Complete Samenvatting van het boek Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht van Kronenberg & de Wilde (2020 • Druk 8 • ISBN 8779 ) . Alle arrestnrs staan in de samenvatting erbij. In de samenvatting staat alle stof uit het boek. Dit zijn hoofdstuk 1 t/m 16.
,Het strafrecht is een van de meest besproken rechtsgebieden. Dit met name omdat de media hier
veel aandacht aan besteedt. Daarnaast is de criminaliteit ook zichtbaar op straat. Hierdoor worden
mensen dagelijks, direct of indirect, geconfronteerd met strafrechtelijke zaken. Het strafrecht als
rechtsgebied is sterk verbonden met zaken als moraal, veiligheid en rechtvaardigheid en dat spreekt
mensen aan.
De plaats van het strafrecht
Er zijn binnen het recht veel verschillende rechtsgebieden te onderscheiden. Het strafrecht houdt
zich bezig met het bestraffen van personen die een strafbaar feit hebben gepleegd. De Staat als
overheid heeft het monopolie om te straffen namens de samenleving. Het verschil met het
civielrechtelijk rechtsgebied is dat daar de verhouding tussen burgers onderling wordt geregeld. Als
twee burgers een civielrechtelijk geschil hebben, dan is dat hun zaak en niet een zaak van de
overheid. Het bestuursrecht regelt ook voor een groot gedeelte de verhouding tussen de burger en
de Staat. Algemene regels omtrent het bestuursrecht vindt men in de Algemene wet Bestuursrecht
(Awb). De verhouding tussen het bestuurs- en strafrecht is complex, omdat soms bestuurlijke
sancties kunnen worden opgelegd voor gedragingen die vroeger strafrechtelijk werden afgedaan
(denk hier aan een bepaalde verkeersdelicten en bestuurlijke sancties). De officier van justitie (OvJ)
is de vertegenwoordiger van het staatsorgaan dat belast is met de vervolging van verdachten
(openbaar ministerie; het OM). Het hebben van een ‘vertegenwoordiger’, voorkomt eigenrichting
(het recht in eigen handen nemen). Dit is namelijk verboden. De verdachte kan worden gedagvaard
door de OvJ, maar dit is een ander soort dagvaarding dan de dagvaarding in civielrechtelijke zin.
Het komt vaak voor dat het slachtoffer schade heeft geleden en de verdachte een boete moet
betalen. Deze boete is bedoeld als straf en heeft niets te maken met de aangerichte schade. Los van
de strafrechtelijke veroordeling kan het slachtoffer uiteraard de schade verhalen (bij de civiele
rechter). Binnen het Strafrecht bestaat er de mogelijkheid voor slachtoffers om als 'benadeelde
partij' schadevergoeding te verzoeken aan de strafrechter, waardoor er geen aparte civiele
procedure hoeft te worden gestart.
Doelen van het strafrecht
Een straf opleggen heeft twee doelen: vergelding en preventie. De dader heeft door het plegen van
een strafbaar feit kwaad veroorzaakt bij het slachtoffer en/of de maatschappij. Vergelding vindt
plaats door het opleggen van een straf, waardoor er sprake is van leedtoevoeging. Dit kan zorgen
voor morele genoegdoening: de dader heeft kwaad afgeroepen over de samenleving en daarom
roept de samenleving kwaad af over de dader. Het opleggen van een straf werkt ook preventief,
omdat hierdoor minder mensen strafbare feiten plegen. Er zijn twee vormen van preventie:
speciale- en generale preventie. Speciale preventie is de gedachte dat de dader die in aanraking is
gekomen met de gevolgen van de straf, de volgende keer twee keer zal nadenken voordat hij nog
eens de strafrechtelijke norm overschrijdt. Een voorbeeld van deze gedachte is het opleggen van
een voorwaardelijke straf, waardoor de dader ontmoedigd wordt om wederom de fout in te gaan.
Generale preventie is de gedachte dat de gestrafte een voorbeeld is voor anderen en potentiële
wetsovertreders afschrikt.
Materieel strafrecht, het formeel strafrecht en het sanctierecht
Het strafrecht kan in drie delen worden onderverdeeld:
1. Het materieel strafrecht heeft betrekking op de vraag wat een strafbaar feit is. Deze
, vraagstukken hebben betrekking op de grenzen van de strafrechtelijke aansprakelijkheid.
Het materieel strafrecht is voornamelijk te vinden in het Wetboek van Strafrecht (in het
vervolg aangeduid met de afkorting 'Sr').
2. Het formele strafrecht (strafprocesrecht) bepaalt welke regels moeten worden gevolgd
wanneer een norm van het materiële strafrecht is overtreden. Het strafprocesrecht is
geregeld in het Wetboek van Strafvordering (in het vervolg aangeduid met de afkorting
'Sv').
