Persoonlijkheidsleer
Het Palet van de psychologie – Jakop Rigter
Les 1: 2 september 2015
Kenmerken van een aardig iemand.
Traits/ kenmerken van een ‘goede persoonlijkheid’:
Goede luisteraar, studeer en onderzoek, optimisme, complimenteer en steun, behandel mensen
integer en met respect, niet kwaadspreken (roddelen), wees jezelf, versterk je zelfvertrouwen,
Soften communicatie makkelijker maken
S = smile
O = open body language
F = forward bendig voorover zitten
T = touche
E = eye contact in de ogen kijken
10 sec fixeren
Intimiderend/vechten
Verliefd
N = nodd (knikken)
Persoonlijkheidsleer;
- Zelfkennis (persoonlijkheid)
- Mensenkennis
- Gedrag/ stoornissen
- Nature/nurture
De studie van de verschillen en overeenkomsten in persoonlijkheid tussen mensen, waarbij
persoonlijkheid inhoudt hoe het individu zich gedraagt in verschillende situaties.
Persoonlijkheidsleer probeert gedrag van mensen te voorspellen en te verklaren.
Kenmerken, waar je niks aan kan veranderen:
- Intelligentie
- Uiterlijk
Wees jezelf, er zijn al genoeg anderen:
- Proberen uit te leggen, verklaren, voorspellen & veranderen van gedrag
Drie niveaus van persoonlijkheid:
1. Menselijke aard (like all others) emoties, kie-ke-boe!, eten
2. Individuele en groepsverschillen (like some others) Wij/ik cultuur, eettijden
3. Het uniek zijn van een individu (like no other)
Wat is persoonlijkheid?
Persoonlijkheid is de verzameling van (lichamelijke en psychologische) kenmerken die voortdurend
in het gedrag van de persoon ‘doorklinken’ en die hem of haar van anderen onderscheiden
(Woordenboek van de Psychologie).
Persoonlijkheid is het geheel van psychologische trekken (‘traits’) en mechanismen binnen het
individu die:
georganiseerd en relatief stabiel zijn en
die zijn of haar interacties met en aanpassingen aan de omgeving bepalen.
Je persoonlijkheid ligt voor een deel vast in je erfelijke structuur (‘nature’) en ontwikkelt zich
voornamelijk in de eerste 20 jaar maar ook nog in latere levensstadia (‘nurture’).
Ik houd hierna Larsen & Buss aan en ga daarop verder. NB Het was teveel tekst op een dia.
, Ik noem hier een voorbeeld van de verschillen tussen mijn kinderen. En je kunt Michael Jackson als
persoon noemen en iets over zijn aanleg (muzikaal, danser) en ontwikkeling (nog steeds talent,
introvert??, wat zou de impact zijn van zijn status als wereldster op zijn persoonlijkheid?).
Identiteit
omvat de ‘persoonlijkheid’ van de persoon, bijv. hij is een echte activist, of een kunstliefhebber.
Verwant is het begrip: ‘imago’: feestbeest, ‘gezelligheidsdier’. typeren
Voor jullie is in jullie leeftijdsfase vooral de identiteitsverwerving van belang. De persoonlijkheid
speelt een grote rol bij de identiteit, zoals in de genoemde voorbeelden.
Gedrag, Karakter, persoonlijkheid
Gedrag is wat je ziet en wat iemand doet.
Persoonlijkheid ontwikkelt zich in relatie tot opvoeding en omgeving. Daarnaast omvat
persoonlijkheid ook het karakter, dat vaak meer als de aanleg, de (aangeboren, vrij onveranderlijke)
aard van die persoon wordt gezien.
Aan je karakter kun je lastiger iets veranderen, maar je kunt aan je gedrag wel wat veranderen:
leerproces, bewustwording, veel proberen, hulp
Denk ook aan het fight, flight, freeze mechanisme. Fight = externaliserend/ flight = internaliserend.
Altruïsme = onbaadzuchtigheid
Je doet iets zonder e wat voor terug te krijgen.
Metaal model
Hoe ouder, hoe onwrikbaarder
als je iets vindt, dat je ineens daar van alles overleest selectie
Attributie
Succes Falen
Zelfvertrouwen Intern Extern
Geen zelfvertrouwen Extern Intern
Nuchter nadenken : eerlijk nadenken
Cognitieve psychologie ontstaan bij gedachten, gedachten veranderen.
Persoonlijkheidsleer omvat:
De ‘harde’ kant:
testen, meten van de persoonlijkheid, zoeken naar bepalende/ blijvende traits.
De ‘zachte’ kant:
overzicht van verschillende stromingen
Kenmerken van psychologische stromingen:
Altijd een historische ontwikkeling
