Dit is een samenvatting van het hoofdstuk afweer uit het leerboek, Biologie voor jou. In deze samenvatting wordt de afweer stapsgewijs uitgelegd met een verwijzing naar de betreffende Binas tabel.
Paragraaf 1 Beweging
Ziekteverwekkers/pathogenen: zijn organismen uit de omgeving die je ziek kunnen
maken. Ze kunnen heel klein of groter zijn.
Lichaamsvreemde stoffen: stoffen die niet thuishoren in het lichaam. Het
afweersysteem of immuunsysteem beschermt je tegen deze stoffen.
Lichaamseigen stoffen: stoffen die door je eigen lichaam worden gemaakt.
Uitwendige milieu: dekweefsel van de huid, de longen, inhoud maag-darmen,
baarmoeder en het uitscheidingsstelsel.
Inwendige milieu: het bloed, weefselvloeistof en lymfevloeistof.
Infectie: het binnendringen van pathogenen in je lichaam. Bij een infectie met
bacteriën, schimmels en dieren ontstaan de ziekteverschijnselen veelal door de
giftige stoffen (toxinen) die deze organismen afgeven. Schimmels infecteren
meestal alleen de huid of de luchtwegen, terwijl bacteriën, virussen en eencellige
dieren vaak ook de rest van het lichaam binnendringen.
Virussen: bevatten DNA of RNA met daaromheen een eiwitmantel (capside). Virussen kunnen zich niet
zelfstandig voortplanten, maar gebruiken daarvoor gastheercellen. Na aanhechting van een virus aan
receptoren op de gastheercel vindt er een proces plaats waarbij het virus-DNA of virus-RNA terechtkomt in
het cytoplasma van de gastheercel. In de gastheercel vindt dan vermenigvuldiging van het virus plaats.
Er zijn verschillende manieren hoe virussen een gastheer ziek kunnen maken.
Ze kunnen cellen doden of beschadigen door de afgifte van eiwit verterende enzymen.
Ze kunnen geïnfecteerde cellen toxinen laten produceren, waardoor de cel beschadigd raakt of
sterft.
De hoeveelheid schade die een virus veroorzaakt, hangt af van het vermogen van het geïnfecteerde
weefsel om te herstellen.
, Eerste verdedigingslinie
Huid en slijmvliezen: vormen de verdedigingslinie in de bescherming tegen gevaren van buitenaf. Door de
bouw van de huid dringen ziekteverwekkers en schadelijke stoffen moeilijk binnen.
Openingen in de huid (ogen, neus en mond): hierbij zorgen slijmvliezen ervoor dat ziekteverwekkers
moeilijk kunnen binnendringen.
Slijm: vangt ziekteverwekkers op en houd ze tegen in de neus (snot), luchtwegen, verteringsstelsel,
uitscheidingsstelsel en het voortplantingsstelsel.
Mechanische afweer: de hiervoor benoemde voorbeelden zijn voorbeelden van mechanische afweer.
Omdat het gaat om afweer met behulp van fysieke aanpassingen.
Chemische afweer: het gebruik van stoffen om indringers buiten te houden.
Voorbeelden
Maagsap: maagsap bevat zoutzuur, dit heeft een hele lage pH. Hierdoor worden veel ziekteverwekkers in
het voedsel gedood.
Zweet en olie: de huid bevat zweet en olie en dit zorgt voor een pH van 3-5. Hierdoor kunnen veel
schadelijke stoffen niet op de huid groeien.
Goede bacteriën: op de huid en in het darmkanaal zijn er veel goede bacteriën. Deze helpen het lichaam te
beschermen tegen ziekteverwekkers. Waar goede bacteriën leven, is vaak geen plaats voor andere.
Huid: beschermt het lichaam tegen het binnendringen van ziekteverwekkers, maar ook tegen invloeden
van buitenaf, zoals beschadiging, waterverlies door verdamping en DNA-beschadiging door ultraviolette
straling.
Melanocyten: liggen in de kiemlaag en zorgen voor pigment. Deze vormen het donkere pigment melanine,
dat ze via hun uitlopers afgeven aan de nabijgelegen opperhuidcellen. De vorming van melanine wordt
gestimuleerd door blootstelling van de huid aan zonlicht. Melanine beschermt de delende cellen in de
kiemlaag tegen schadelijke invloed van ultraviolette straling in het zonlicht.
Symbiose: Bij symbiose leven twee verschillende soorten organismen samen. Ten minste één van de
organismen heeft voordeel aan het samenleven. Het grootste organisme wordt de gastheer genoemd. Er
zijn hier 3 soorten van:
Bij mutualisme hebben beide organismen voordeel van het samenleven.
Bij commensalisme profiteert de kleine symbioot van de gastheer, maar de gastheer heeft hier
geen nadeel van.
Bij parasitisme profiteert de kleine symbioot van de gastheer, maar heeft de gastheer hier wel last
van.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper josinedehaan58. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
