HOORCOLLEGES INLEIDING INTERNATIONALE POLITIEK
1 SEPTEMBER 2020: WAT IS INTERNATIONALE POLITIEK
Impuls internationale politiek
De WO1 gaf de impuls aan de moderne politicologie als vakgebied. Voor die tijd dachten allerlei
denkers na over internationale politiek en oorlog. Maar de eerste systematische leerstoel die dit
deed was in Engeland. Het geboortemoment van dit vakgebied.
Veiligheid, oorlog en vrede zijn belangrijke thema’s. internationale organisaties, economie zijn nu ook
belangrijk geworden.
Tijdens het interbellum kreeg Internationale Betrekkingen een grote impuls op het gebied van het
opzetten van internationale organisaties om een volgende oorlog te voorkomen. Dit was mislukt met
de Tweede Wereldoorlog.
Wat is internationale politiek
Internationaal: relatie tussen natie(staten) (klassieke betekenis). De internationale betrekkingen zijn
echter complexer. Allerlei niet-statelijke actoren zijn actief en hebben invloed. Denk aan NGO’s en
niet internationale betrekkingen.
De staten/geopolitiek wordt wel weer wat belangrijker. Denk aan rivaliteit tussen staten als China en
VS.
World Politics/Global politics in plaats van International politics. De term internationale politiek is
niet breed genoeg volgens de auteurs van het boek. De politiek gaat momenteel over de hele wereld
en allerlei organisaties die buiten staten omgaan.
Theorieën en benaderingen
‘Theory is a kind of simplifying device that allows you to decide which historical or contemporary
facts matter more than others when trying to develop an understanding…’
Theorieën laten dingen wel weg. Het is een bepaalde zienswijze. Hierbij spelen aannames een grote
rol. Het gaat om een serie afspraken en aannames vanuit waar je iets bekijkt. Vanuit verschillende
oogpunten kun je kijken naar de internationale politiek. In papers maak je gebruik van een bepaalde
theorie. Je schrijft uit dat oogpunt en laat andere theorieën weg.
Globalisering
‘a historical process involving a fundamental shift or transformation in the spatial scale of human
social organization that links distant communities and expands the reach of power relations across
regions and continents’4 (BSO, 2020)
Aanjagers globalisering:
- Techniek: infrastructuur, internet
, - Economie: vrij markt
- Politiek: denken over vrije markt, capitalisme.
Patterns of globzalization:
- Economisch: wereld handel
- Veiligheid: terrorisme
- Rechtelijk: internationale politiek, als ICC
- Ecologisch: milieu problemen
- Cultureel: zelfde cultuur, zoals over mcdonalds en iphone
- Sociaal: migratie
Interpretaties globalisering
Sceptische view: door staten bedacht. De staten zitten nog steeds aan de knoppen. Bv: Trump trekt
zich terug uit WHO. Globalisering is omkeerbaar.
Globalistische view: globalisering is een oorzaak van fundamentele veranderingen in internationale
politiek. Dit is niet terug te draaien. (transformationalist)
4 SEPTERMBER 2020: HISTORISCHE CONTEXT
Het belang van geschiedenis
- Het verleden helpt ons het heden te begrijpen door het geven van een context.
- Het verleden helpt ons het heden te begrijpen als er gebeurtenissen plaatsvinden die lijken
op gebeurtenissen uit het verleden.
Het gevaar van geschiedeins
- Het geschiedenis is een continu debat. Feiten zijn feiten. Maar het gaat er om hoe die feiten
worden geïnterpreteerd. Het debat verschuift telkens.
- Het is gevaarlijk om zomaar een historische vergelijking te maken. Een vergelijking kan nooit
helemaal een op een worden gemaakt. Gebeurtenis B lijkt op gebeurtenis A in het verleden,
omdat X aanwezig is. A had ook kenmerk Y, dus B moet dan ook kenmerk Y bezitten. Dit
hoeft natuurlijk helemaal niet.
o 29 septermber 1938. Het westen geeft toe aan Hitler, appeasment deal, door
Chamberlain. Hitler krijgt stuk grondgebied om de vrede te behouden. Grote
economische crisis, Hitler aan de macht, veel fascisme. Er was een groot gevaar voor
oorlog. Dit is symbool voor falende politiek.
Rise of the West
Waarom is Europa uiteindelijk gaan industrialiseren en kolonialiseren? Waarom precies Europa?
Waarom niet China, India, Ottomaanse Rijk?
Mogelijke verklaringen:
1. Liberalen constituties. Al vanaf de middeleeuwen werden deals gesloten, waarin edelen
bepaalde afspraken maakten met de koning. Steden kregen bepaalde stadsrechten, bepaalde
vrijheden kwamen rechten. Dit is nodig om economische activiteiten te ontplooiien. Het
, ontstaan van een economisch systeem is heel erg belangrijk, dit hangt af van de rechten die
verkregen worden. Meer vrijheid, meer economisch groei.
2. Veel oorlogen tussen verschillende staten. Europa als vreedzaam gebied is heel modern,
Europa voerde hiervoor juist veel oorlog. Charles Tilly: states make war and war made the
state.
