Samenvatting deel 2 circulatiestelsel
Het circulatiestelsel bestaat uit het bloedvatenstelsel en het lymfevatenstelsel
6.1 Het hart
Het hart (cor) is een dikke holle spier, die dag in dag uit, gedurende je hele leven, met elke hartslag
een hoeveelheid bloed in het gesloten circuit van bloedvaten pompt. In rust is dat ongeveer vijf liter
bloed per minuut.
Het hart bestaat functioneel uit twee zuigperspompen: de rechterharthelft en de linkerharthelft. Deze
twee zuigperspompen werken tegelijkertijd.
Elke harthelft is verdeeld in twee holtes. De bovenste holte is het atrium (boezem) en daaronder ligt
het ventrikel (kamer). Het hart heeft dus in totaal vier holtes:
Rechteratrium
Rechterventrikel
Linkeratrium
Linkerventrikel
Het bloed circuleert in twee gescheiden systemen, die in het hart bij elkaar komen.
Lichaamscirculatie (grote bloedsomloop)
Linkerventrikel – aorta – slagaders – organen en weefsels – aders – holle aders –
rechteratrium (- rechterventrikel; aansluiting op longcirculatie)
Longcirculatie (kleine bloedsomloop)
Rechterventrikel – longslagaders – longen – longaders – linkeratrium (- linkerventrikel;
aansluiting op lichaamscirculatie)
Dit dubbele circulatiesysteem noem je de dubbele bloedsomloop.
6.1.1 Ligging van het hart
Het hart ligt in de borstholte, direct achter het sternum (borstbeen) in het mediastinum. Het
mediastinum is de ruimte tussen de longen, waarin behalve het hart ook de slokdarm en de grote
bloedvaten liggen. De apex (hartpunt) wijst naar links.
6.1.2 Bouw van het hart
Het hart is opgebouwd uit twee holle spieren:
De atriumspier
De ventrikelspier
Deze twee holle spieren zijn van elkaar gescheiden door twee bindweefselringen: de anuli fibrosi
cordis (enkelvoud: analus fibrosus cordis). De anuli hebben elk twee openingen, die afsluitbaar zijn
door middel van vliezige kleppen die aan de randen vastzitten.
De linker- en rechterharthelft worden van elkaar gescheiden door het septum cordis
(harttussenschot). Het septum interatriale cordis is vrij dun en bestaat uit bindweefsel. Het verdeelt
de atriumspier in het rechter- en linkeratrium. Het septum interventriculare cordis is veel dikker en
bestaat uit hartspierweefsel. Het verdeelt de ventrikelspier in het rechter- en linkerventrikel.
In de rechteratrium monden twee grote bloedvaten uit:
V. Cava inferior (onderste holle ader)
V. Cava superior (bovenste holle ader)
Via beide aders stroomt zuurstofarm bloed het rechteratrium in.
Aan het rechterventrikel ontspringt de truncus pulmonalis, die al snel opsplitst in de linker en rechter
a. pulmonalis (longslagader). Deze slagaders geven zuurstofarm bloed naar de longen.
In het linkeratrium monden vier venae pulmonales (longaders) uit, twee uit elk long, met zuurstofrijk
bloed. Aan het linkerventrikel ontspringt de aorta (grote lichaamsslagader), die zuurstofrijk bloed
bevat.
1
, 6.1.3 Hartkleppen
Aan de binnenranden van de twee anuli fibrosi zitten bindweefselvliezen vast. Dat zijn de
hartkleppen. In gesloten toestand verhinderen ze dat het bloed tegen de eerdere stroomrichting in
terugstroomt. De twee hartkleppen tussen atria en ventrikels heten atrioventriculaire kleppen.
Tussen de ventrikels en de grote slagaders (aorta en longslagaders) zitten de twee arteriële kleppen.
Atrioventriculaire kleppen
De atrioventriculaire klep tussen rechteratrium en rechterventrikel heeft drie bindweefselslippen en
heet valva tricuspidalis (drieslippige klep) of tricuspidalisklep.
De atrioventriculaire klep tussen linkeratrium en linkerventrikel heeft twee bindweefselslippen en wordt
valva bicuspidalis (tweeslippige klep) genoemd. Een andere naam voor deze klep is valva mitralis
(mitralisklep).
Arteriële kleppen
De arteriele kleppen zitten tussen de atria en de grote slagaders. Elke klep bestraat uit drie kleine
zakvormige vliezen, ook hier slippen genoemd. Deze slippen hebben de vorm van een halvemaan,
vandaar dat ze valvulae semilunares (halfvormige slippen) heten.
De valvulae semilunares tussen het rechterventrikel en de longslagader worden samen valva trunci
pulmonalis (pulmonalisklep) genoemd; die tussen het linkerventrikel en de aorta heten de valva
aortae (aortaklep).
6.1.4 Hartwand
De hartwand bestaat uit drie lagen. Van binnen naar buiten zijn dat:
Endocardium (kortweg, endocard)
Myocardium (myocard)
Dubbelwandige pericardium (pericard)
Endocardium (endocard)
Eenlagig plaveiselepitheel
Endotheel zorgt voor een heel glad oppervlak waar de bloedcellen langs glijden.
Dankzij de elastische vezels kan deze buitenste laag de samentrekkende bewegingen van het
hart goed volgen.
Myocardium (myocard)
De dikste laag van de hartwand
Bestaat uit hartspierweefsel
Pericardium (pericard)
Pericardium (hartzakje)
Het binnenste vlies wordt epicardium genoemd en is vergroeid met het hartoppervlak
Functie is het opheffen van de wrijvingskrachten tussen het altijd bewegende hart enerzijds en
de omringede weefsels anderzijds
6.1.5 Hartprikkelgeleidingssysteem
In het hart bevinden zich tussen de normale hartspiercellen ook gespecialiseerde hartspiercellen, die
een prikkelvormend of prikkelgeleidend vermogen hebben. Ze vormen samen het
hartprikkelgeleidingssysteem. De delen van de hartprikkelgeleidingssysteem zijn:
Sinusknoop
Atrioventriculaire knoop
Bundel van His
Purkinjevezels
Sinusknoop (pacemaker)
Ligt in het myocardium van het rechteratrium, tussen de uitmondingen van de v. cava inferior en de v.
cava superior
Bestaat uit een klein netwerk van hartspiercellen die impulsen kunnen opwekken
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mell-l. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.