Samenvatting
Samenvatting Biologie Nectar vwo 4 Hoofdstuk 7 Evolutie 4e editie
Een samenvatting van het biologieboek Nectar voor vwo 4 4e editie. Het hele hoofdstuk over Evolutie, in een bestand overzichtelijk weergegeven.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Nectar Biologie Samenvatting H7VWO 4
7.1.1 Schepping en evolutietheorieën
God heeft alles gemaakt, dit geloof in een natuurlijke schepper heet creationisme. Dit bepaalt in de
18e eeuw de denkwijze van de wetenschap, het sloot dus het denken over evolutie. Dat is d
ontwikkeling van het leven door veranderingen.
Cuvier bestudeerde fossielen, hij is de grondlegger van de paleontologie. Fossielen zijn restanten van
vroeger levende organismen. Zijn vondsten kwamen niet overeen met het scheppingsverhaal, dus
bedacht hij de catastrofetheorie: na iedere natuurramp stierven soorten uit en kwam er een nieuwe
schepping.
kwam Lamarck in 1809 als eerste met een evolutietheorie, die verklaarde hoe soorten veranderen
en nieuwe soorten ontstaan. Hij ging er echter van uit dat een soort zich binnen slechts één
generatie kon evolueren. De soort paste zich tijdens zijn leven aan, aan zijn omgeving en gaf dit door
aan zijn nakomelingen.
Darwin kwam in 1859 met een andere evolutietheorie, die hij baseerde op de leefomgeving en
populatie individuen met nadere eigenschappen een selectiedruk uitoefent op hun
overlevingskansen. Darwin noemt dit ‘The struggle for LIfe’. De individuen die dus beter zijn
aangepast aan hun leefomgeving, krijgen de meeste nakomelingen. Hierbij spreekt hij over ‘survival
of the fittest’.
Darwin wachtte 20 jaar met het publiceren van zijn evolutietheorie. Hij was bang voor veel kritiek van
de christelijke gemeenschap. Echter had men toen nog lang geen kennis over DNA en genen, en dus
kon Darwin geen bewijs leveren bij zijn woorden behalve at tekeningen die hij op zijn reis had
gemaakt. Toen Mendel DNA ontdekte en de erfelijkheidswetten officieel werden, werd de
evolutietheorie aangevuld tot de neodarwinistische theorie.
7.1.2 Theorieën over de evolutie van de mens
12 miljoen jaar geleden scheurde de Afrikaanse continentale plaat en ontstonden een vallei van
bosrijk, vochtig gebied met aan de overkant een savanne. Dit gaf verschillende selectiedruk op
organismen in de oostelijke en westelijke helft. In de bosrijke omgeving ontstonden de mensapen.
Op de savanne heeft de mens zich ontwikkeld. Fossiele vondsten tonen het gebruik van
gereedschappen aan. De volgende stap was het jagen met speren van mensachtigen op andere
dieren in de savanne. Het lopen op twee benen bood voordeel in de savanne, bipedie, want zo
waren de handen vrij voor het dragen van voedsel en wapens. Hierdoor krompen de tenen, en vond
er dus evolutie plaats.
7.1.3 Het begon in Afrika
De meeste wetenschappers waren het erover eens dat de homo sapiens ongeveer 200.000 jaar
geleden uit Afrika is ontstaan: ‘’Out of Afrika’-hypothese. De manier waarop de aarde is
, gekoloniseerd is nog steeds onduidelijk, daarom word er met veel bevolkingsgroepen DNA
vergeleken. Door alle verwantschappen in kaart te breken leiden ze migratiepatronen af.
Onderzoekers delen daartoe mensen, op de grond van overeenkomst in hun haplotype, in bij een
bepaalde haplogroep. Mannen leiden ze de herkomst af met een Y-chromosoom Adam. En vrouwen
met de mitochondriale Eva. Alle mitochondriën in een organisme zijn afkomstig van de eicel.
H7 SAMENVATTING VAN 7.2: ONTSTAAN VAN NIEUWE SOORTEN
7.2.1 De omgeving van de mens
Natuurlijke selectie bestaat uit ‘struggle for life’, de dagelijkse strijd tussen organismen om te
overleven. En ‘survival of the fittest’. Dit zijn allebei de natuurlijke processen die bijdragen aan
evolutie.
Veranderd de selectiedruk, dan bieden andere eigenschappen voordeel en kunnen eigenschappen
die eerder gunstig waren weer afnemen in de populatie. Darwin merkte op dat variatie in
eigenschappen tussen soortgenoten een belangrijke voorwaarde is bij natuurlijke selectie. Na Darwin
is ontdekt dat mutaties in het DNA en recombinatie van erfelijk materiaal door geslachtelijk
voortplanting voor die grote variatie zorgt.
7.2.2 Samen evolueren
De populatiesamenstelling van de ene soort wijzigt door de selectiedruk van de andere, wat
vervolgens weer selectiedruk levert voor de eerste soort: Co-Evolutie.
7.2.3 Gesplitste populaties
Allopatrische soortvorming: het ontstaan van een nieuwe soort vanwege een barrière.
Na de opheffing van de barrière kunnen de eigenschappen zo verschillend zijn, dat de populaties
elkaar niet meer herkennen als soortgenoot of ze kunnen geen vruchtbare nakomelingen meer
krijgen. Er is dan een nieuwe soort ontstaan.
Sympatrische soortvorming: een nieuwe soort evolueert zonder barrière. Dit is seksuele selectie:
alleen de sterkste/mooiste of grootste wordt gekozen als partner, terwijl een ander individu let op
andere eigenschappen bij een partner. Na enkele generaties is er een nieuwe soort ontstaan.
7.2.4 Selectie(druk) door mensen
Zo’n 7500 jaar geleden zijn mensen planten en dieren gaan domesticeren. Dit is het fokken van
dieren of kweken van planten, dit is kunstmatige selectie. Een voorbeeld is klassieke veredeling,
zorgen dat planten of dieren zo gefokt of verbouwd worden dat het gunstige DNA kruist, bijv. kan
beter tegen droogte enzv.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MatthijsWillemsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71184 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen