1.1 Behoefte aan zekerheid
De maatschappij heeft een sterke behoefte aan zekerheid en probeert risico’s zoveel mogelijk te
beperken en waar nodig is te elimineren risk management.
Risk management hield zich hoofdzakelijk bezig met risico’s die konden worden verzekerd, zoals
brand, fraude, ongevallen en aansprakelijkheid. Tegenwoordig zijn er ook vormen die zich bezig
houden met niet-verzekerbare risico’s, zoals financial risk management, project risk management en
enterprise risk management.
Enterprise risk management combineert het management van allerlei soorten risico’s, zoals
strategische, financiële en marktrisico’s en van verzekerbare risico’s.
Enterprise risk management organisatie brede paraplu waar alle risicomanagementinspanningen
onder vallen.
Psycholoog Abraham Maslow onderscheidt vijf fundamentele typen van menselijke behoeften die
qua belangrijkheid zijn te rangschikken op verschillende niveaus van een hiërarchie.
Zolang iemands basisbehoeften aan de onderkant van de hiërarchie niet zijn bevredigd, eisen die
aandacht.
Deskundigen hebben systemen gebouwd en structuren, waardoor de kans om getroffen te worden
door enig onheil, drastisch is afgenomen. De perfectie en de betrouwbaarheid van die systemen is
erg groot en het vertrouwen erin is – soms niet geheel terecht – vaak onbegrensd. De complexiteit
ervan is echter ook enorm, zo groot zelfs, dat de beheersbaarheid van die systemen het menselijk
vermogen soms te boven gaat.
Mensen proberen risico’s te interpreteren vanuit hun ervaringskader.
Ervaringskader = verschijnselen terugbrengen tot gebeurtenissen die al vaker hebben
plaatsgevonden. Vaak is de voorstelling die ze hebben, niet correct en projecteren zij een
gebeurtenis zelden op zichzelf. Die foute voorstelling maakt het nodig om van tijd tot tijd eens
zorgvuldig stil te staan bij de kwetsbaarheid van de bestaande structuren en de vraag hoe die
beperkt gehouden kan worden. Dit geldt zowel voor individuen als voor de organisaties waarin zij
werkzaam zijn.
Het is verstandig om je te verdiepen in de risico’s waaraan je blootstaat risicomanagement
toepassen.
, 1.2 Introductie van het begrip risico
Risico: gevaar van schade of verlies.
Twee componenten
Gevaar impliceert onzekerheid over de uitkomst. Onzekerheid is dan ook een vereiste om een
gebeurtenis of omstandigheid als risico te bestempelen.
Schade of verlies toont dat we met risico’s een gebeurtenis met een negatieve uitkomst
begrijpen.
Onzekere gebeurtenissen met negatieve gevolgen kunnen voorkomen op alle vlakken: in de natuur,
privélevens van mensen en binnen organisaties, bedrijven en maatschappijen.
1.3 Globale begripsbepaling van risicomanagement
Het naakte bestaan van de mens: mensen moesten leren leven onder omstandigheden die allerlei
onzekerheden met zich mee brachten.
In de westerse maatschappij zijn de mensen erin geslaagd redelijke zekerheden te scheppen waar
het gaat om de primaire levensbehoeften. Ze hebben geleerd om te gaan met de risico’s die het
vervullen van deze primaire levensbehoeften bedreigen.
Primaire levensbehoeften = de levensbehoeften van de mens die in de eerste plaats komen.
Calamiteit: aanduiding voor een (natuur)ramp of een niet-verwachte gebeurtenis die ernstige schade
kan veroorzaken.
De westerse samenleving is op zoek naar mogelijkheden om beter te voorzien in levensbehoeften
van de moderne mens en de kwaliteit van het leven te verbeteren. Ze hebben systemen en
structuren gemaakt, waardoor en waaruit weer nieuwe risico’s zijn ontstaan. Hierdoor neemt het
calamiteitenkarakter toe.
In het bedrijfsleven en in publieke instellingen worden risico’s volledig onderkend. Dit heeft geleid
tot het ontwikkelen van het managementconcept genaamd risicomanagement.
Risicomanagement = een vlag die verschillende ladingen dekt.
Financiële sector wordt gebruikt voor de analyse en de beheersing van de risico’s die
verbonden zijn aan allerlei financiële risico’s, zoals een beleggingsportefeuille, investeringen en
kredietverlening.
Industriële sector maatregelen die zijn gericht op het borgen van de kwaliteit, continuïteit en
veiligheid van processen en producten.
Accountancy betrekking op het al dan niet voldoen aan voorschriften voor de bedrijfsvoering
en verslaglegging (compliance).
Projectmatig werken gericht op de bescherming van de projectdoelstellingen in termen van
budget, tijd en kwaliteit (bouw- of ICT sector)
Juristen juridische controlling, gericht op de analyse en beheersing van
aansprakelijkheidsrisico’s en de juridische vechtbaarheid van contracten.
Risicomanagement heeft zich ontwikkeld als onlosmakelijk onderdeel van de algemene aansturing
van een onderneming of instelling.
Algemene vorm van risicomanagement gericht op de realisatie van de doelstellingen en het
voortbestaan van de onderneming te beschermen en heeft enerzijds betrekking op
ondernemersrisico’s zoals strategische risico’s, commerciële risico’s en organisatorische risico’s
(dynamische risico’s) en risico’s die kunnen leiden tot schade of verlies en die onlosmakelijk
verbonden zijn aan de activiteiten en middelen van een onderneming of instelling (verzekerbare of
statistische risico’s).
Zakelijke risicomanagement toegepast door commerciële onderneming en publieke organisaties.
1.4 Redenen voor risicomanagement
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouk_feij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.