Groepsplan gedrag
Planmatig werken aan passend onderwijs – Kees van Overveld (2012)
Visie op gedrag
Sociaal-emotioneel leren: gedrag en leren zijn met elkaar verbonden. De laatste jaren krijgt
academisch leren de nadruk, in plaats van sociaal-emotioneel leren. De druk om te presteren
wordt voor veel kinderen te hoog, hierdoor gaan zij ‘problematisch’ gedrag vertonen.
Preventie boven curatie: problemen voorkomen werkt beter dan achteraf behandelen. Hoe
eerder een probleem wordt ontdekt, hoe eerder het verholpen kan worden met lichte
middelen.
- Primaire preventie: een aanpak bestemd voor alle kinderen uit een groep
- Secundaire preventie: 7- 10% van de leerlingen, deze leerlingen lopen meer risico om zich
problematisch te ontwikkelen (richt zich op risicofactoren in het kind/omgeving)
- Tertiaire preventie: 3-5% van de leerlingen, hebben gedragsfunctieanalyse nodig.
4 aspecten van gedrag
- Het situatieve aspect: de situatie
- Het relationele aspect: interactie tussen personen, de relatie
- Het relatieve aspect: gedrag is subjectief
- Het fluctuerende aspect: De duur van het gedrag, hoort soms bij een ontwikkelingsfase.
Preventie 1 – Plannen voor iedereen
Hoofdstuk 1. Plannen voor iedereen
1.1 Inleiding
Alle maatregelen en methodieken die op het eerste preventieniveau zijn bedoeld om een omgeving
te creëren die probleemgedrag voorkomt en het sociaal-emotioneel leren bevordert, en die
voorwaarden schept om te kunnen presteren op de traditionele leervakken, rekenen/taal/lezen.
1.2 Invulinstructie Preventie 1
1.2.1 De leraar (DEEL 1)
Ondersteuningsbehoeften van de leraar: wat een leraar nodig heeft om de groep de
gewenste aanpak te bieden.
- Het te bereiken doel
- De eigen competenties van de leraar
- De gewenste ondersteuning
BV: ‘Mijn wens is om het aantal complimenten dat ik geef aan leerlingen in mijn groep met
vijftig procent te vermeerderen (doel). Tot nu toe geef ik incidenteel complimenten tijdens
de rekenles (eigen competenties leraar). Ik heb collega’s nodig die bij mij op groepsbezoek
willen komen om mijn complimentgebruik in kaart te brengen (gewenste ondersteuning).’
1.2.2 Evaluatiewijze
Op welke wijze de leraar evalueert of de doelen die bij het ondersteuningsbehoefte zijn
geformuleerd ook daadwerkelijk zijn behaald.
1.2.3 Organisatie
Concrete afspraken rondom de organisatie.
,1.2.4 De groep en sociaal-emotioneel leren (SEL) (DEEL 2)
Fasen in de groepsvorming:
1. Forming: kennismaking met elkaar en omgeving
2. Norming: normen worden bepaald
3. Storming: onderlinge posities worden vastgesteld
4. Performing: de klas gaat als groep functioneren
5. Adjourning: fase van afscheid nemen
Onderwijsbehoeften van de groep:
Soms verloopt een fase goed, soms minder goed. terugkijken naar vorige groepsplannen. Wat ging
er goed in de groepsvorming? Wat ging er minder goed?
BV: ‘Deze groep heeft gerichte spelactiviteiten nodig die in de fase van storming helpen om
te leren omgaan met winst en verlies.’
SEL-Competenties waar planmatig aandacht aan wordt besteed
Planmatig aandacht besteden, regelmatig geplande activiteiten op het rooster.
