Inhoudsopgave
Uitgewerkte taken ........................................................................................................................................... 2
Training levensloop ........................................................................................................................................ 70
Filosofie in Actie ............................................................................................................................................. 83
Eindpresentatie FiA ...................................................................................................................................... 103
Samenvatting taken ..................................................................................................................................... 114
Biologie uitgewerkt (+ uitwerkingen colleges verdieping biologie) ............................................................... 150
,Uitgewerkte taken
Taken blok 1: een leven lang gezond
Taak 1: gezondheid wat is dat?
Definities
Salutogenisis: Het bestuderen van gezondheid in plaats van ziekte
Veerkracht: het vermogen te herstellen van tegenslagen
Conceptualisering: wijze waarop begrippen worden gevormd en gedefinieerd
Sense of coherence: letterlijk: gevoel van samenhang, vrije vertaling: psychologische weerbaarheid
→ iemands algemeen wereldbeeld dat wordt gevormd door gevoelens van begrijpelijkheid,
beheersbaarheid en betekenisvolheid, de psychologische weerbaarheid van een persoon zal
bepalend zijn voor hoe hij of zij omgaat met stressveroorzakende factoren / de mate waarin iemand
goed kan omgaan met stressveroorzakende factoren hangt af van de sterkte van zijn of haar
psychologische weerbaarheid (= sense of coherence)
Probleemstelling
Wat is de definitie van gezondheid en hoe verandert die in de tijd?
Vragen
WHO
Wat is de definitie van gezondheid volgens de WHO?
Een toestand van compleet lichamelijk, psychisch en sociaal welbevinden en niet alleen de
afwezigheid van ziekte en gebrek.
Waarom is er een definitie nodig? Gezondheid: een definitie?
Gezondheid en ongezondheid zijn te belangrijk om er verwarring over te laten bestaan. In de
vroegere jaren werd gezondheid gebaseerd op afwezigheid van ziektes of gebreken en werd het
gedefinieerd door cijfers en metingen.
Wat doet de WHO?
De WHO leidt de wereldwijde inspanningen voor het uitbreiden van universele gezondheidsdekking.
Ze sturen en coördineren de wereldwijde reactie op noodsituaties op gezondheidsgebied. Ze
promoten een gezonder leven, van zwangerschap tot ouderdom.
De ‘Triple Billion targets’ schetsen een ambitieus plan om wereldwijd een goede gezondheid te
bereiken, dit doen ze met behulp van wetenschappelijk onderbouwde beleidsmaatregelen en
programma’s.
Wat is de achtergrond van de definitie van de WHO?
Geneeskunde heeft zich in de westerse wereld vooral ontwikkeld in de 19e en vroege 20e eeuw
gebaseerd op afwezigheid van ziektes of gebreken en gedefinieerd door fysieke parameters. In 1948
is door de WHO een nieuwe definitie geïntroduceerd: ‘Een toestand van compleet lichamelijk,
psychisch en sociaal welbevinden en niet alleen de afwezigheid van ziekte en gebrek.’.
In de afgelopen generatie is deze definitie verspreid over de hele wereld en heeft de definitie een
belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van nationale gezondheidsstelsels. Waardoor landen
verder gingen kijken dan de traditionele grenzen van gezondheidszorg begrensd door fysieke
aandoeningen of metingen.
Kritiek definitie WHO The definition of Health: Towards new perspectives
De huidige definitie van gezondheid die door de WHO is gedefinieerd is niet langer meer geschikt
voor de huidige uitdagingen in de gezondheidszorg zoals de groei van het verouderingspercentage en
het toenemende aantal personen met een chronische ziekte.
Kritiek:
- Volledig welzijn is onmogelijk voor oude mensen of mensen met een chronische ziekte.
Kortom: de definitie stelt onbereikbare gezondheidsnormen, waardoor bijna alle mensen
een groot deel van de tijd als ongezond gezien worden.
- De definitie is niet bruikbaar in echte situaties omdat het niet meetbaar is.
, - Fysieke, mentale en sociale gezondheid is onmogelijk in de wereld waar we in leven met
armoede, discriminatie, oorlog, geweld etc. Hierdoor is het meer een politieke definitie dan
een wetenschappelijke definitie.
