Ziekteverwekkers/pathogenen kunnen je ziek maken, bijvoorbeeld virussen, bacteriën, schimmels of
dieren
- Inwendig milieu kan alleen worden bereikt door een celmembraan te passeren
Lichaamsvreemd: stoffen/cellen die niet in je lichaam thuishoren
Lichaamseigen: stoffen/cellen die door je lichaam worden gemaakt of onderdeel van je lichaam zijn
Het binnendringen van pathogenen in je lichaam heet een infectie
- Bij infectie met bacteriën, schimmels en dieren ontstaan ziekteverschijnselen door toxinen
afgegeven door deze organismen
- Schimmels infecteren de huid of luchtwegen terwijl bacteriën, virussen en eencellige dieren vaak
ook de rest van het lichaam binnendringen
Virussen bevatten DNA/RNA met eromheen een capside (eiwitmantel)
- Ze planten zich voor middels specifieke gastheercellen
- Na aanhechting aan receptoren op de gastheercel vindt een proces plaats waarbij virus-DNA/RNA in
cytoplasma komt van gastheercel en dan vindt vermenigvuldiging plaats (virusinfectie/ virale infectie)
- Virussen kunnen cellen doden/beschadigen door afgifte eiwitverterende enzymen
- Ook kunnen ze geïnfecteerde cellen toxin laten produceren, waardoor cel beschadigd of sterft
Mechanisme afweer: Afweer met behulp van fysieke aanpassingen
- Huid en Slijmvliezen vormen de eerste verdedingingslinie in bescherming tegen gevaar van buitenaf
- Middels de bouw van de huid dringen ziekteverwekkers moeilijk binnen, bij openingen zorgen
slijmvliezen hiervoor
- Traanvocht en speeksel spoelen indringers weg, slijm vangt ziekteverwekkers op en houdt ze tegen
Chemische afweer: Afweer met behulp van stoffen
- Maagsap bevat bijvoorbeeld zoutzuur, de lage pH hiervan dood ziekteverwekkers
, De huid beschermt ook tegen invloeden van buitenaf: beschadiging,waterverlies en straling
- In kiemlaag liggen pigmentvormende cellen:
melanocyten
- Deze vormen het donkere pigment melanine, via
hun uitlopers wordt afgegeven aan nabijgelegen
opperhuidcellen
- Vorming van melanine wordt gestimuleerd door
zonlicht en beschermd tegen ultraviolette straling
§2 Afweer
Binnen het immuunsysteem woorden 2 typen afweer onderscheiden: aangeboren afweer en
verworven afweer
- Aangeboren afweer: gericht tegen vele verschillende typen ziekteverwekkers, komt voor bij alle
dieren en planten en dient als een snelle eerste afweer tegen infectie
- Verworven afweer: deel van immuunsysteem dat je gedurende je leven ontwikkelt, gericht tegen 1
type ziekteverwekker en komt alleen bij gewervelde dieren voor
Lymfoïde organen: beenmerg, milt, lymfeknopen en thymus – hebben een functie bij de opslag van
opslag en transport van witte bloedcellen
- Rode beenmerg: ontstaan uit stamcellen verschillende typen witte bloedcellen: fagocyten en
lymfocyten
- Deze cellen komen in bloed en bestrijden virussen en bacteriën
- Fagocyten horen bij de aangeboren afweer en lymfocyten bij de verworven afweer
Fagocyterende cellen gebruiken receptoren om deze pathogenen te detecteren
- Er zijn 2 typen fagocyten: granulocyten en monocyten, beiden kunnen ze wand van haarvat
passeren
- Granulocyten reageren snel op binnendringende ziekteverwekkers
en maken ze onschadelijk door ze te fagocyteren
- Hierin smelten lysosomen samen met blaasje waarin bacterie is
ingesloten, enzymen doden bacterie en granulocyt gaat ook dood
Monocyten komen ook overal in lichaam voor
- Deel wordt opgeslagen in milt en andere deel gaat naar weefsels
- Macrofagen en dendritische cellen ontwikkelen zich hieruit
- Als monocyten de bloedbaan verlaten veranderen ze van vorm en heten ze macrofagen
- Deze verplaatsen zich door hele lichaam en kunnen meerdere ziekteverwekkers vernietigen
- Dendritische cellen kunnen zich ook ontwikkelen uit monocyten, deze vind je vooral op plaatsen
waar ziekteverwekkers binnendringen
- Macrofagen kunnen koorts veroorzaken, ze scheiden cytokinen af die lichaamstemperatuur
verhogen
- Cytokinen behoren tot de groep van mediatoren: eiwitten met een regulerende functie
Afweer van lichaam tegen bacteriën kan tijdelijk worden verstrekt door gebruik van antibiotica
- Antibioticum is medicijn dat bacteriële infecties bestrijdt
- Belangrijk nadeel van antibiotica is dat bacteriën er ongevoelig voor kunnen worden, ook kunnen ze
goede bacteriën doden
Macrofagen herkennen indringers aan antigenen: moleculen die het immuunsysteem kan activeren
(grote moleculen op celmembranen of op deel van eiwitmantel van virus)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissaschmitz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.