De SEL-inhouden hebben betrekking op de volgende SEL-Competenties:
- Zelfregulatie: impulscontrole en omgaan negatieve gevoelens
- Besef van zichzelf: denk aan gevoelens herkennen en zelfbeeld
- Hanteren van relaties: relaties aangaan en samenwerken
- Besef van de ander: empathie en respect
- Keuzes kunnen maken: problemen analyseren en problemen oplossen
Te bereiken doelen
Doelen van de groepsvormende activiteiten en doelen van het preventieprogramma. SMART Doelen:
Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden.
Groepsactiviteiten
Per fase van de groepsvorming zijn bepaalde activiteiten belangrijk. De leraar kiest de activiteiten die
voortbouwen op de voorafgaande periode en activiteiten die passen bij de te verwachten
ontwikkeling van de groep. Ook de materialen worden genoteerd.
Wijze van meten effecten
Als de doelen SMART zijn, kan het effect worden gemeten. De leraar beschrijft op welke wijze en met
welke materialen het effect gemeten wordt.
Organisatie
Concrete afspraken rond de organisatie. Tijdstippen, besprekingen ed.
, Hoofdstuk 2. De leraar
Leraar is frontliniewerker, staat voortdurend onder druk om resultaat te behalen, met een minimum
aan middelen. Hierom in groepsplan eerst aandacht aan de leerkracht.
2.1 Handelingsgericht werken
Handelingsgericht werken: de leraar stemt de onderwijsbehoeften van de leerlingen af en
bepaalt hoe om wordt gegaan met verschillen tussen leerlingen, past bij passend onderwijs.
Scholen moeten een ondersteuningsprofiel hebben.
HGW-Cyclus heeft 4 fasen:
Fase 1. Waarnemen/signaleren, verzamelen van leerling-gegevens
Fase 2. Begrijpen/analyseren, benoemen van de onderwijsbehoeften
Fase 3. Plannen, opstellen groepsplan
Fase 4. Realiseren, uitvoeren
Handelingsgericht werken heeft 7 uitgangspunten:
1. De onderwijsbehoeften van de leerling staan centraal
2. Afstemming en wisselwerking: interactie met de omgeving.
3. De leraar doet er toe
4. Positieve aspecten zijn van groot belang, wat kan de leerling wel!
5. Constructieve samenwerking: samenwerking met ouders
6. Doelgericht handelen: doelen SMART geformuleerd
7. De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant
2.2 Goed onderwijs
Klassenmanagement: het scheppen van voorwaarden voor effectief onderwijs.
2.2.1 Leraar
Relatie
Vertrouwen is de basis van een relatie. De leraar is het rolmodel in de klas. een goede leraar toont
affectie, support en nabijheid. Leerlingen die verbondenheid ervaren zijn minder geneigd
probleemgedrag te vertonen.
Zekerheid
De lichaamstaal is krachtig. De leerkracht moet zelfvertrouwen en overwicht uitstralen.
Consequentheid
Je zegt wat je doet en je doet wat je zegt. Vasthouden aan opdrachten die gegeven zijn.
Duidelijkheid
Concreet taalgebruik. Duidelijk, direct, specifiek en omvat weinig woorden.
Reactie op gedrag
Effectieve leraren nemen vooral proactieve maatregelen (maatregelen die probleemgedrag
voorkomen). Vooral positief reageren. compliment moet gemeend zijn .
Reflectie
Leraren hebben beelden/constructen van leerlingen. Deze komen niet altijd overeen met de
werkelijkheid. Die reflectie is goed om met anderen te bespreken.
Verwachtingen
Zeg vaak: “Nog niet”. Zo geef je leerlingen het vertrouwen dat zij het in de toekomst wel kunnen.
Fouten maken mag, het hoort bij het leerproces. Hoge verwachtingen hebben betekent ook dat
leerlingen tijd krijgen om na te denken om het juiste antwoord te bedenken.
2.2.2 Omgeving
Bureau leraar
Netjes en heeft een vaste functie.
Leerling computers
Scherm staat zo min mogelijk in het blikveld van de kinderen. blended learning leren via de computer
wordt steeds meer.
Inrichting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SuzanneJasmine22. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.