- De definitie van de WHO is altijd gelinkt aan gezondheid maar dit is niet altijd het geval.
- De definitie van de WHO neemt aan dat fysieke, psychologische en sociale gezondheid altijd
samengaat met positiviteit, wat niet het geval is.
Huber
Wat is de definitie van gezondheid volgens Huber? Huber: towards a new, dynamic concept of
health / Interview met Huber in medisch contact
Het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren in het licht van de lichamelijke,
emotionele en sociale uitdagingen van het leven.
Wat is het verschil tussen de definities van de WHO en Huber?
De definitie van Huber is een paraplubegrip, een breed begrip dat op meer mensen van toepassing is
en meer past in deze tijd. De definitie van de WHO is ook breed maar wel gesloten, het past niet
meer bij deze tijd omdat de definitie in 1948 is opgesteld, de wetenschap rondom geneeskunde
heeft zich sinds deze tijd sterk ontwikkeld waardoor de definitie van de WHO ‘ouderwets’ is.
De definitie van Huber is niet meetbaar, die van de WHO wel.
Ook wordt de definitie van de WHO als statische definitie gezien terwijl die van Huber wordt gezien
als dynamische omschrijving.
Waarom heeft Huber kritiek op de definitie van WHO?
Het woord compleet is niet correct omdat de meeste mensen dan een groot deel van de tijd
ongezond zouden zijn.
Sinds 1948 zijn ziektes en het wereldbeeld compleet veranderd, in 1948 waren het vooral acute
ziektes waardoor mensen ziek werden en doodgingen maar tegenwoordig zijn dit vooral chronische
ziekten die leiden tot eerder overlijden. Ziektepatronen zijn veranderd met publieke
gezondheidsmaatregelen zoals verbeterd voedsel, hygiëne en sanitaire voorzieningen etc. Het aantal
mensen dat leeft met chronische aandoeningen neemt toe. Volgens de definitie van de WHO zijn
deze mensen ziek terwijl zij met deze aandoeningen hebben leren leven.
Het woord compleet is niet meetbaar waardoor de hele definitie onbruikbaar is.
Wat is de achtergrond van de definitie van Huber?
Veel mensen hebben kritiek op de definitie van de WHO die in 1948 tot stand is gekomen, toch is het
niemand gelukt om een nieuwe definitie voor gezondheid te verzinnen. Huber formuleerde samen
met ZonMw en de Gezondheidsraad een alternatief voor de gangbare definitie van gezondheid.
Het doel was minder statisch maar dynamischer.
Waarom is er kritiek op de definitie van Huber?
- Haar definitie geeft reden tot verwarring. Huber verwart gedrag en gezondheid met elkaar
waardoor zelfs zeer zieke mensen als gezond kunnen worden gezien zolang ze zich maar
constructief (positief) gedragen. Zij geeft aan dat er sprake is van een general concept en niet
van een definitie en dat daardoor ruimte is voor een eigen individuele invulling. Maar dit
geeft reden tot verwarring want zelfs general concept moet gedefinieerd worden, de ruimte
voor een eigen individuele invulling gaat niet samen met het idee van een definitie waardoor
deze term ‘general concept’ veel verwarring kan opwekken. De verwarring wordt
veroorzaakt door het feit dat het woord gezondheid wordt gebruikt voor een toestand en
voor het omgaan met die toestand. Deze dubbele betekenis houdt in dat mensen op een
gezonde of ongezonde manier kunnen omgaan met hun gezondheid en hun ongezondheid.
Afhankelijk van het perspectief van de beoordelaar kan dezelfde persoon gezond of
ongezond genoemd worden of zelfs tegelijkertijd gezond en ongezond worden genoemd.Het
doel van een definitie is duidelijk verschaffen maar dat is dus niet het geval met de definitie
van gezondheid volgens Huber, daarom is er kritiek op haar definitie.
, - De definitie van Huber verwijst naar fysieke emotionele en sociale uitdagingen, hierdoor
worden alle aspecten van het leven onder de definitie van gezondheid gebracht en zo tot
domein verklaard van de gezondheidszorg.
