PATRONEN DOORBREKEN
Patronen doorbreken, negatieve gevoelens en gewoonten herkennen en veranderen
Hannie van Genderen
INLEIDING
Schematherapie maakt van een aantal methoden van andere therapieën gebruik om veranderingen
in hardnekkige patronen mogelijk te maken.
Therapie: Doel:
Cognitieve gedragstherapie Veranderingen van gedrag en gedachten bij
concrete dagelijkse gedachten.
Psychodynamische therapie Inzicht in het feit dat bepaalde problemen zijn
ontstaan door bepaalde gebeurtenissen in de
jeugd.
Psychodrama en gestalttherapie Veranderingen op gevoelsniveau.
Cliëntgerichte therapie Aandacht voor menselijke behoeften en hoe
bevrediging van die behoeften bijdraagt aan de
psychische gezondheid.
Bij schematherapie spelen gevoelens een centrale rol. Ervaringen uit je jeugd, met name de manier
waarop je opvoeders met je omgingen, hebben een grote invloed op je gevoelsleven als volwassene.
Schematherapie richt zich op het veranderen van je gevoel en je gedrag, zodat je gelukkiger zult
worden.
1
, KINDMODI
Je kindmodi zijn actief als je in een bepaalde situatie veel heftiger en emotioneler reageert dan je
kunt verklaren vanuit de ernst van de situatie. Als je in een kindmodus bent, lukt het je niet om je
gevoel de baas te worden. Kindmodi kunnen actief worden wanneer je door anderen wordt
afgewezen, onder druk wordt gezet, vernederd of misbruikt wordt. Wanneer men in een kindmodi
raakt heeft men het gevoel dat er een aanval wordt gedaan op de basisbehoeften.
In schematherapie worden vijf basisbehoeften onderscheiden (Young, 2005):
Basisbehoefte: Inhoud:
1 Een veilige band met anderen Behoefte aan zekerheid, stabiliteit, aandacht,
liefde en acceptatie door anderen.
2 Onafhankelijkheid en Je wil het gevoel hebben dat je een eigen weg
zelfstandigheid mag bewandelen en dat je dat ook kunt doen.
3 Vrijheid Recht om je eigen behoeftes en gevoelens te
uiten.
4 Spontaniteit, spelen en plezier
5 Realistische grenzen Je ouders zouden realistische grenzen moeten
stellen, zodat jij deze als kind leert.
Er zijn drie verschillende kindmodi te onderscheiden. De gekwetste-, boze en impulsieve- en
gelukkige-kindmodus. Hieronder zijn de drie kindmodi beter uitgelicht:
Kindmodus: Ontstaan door: Uitgelokt door Uit zich als volgt:
gevoel van:
Gekwetste-kindmodus Waarschijnlijk in de steek Afwijzing, bedrogen Angstig, verdrietig,
gelaten in zijn/haar jeugd. zijn, buitengesloten vertwijfeld,
Dit kan op veel worden, in de steek beschaamd,
verschillende manieren zijn gelaten worden, afhankelijk,
gebeurt. etc. verwaarloosd.
Boze en impulsieve- Zelfde reden als gekwetste- Bekritiseerd, Razend, impulsief,
kindmodus kindmodus. Deze modus afgewezen, koppig,
kan optreden naast de belemmerd ongedisciplineerd,
gekwetste-kindmodus. worden, niet verwend,
serieus genomen opstandig.
worden.
Gelukkige-kindmodus Tegenpool van vorige twee Geaccepteerd, Je doet leuke
modi. Wie een zwakke verbonden, dingen, je voelt je
gelukkige-kindmodus heeft, gewaardeerd, goed, je hebt
heeft een sterke gekwetste- geliefd. kinderlijk plezier.
kindmodus
2
