EDI Tentamen 2019
LET OP: Alle verwijzingen naar afbeeldingen zijn naar Biology a
Global Approach 11th edition.
Evolutie:
...kan de evolutietheorie van Darwin uitleggen
...kan de volgende begrippen uitleggen: “descent with modification’’,
(natuurlijke en artificiële) selectie, adaptatie, homoloog en analoog.
Fylogenetische reconstructie:
… kan de volgende begrippen uitleggen: homologie, analogie,
homoplasie, monofyletisch, polyfyletisch, parafyletisch, ingroup,
outgroup, maximale parsimony, orthologe en paraloge genen.
… kan m.b.v. maximale parsimonie een stamboom maken op basis van
morfologische kenmerken en DNA sequenties.
… kan m.b.v. de moleculaire klok eenvoudige afleidingen maken over
splitsing van verschillende soorten.
Prokaryoten:
… kan kenmerkende verschillen tussen de bacteriën, archaebacteriën
en eukaryoten beschrijven.
… kan de volgende termen uiteggen: transformatie, transductie en
conjugatie, horizontale genoverdracht, fototroof, chemotroof,
autotroof, heterotroof, symbiose, commensaal, mutualist, parasitair,
pathogeen, exotoxine en endotoxine.
… kan het principe van de Gramkleuring uitleggen.
… kan het effect van prokaryoten op de biosfeer verklaren.
… kan de werking van antibiotica verklaren.
… kan de nomenclatuur en classificatie van prokaryoten in relatie
brengen met de taxonomie.
Eukaryoten
...kan verschillen tussen prokaryoten en eukaryoten benoemen.
...kan de endosymbiosetheorie uitleggen.
...kan voorbeelden van protisten en hun rol op de omgeving geven.
...kan uitleggen dat protisten geen monofyletische groep zijn.
… kan binnen de eukaryoten de positie van planten, schimmels en
dieren aangeven.
Overzicht (zaad)planten:
… kan de levenscycli van de naaktzadigen en bedektzadigen
beschrijven.
… kan planten indelen in een of meer van de volgende taxa: mossen,
varens, zaadplanten, naaktzadigen, bedektzadigen, eenzaadlobbigen
en tweezaadlobbigen.
… kan de fylogenetische relatie tussen de hierboven genoemde
groepen aangeven.
,Overzicht dierenrijk:
...kan de volgende bouwplannen onderscheiden: radiaal symmetrisch
en bilateraal symmetrisch.
...kan de volgende embryologische kenmerken onderscheiden: endo-,
ecto- en mesoderm, diploblast en triploblast, acoelomate,
pseudocoelomate en coelomate lichaamsbouw, protostome en
deuterostome ontwikkeling.
…kan op basis van embryologische en morfologische kenmerken
aangeven in welke van de onderstaande categorieën een onbekende
diersoort gecategoriseerd kan worden: Metazoa, Eumetazoa, Bilateria,
Deuterostomia, Lophotrochozoa, Ecdysozoa.
, Evolutie:
...kan de evolutietheorie van Darwin uitleggen
...kan de volgende begrippen uitleggen: “descent with modification’’,
(natuurlijke en artificiële) selectie, adaptatie, homoloog en analoog.
Adaptatie
Aanpassen aan de omgeving.
Natuurlijke selectie
Degene die het best is aangepast (bepaalde genetische kenmerken)
overleeft het beste en zal worden geselecteerd. Selectiedruk bevorderd het
geselecteerd worden.
Artificiële selectie
Bepaalde eigenschappen worden bewust geselecteerd tijdens het fokken van
dieren of de veredeling van planten.
Homoloog
Zelfde karaktaristieke eigenschappen door aanwezigheid
gemeenschappelijke voorouder. Niet per sé zelfde functie.
Analoog
Orgaan met overeenkomstige functie, maar zonder gemeenschappelijke
voorouder.
Decent with modification
Doorgeven van eigenschappen aan nakomelingen
Evolutietheorie van Darwin
Onder nakomelingen is er variatie in erfelijke eigenschappen. Er komen
meer nakomelingen dan er kunnen overleven dus onstaat er natuurlijke
selectie. Organismen die beter aangepast (geadapteerd) zijn aan de
omgeving hebben een grotere kans om te overleven en voort te planten. De
kenmerken van deze organismen zullen toenemen in de populatie.
Darwin: onder nakomelingen is er variatie in erfelijke kenmerken en er komen
meer nakomelingen dan er kunnen overleven. Dus ontstaat er natuurlijke selectie.
Onder de “oerwalvissen” was er enige variatie qua poten/vinnen. Sommige van
deze deze organismen waren beter aangepast en hadden meer kans om zich voort
te planten. Dit heeft geleid tot de huidige walvissen die perfect zijn aangepast aan
het leven in de zee.
