Dit is een uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 2 van het boek 'Ontwikkelingspsychologie' geschreven door Liesbeth van Beemen en Mike Ekelschot. Het hoofdstuk heet: 'Ontwikkelingspsychologische theorieën'.
Ontwikkelingspsychologie
Hoofdstuk 2
2.1 Aanleg of omgeving
Biologische factoren worden ook wel ‘nature’ genoemd. Begrippen die hierbij
horen zijn bijvoorbeeld: instinct, talent, groei, temperament en drift. Omgevings-
en ervaringsfactoren worden ook wel ‘nurture’ genoemd. Begrippen die hierbij
horen zijn bijvoorbeeld: opvoeding, vaardigheid, kennis en ervaring. De vraag
welke van de twee belangrijk is, kan niet worden beantwoord. Dit ligt aan de tijd
waarin je leeft. Allebei de factoren zijn van belang.
De ontwikkelingstheorieën van Freud en Piaget hebben een biologische basis
(dus nature). Deze theorieën beschrijven de ontwikkeling van het kind tot
volwassene in afzonderlijke leeftijdsfasen of stadia. Er wordt aangenomen dat de
ontwikkelingsstadia voor iedereen gelijk zijn.
De nurture theorieën zijn geen ontwikkelingstheorieën, want de processen die
worden beschreven verlopen voor kinderen niet anders dan voor volwassenen.
Het maakt geen onderscheid tussen de verschillende leeftijdsfasen.
2.2 De psychoseksuele ontwikkelingstheorie van Sigmund Freud (1856-1939)
Sigmund Freud was de eerste die verschillende ontwikkelingsfasen van kind en
jongere heeft onderscheden. Zijn invloed was in de jaren ’60 enorm groot.
Freud zag de mensen als een vat vol driften. De seksuele drift noemde hij ‘Es’.
Het Es heeft een belangrijk doel, de driften zo snel mogelijk bevredigen. Bij
baby’s wordt al het gedrag door het Es bepaald. In de rest van ons leven blijft Es
een rol spelen.
Als een kind ouder wordt ervaart het dat je je driften beter kunt bedwingen. Uit
deze confrontatie met de omgeving ontstaat het ‘Ich’ (het Ego). Dit is het
realistische element in de persoonlijkheid.
De mens heeft ook een ‘innerlijke rechter’ nodig die verteld wat goed en fout is.
Freud noemde dit het ‘Über-ich’ (super-ego). Dit kunnen we vergelijken met het
geweten. Een voorbeeld daarvan is een schuldgevoel.
Es en Über-ich hebben tegenstrijdige belangen en het Ich treedt op als een
bemiddelaar tussen de eerste twee.
Freud heeft een ontwikkelingsmodel ontworpen. Hierin laat hij zien hoe het Es,
het Ich en het Über-ich ontstaan, zich tot elkaar verhouden en evenwicht vinden
in de later volwassen persoonlijkheid. Het begint allemaal met het libido (de
seksuele energie) van het Es. Dit richt zich in de leeftijdsfasen op de
verschillende zones van het lichaam, de erogene zones. Freud zijn
ontwikkelingsmodel bestaat uit vijf psychoseksuele stadia:
1. De orale fase (0-1 jaar)
Het centrum van lustgevoelens is de mond en de bevrediging van het
libido vindt plaats via zuigen en eten. Voor kinderen die een lange periode
borstvoeding krijgen is het spenen een bron van frustratie. Eetstoornissen
en rookverslaving worden als orale problemen beschouwd.
2. De anale fase (1-3 jaar)
De erogene zone is de anus. Het kind geniet van de controle over de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kiimmm97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
