Dit is het eindwerkstuk van het OZP staatsrecht van 2015. Het onderwerp is internetdemocratie. Bijzondere aandacht wordt besteed aan stemmen via internet en de problemen die dat kan opleveren (stemgeheim en stemvrijheid). Dit probleem wordt in rechtsvergelijkend perspectief geplaatst. Voor meer con...
ste
Democratie in de 21 eeuw
Op weg naar internetstemmen?
Naam: Angela Jans
Studentnummer: X
Docent: Professor R. de Lange
Vak: Onderzoekspracticum staats- en bestuursrecht onderdeel staatsrecht
Datum: 26 oktober 2015
Aantal woorden: 8668 (totaal), 7115 (exclusief voetnoten, inhoudsopgave, voorblad en
literatuurlijst)
,Inhoudsopgave
Inleiding Blz.1
1.Internetstemmen
1.1. Wat is internetstemmen? Blz. 3
1.2. Voordelen van internetstemmen Blz. 3
1.3. Nadelen van internetstemmen Blz. 5
2. Het verkiezingsproces
2.1. Algemene uitgangspunten van het kiesstelsel Blz. 7
2.2. Internationaal recht Blz. 7
2.3. De Grondwet Blz. 8
2.4. De Kieswet Blz. 8
3. Juridische knelpunten
3.1. Algemeen Blz. 10
3.2. Stemvrijheid versus stemgeheim Blz. 10
3.3. Stemgeheim/vrijheid in het verleden Blz. 10
3.4. Hoe absoluut zijn stemgeheim/vrijheid? Blz. 11
3.5. Kans op schending stemgeheim/vrijheid Blz. 12
5. Waarborgen Nederlandse wetgeving
5.1. De Grondwet Blz. 16
5.2. De Kieswet Blz. 16
5.3. Wetboek van Strafrecht Blz. 16
Conclusie Blz. 19
Literatuurlijst Blz. 21
,Inleiding
Zo’n vijfhonderd jaar voor Christus legde Clisthenes1 de basis voor de democratie in het oude
Athene.2 Democratie in dit verband betekent de heerschappij door velen. Het is de eerste vorm
van democratie, maar is niet te vergelijken met de huidige democratie. Zo mochten vrouwen,
slaven en vreemdelingen niet deelnemen aan de democratie die in hoofdlijnen plaatsvond op
de Griekse agora.3 Inmiddels zijn de eeuwen verstreken en is de huidige democratie een plaats
waar iedere burger deel kan nemen aan het publieke debat. De democratie heeft zich dus
ontwikkeld tot een staatsvorm waarbij gelijkheid, mensenrechten en kiesrecht tot de
belangrijkste uitgangspunten behoren. De democratie staat echter aan de vooravond van een
nieuwe grote ontwikkeling, namelijk de ontwikkeling in de richting van de e-democratie. In
ons huidige 21-eeuwse bestaan is het gebruik van internet niet meer weg te denken. Nu de
toegang tot internet in de afgelopen twintig jaar enorm is toegenomen, komen er steeds meer
mogelijkheden voor burgers om zich uit te spreken en deel te nemen aan het democratische
debat.4 Deze technologische veranderingen leiden tot nieuwe mogelijkheden binnen de
democratie, zoals internetstemmen, internetstakingen- en demonstraties en het indienen van
internetpetities. The Council of Europe beveelt in dit kader aan dat lidstaten gebruik moeten
maken van de mogelijkheden die e-democratie biedt om de democratie en de daarbij horende
processen te versterken en ontwikkelen.5
E-democratie kan volgens Clift6 worden gedefinieerd als een democratie waarbij
democratische sectoren door gebruikmaking van ICT de democratie en het politieke proces
bevorderen op lokaal, regionaal, nationaal of internationaal niveau.7 De democratische
sectoren in dit verband zijn regeringen, gekozenen, politieke partijen, de media,
maatschappelijke organisaties, intergouvernementele organisaties en burgers. Clift wijst erop
dat sectoren onwetend zijn over elkaar en dat alleen de burgers in volle omvang genieten van
e-democratie. De Universiteit van Oxford komt in hun onderzoek naar e-democratie tot zes
definities/omschrijvingen van e-democratie.8 Deze omschrijvingen zijn gebaseerd op
zogenaamde position papers waarbij deskundigen een definitie van het begrip hebben
1 Ook wel Cleisthenes of Klisthenes genoemd.
, gegeven.9 De gemeenschappelijke deler is dat e-democratie door middel van ICT het
democratische proces en de structuren van de democratie kan verbeteren.10
8 Coleman & Norris 2005, p. 6.
9 De deskundigen zijn o.a. Tracy Westen van het US-based center for governmental studies, professor Stephan
Coleman van het Oxford Internet Institute en Matthew Taylor die werkzaam is als politiek adviseur van de
premier.
10 Coleman & Norris 2005, p. 6-7.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Angela. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,44. Je zit daarna nergens aan vast.