3. De Verlichting, de wetenschappelijke revolutie. Uitvinding stoommachine, spoorwegen.
4. Geografische ligging: veel goeie begaanbare rivieren. Toegang tot goedkope steenkool. Goed
klimaat, geen tropische ziektes, hierdoor meer arbeidskrachten en betere
arbeidsproductiviteit.
5. Rol van kapitalisme. Er is toegang tot geld, er is een bank waar je kan lenen. Er zijn ook
eigendomsrechten waardoor zaken niet zomaar afgepakt kunnen worden.
Mondiale perspectief, waardoor Europa groot werd
1. Europees imperialisme: kolonies
2. Europese dominantie op de mondiale markt. In Europa waren paar grote landen als
Engeland, die sterke marine hadden. Engeland was dominant in Europese handel. Engeland
zei dat ze voor een vrij markt waren, maar dit zeiden ze pas toen zij het machtstigste land
waren. Europa wilde ook wel handelen met bijvoorbeeld China, maar eigenlijk alleen
op hun voorwaarden, dus eigenlijk niet echt een vrije markt.
3. Belang van niet-Westerse ideeen en technologien voor de Rise of the West. In andere landen
waren dingen uitgevonden, die interessant waren voor Europa. Europese landen namen dit
over.
Opkomst van de moderne staat
Vrede van Munseter 1648, einde van de 80-jarige oorlog. Dit was een onderdeel van een bredere
vrede. Onderdeel van WestFalen, einde van 30-jarige oorlog in heel Europa. Vooral oorlog over
geloof: katholiek vs protestant.
De staat ontstond aan het einde van de Middeleeuwen in Europa. Bijzonder, want het merendeel van
de geschiedenis hebben mensen in andere politieke eenheden geleefd: stamverbanden, etc.
Dit impuls om een staat te vormen, kwam door het impuls van oorlog. Verschillende staten gingen
oorlog voeren om grondgebied uit te bereiden. Er kwam een krijgsheer die zijn gebied vergroten.
Extern kwam er een strijd tussen verschillende monarchen en het geloof. In 1648 was deze strijd
klaar, de Vrede van Westfalen.
Het vredesverdrag erkende dat er verschillende Europese staten waren. Deze staten mochten
zichzelf besturen er kwam soevereiniteit. Elk land mag zelf zijn eigen geloof bepalen. Andere landen
bemoeien zich hier niet meer mee.
De norm van territoriale integriteit en het niet-interveniëren in de binnenlandse aangelegenheden
van andere landen vindt hier haar oorsprong
Kritiek op het narratief van 1648 als begin van het moderne internationale systeem. P.42
1. Westalen was een overeenkomst in een bepaald gedeelte van Europa, niet in heel
Europa.
, 2. Westfalen werkte niet erg goed omdat veel landen nog steeds waren aangesloten bij een
soort internationale rechtbank
3. Westfalen limiteert eigenlijk de soevereiniteit van staten, omdat het niet geloofsvrijheid
geeft. De mensen moeten geloven wat er in 1824 in dat land gelooft werd.
Staten werden soeverein. Soevereiniteit betekent dat er geen binnenlandse concurrent is. De vorst is
de hoogste autoriteit. Bij ons is het parlement de hoogste autoriteit. De oorsprong van een
soevereine overheid is gekomen uit deze tijd.
Interne soevereiniteit: idee dat de staat de hoogste autoriteit is. Dictatuur of democratie.
Geweldsmonopolie.
Externe soevereiniteit: relatie staat tegenover andere staten. Andere staten bemoeien zich
niet met het regeren van andere staten.
Wat is een staat?
Er moet een interne ordening zijn om veilig te zijn. Er moeten rechten zijn en bijvoorbeeld een politie
om veilig te zijn (Thomas Hobbes).
Een staat is in internationaal juridische zin gevormd als er sprake is van:
1. Territorium
2. Bevolking
3. Effectief gezag
4. De capaciteit om betrekkingen aan te gaan
5. Erkenning: als je niet herkend wordt als land, kun je niet als staat volledig handelen. Je kan
bijvoorbeeld niet lid worden van bepaalde organisaties.
Staatsvorming is altijd werk in uitvoering.
Stateness is een tem die aangeeft in hoeverre het ideaaltype is benaderd. Failed states
kunnen gedefinieerd worden als staten waarin er geen sprake is van stateness in de zin van een
effectief binnenlands gezag en er sprake is van zwakke instituties of zelfs van het ontbreken daarvan.
Stateness is een soort maatstaaf hoe goed het gezag gaat binnen een staat.
Natie en nationalisme
Natie: een groep mensen die zich herkend met dezelfde identiteit in het thuisland.
Nationalisme: de wereld is verdeeld in natie
Civic nationalisme: a nationalisme gebaseerd op keuzes, omdat je er gaat wonen en naar een
land verhuisd.
Ethnic nationalisme: nationalisme gebaseerd op afkomst, taal, hoe lang je ergens woont.
De natiestaat
Japan: meeste inwoners van de staat komen ook uit Japan
