In de samenvatting Havo 5 aardrijkskunde endo-exogene krachten wordt hoofdstuk 2 van BuiteNLand behandeld. Met behulp van het aardrijkskunde boek en mijn eigen aantekeningen van de les is de samenvatting tot stand gekomen. Het is een uitgebreide samenvatting die dankzij afbeeldingen, voorbeelden e...
Krachten vanuit de binnenkant van de aarde worden endogene krachten genoemd.
Krachten vanuit de buitenkant van de aarde worden exogene krachten genoemd.
Wanneer we kijken naar de opbouw van de aarde zien we
eigenlijk 3 soorten lagen. De buitenste laag is de aardkorst, onder
de aardkorst ligt de mantel. Helemaal in het midden van de aarde
bevindt zich de aardkern.
De aardkorst bestaat uit gesteente en wordt samen met het vaste
deel van de mantel de lithosfeer genoemd.
Het vloeibare gedeelte van de mantel wordt de asthenosfeer
genoemd.
Doordat de asthenosfeer beweegt kan de lithosfeer ook bewegen. Deze bewegingen worden
platentektoniek genoemd.
Er zijn twee verschillende soorten platen in de lithosfeer:
Continentaal; Oceanisch;
30-50 km dik 5-10 km dun
Graniet Basalt
Relatief licht Relatief zwaar
Deze platentektoniek kan op 3 verschillende manieren gebeuren:
1. Divergente plaatgrens dit is wanneer er twee platen uit elkaar bewegen.
2. Convergente plaatgrens dit is wanneer er twee platen naar elkaar toe bewegen.
3. Transforme plaatgrens dit is wanneer er twee platen langs elkaar bewegen.
Gevolgen van bewegingen te zien in het geomorfologie:
1. Twee continentale platen maken een convergerende beweging.
2. De platen botsen tegen elkaar en ze duwen elkaar omhoog.
3. Er ontstaat een plooiingsgebergten.
Vulkanisme door subductie:
1. Een oceanische en een continentale plaat maken een convergerende beweging.
2. Er vindt subductie plaats.
3. De oceanische plaat duikt onder de continentale plaat.
4. Er komen gassen vrij. Deze gassen veroorzaken hoge druk.
5. Explosief vulkanisme ( stratovulkaan).
Vulkanische eilandenboog:
1. Twee oceanische platen maken een convergerende beweging.
2. Er vindt subductie plaats. (oceanisch duikt onder de andere plaat)
3. Dankzij de subductie ontstaat er onderwater een vulkaan. Doordat deze vulkaan steeds
weer opnieuw uitbarst zal hij op een gegeven moment boven water komen en ontstaat er
dus een eiland.
4. Hierdoor zullen er meer kleine eilandjes ontstaat die naar elkaar toe gaan.
5. De buitenste eilandenboog is ontstaan door de convergerende beweging die de platen
maken ( plooiingsgebergten).
Breukgebergten:
1. Twee continentale platen maken een divergente beweging.
2. In de platen ontstaat uitrekking.
3. Doordat de magmastromen in tegengestelde richting gaan ontstaan er scheuren in de
aardkorst.
4. Doordat er in de aardkorst scheuren zitten gaan sommige stukken omlaag en andere juist
omhoog.
Lage stukken: Slenk
Hoge stukken: Horst
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimveer1811. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