- De definitie wordt niet gerefereerd naar cognitieve of mentale uitdagingen
- Het is niet duidelijk wat met uitdagingen wordt bedoeld, hierdoor gaat de vraag naar de
definitie van gezondheid over inde vraag naar de definitie van uitdaging.
- De definitie gaat uit van het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren. Dit
suggereert dat geen onderscheid gemaakt hoeft te worden tussen mensen die dit vermogen
benutten en mensen die het onbenut laten.
- De definitie maakt geen onderscheid tussen oorzaak en gevolg. Hierdoor wordt de definitie
onbegrensd en onhanteerbaar.
Levensverwachting
Wat is levensverwachting? Resterende levensverwachting
Een statistisch begrip dat voor een bepaalde groep individuen de verwachte resterende levensduur
van een individu in die groep aangeeft.
Wat is gezonde levensverwachting?
De gezonde levensverwachting is de levensverwachting die mensen kunnen verwachten nog in
goede gezondheid door te kunnen brengen, onder de voorwaarde dat in de toekomst de huidige
kansen op sterfte en ongezondheid op elke leeftijd constant blijven. De gezonde levensverwachting
combineert de huidige sterftekansen, de huidige gezondheidstoestand, het aantal te verwachten
levensjaren en de kwaliteit van leven in één getal.
Wat is de gemiddelde levensverwachting in Nederland?
In 2019 was de levensverwachting voor mannen 80,5 jaar en voor vrouwen 83,5 jaar
Hoe wordt levensverwachting berekend?
Voor de berekening van de gezonde levensverwachting wordt de methode van Sullivan gehanteerd.
Bij deze methode bereken je per kalenderjaar eerst de totale levensverwachting voor een kunstmatig
cohort met behulp van leeftijdsspecifieke sterftecijfers.
De levensverwachting voor personen die in een bepaald jaar geboren zijn, is het aantal jaren dat zij
kunnen verwachten te leven, onder de voorwaarde dat de leeftijddsspecifieke sterftekansen gelijk
blijven. De benodigde bevolkings- en sterftecijfers zijn afkomstig van het CBS en zijn gebaseerd op
gegevens uit de Gemeentelijke Basisadministratie.
Vervolgens wordt dit totaal aantal jaren verdeeld in gezonde en ongezonde jaren op basis van de
prevalentie van gezondheid per leeftijdsklasse. De gezonde levensverwachting geeft dan aan hoeveel
jaar personen kunnen verwachten te leven in gezondheid, onder de voorwaarde dat de prevalentie
van (on)gezondheid gelijk blijft.
In stapjes berekenen per jaar, aantal dat telkens nog in leven is delen door de het beginaantal dat
nog in leven is.
Verschil in levensverwachting tussen man en vrouw gezonde levensverwachting naar geslacht
Vrouwen hebben lagere gezonde levensverwachting dan mannen, in 2019 was de levensverwachting
voor vrouwen 3,1 jaar langer dan voor mannen. Maar vrouwen hebben een lagere gezonde
levensverwachting dan mannen. Vrouwen leven 1,6 jaar korter in als goed ervaren gezondheid, 2,7
jaar korter zonder matige of ernstige beperkingen, 5,0 jaar korter zonder chronische ziekten en 1,3
jaar korter in goede geestelijke gezondheid.
De jaren die vrouwen langer leven dan mannen, leven ze dus niet in goede gezondheid. Voor
vrouwen was deze ongezonde levensverwachting in 2019 hoger dan voor mannen: uitgedrukt in
minder goede ervaren gezondheid is het verschil 4,7 jaar, met beperkingen 5,8 jaar, met chronische
ziekten 8,1 jaar en voor minder goede geestelijke gezondheid 4,4 jaar.
Vrouwen leven veel meer jaren met chronische ziekten.
De levensverwachting zonder chronische ziekten was in 2019 voor mannen 5 jaar hoger dan voor
vrouwen. De levensverwachting met chronische ziekten was voor vrouwen 8,1 jaar hoger dan voor
mannen. Vrouwen brengen dus veel meer jaren met chronische ziekten door dan mannen.