3. Het sanctierecht heeft betrekking op de voorwaarden waaronder bepaalde straffen
mogen worden opgelegd en ten uitvoer worden gelegd. Het sanctierecht is zowel in het
Wetboek van Strafrecht als Wetboek van Strafvordering geregeld.
Het materieel- en formeel strafrecht mag niet worden verward met wetten in formele- en materiële
zin. Een wet in formele zin is een wet die tot stand is gekomen door de regering en Staten-Generaal
gezamenlijk. Dit zegt iets over de totstandkoming en werking van wetten, maar niets over de
inhoud daarvan. Een wet in materiële zin geeft aan dat de betreffende wet algemene regels bevat die
de burgers binden.
Wat is het commuun en bijzonder strafrecht?
Het strafrecht is verspreid over verschillende wetten. Art. 107 Grondwet (GW) draagt de wetgever
op om regels van het strafrecht in het wetboek op te nemen. Het wetboek is een algemeen deel van
het strafrecht en het strafprocesrecht. Het wetboek is anders dan een wettenbundel, deze worden in
normaal spraakgebruik wel aangeduid als een wetboek. Het strafrecht dat in een wetboek is
opgenomen, wordt aangeduid als het commune strafrecht. De strafbepalingen die in andere wetten
zijn opgenomen, vallen onder het bijzondere strafrecht. Denk hierbij aan de Wet wapens en munitie
of de Wegenverkeerswet die bijzondere strafwetten bevatten. Dit zijn wetten in formele zin, omdat
zij tot stand zijn gekomen door de regering en de Staten-Generaal gezamenlijk. Een strafwet kan
ook tot stand komen door een wet in materiële zin, zoals een algemeen plaatselijke verordening
(APV) van de gemeente. Hierin kunnen gedragingen strafbaar worden gesteld die in de gemeente
niet zijn toegelaten.
Art. 91 Sr bepaalt dat de bepalingen van boek I van het Wetboek van Strafrecht ook van toepassing
zijn op feiten die strafbaar zijn gesteld in bijzondere wetten en in lokale strafwetgeving.
Wat is de opbouw van het Wetboek van Strafrecht en
Wetboek van Strafvordering?
Het Wetboek van Strafrecht bestaat uit drie boeken. Boek I regelt de algemene leerstukken van het
materieel strafrecht. Deze leerstukken zijn van toepassing op alle delicten die strafbaar zijn gesteld,
zowel commuun als bijzonder. Boek II en Boek III bevatten alleen strafbepalingen die een gedrag
van een strafbaar feit omschrijven en aanduiding geven van de maximaal op te leggen straf. In
Boek II worden alleen misdrijven strafbaar gesteld en in Boek III worden alleen overtredingen
strafbaar gesteld.
Het Wetboek van Strafvordering bestaat uit zes boeken. De eerste drie boeken zijn voor dit
studieboek het meest van belang en geven een chronologische volgorde van het strafproces. Boek I
regelt de belangrijkste bevoegdheden van het opsporingsonderzoek en betreft algemene bepalingen.
Boek II regelt de vervolgingsbeslissing van de OvJ en de procedure voor de berechting van de
verdachte door de rechtbank in eerste aanleg. Boek III heeft betrekking op de rechtsmiddelen, dit
zijn middelen om de beslissing van een rechter aan te vechten bij een hogere instantie.
De wetboeken zijn in respectievelijk 1881 en 1921 tot stand gekomen. Er zijn sinds dien vele
wijzigingen doorgevoerd. Dit komt omdat de wetgever van toen uiteraard geen rekening kon
houden met de maatschappelijke en technologische ontwikkelingen van nu. Het betreft een aantal
, wijzigingen. Er komt dus niet steeds een nieuw wetboek tot stand.
Er wordt op dit moment wel gewerkt aan de modernisering van het hele Wetboek van
Strafvordering.
Wat is de invloed van internationaal en supranationaal recht?
De strafrechtelijke regels worden niet alleen bepaald door het nationale (Nederlandse) recht, maar
ook door het internationale recht. Het internationaal recht is het recht dat tussen staten geldt op
basis van bijvoorbeeld een verdrag. Door middel van een verdrag wordt er een verplichting
aangegaan, waardoor Nederland verplicht is om bepaald gedrag strafbaar te stellen of bepaalde
rechten in het leven te roepen.
Nederland is een lidstaat van de Europese Unie. Het strafrecht wordt het sterkst beïnvloed door
besluiten van de Europese Unie en de uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Deze regels zijn supranationaalrechtelijk, omdat het gaat om regels die een internationale
organisatie oplegt aan de lidstaten en zij zich hieraan moeten houden. Onder het supranationale
recht behoren ook de uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Loekvklaveren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
