Psychopathologie II
Samenvatting
Algemene Inleiding op Psychopathologie Boek: H5.1 en H6
Psychische stoornissen
Een psychische stoornis (of ziekte) is een cluster van symptomen:
1. Verstoring in psychische functies
2. Lijden (distress) en/of disfunctioneren (disability)
Wat is psychisch?
Mentale, niet-lichamelijke verschijnselen -> vaak wel lichamelijke basis
Onderscheid ‘psychisch’ vs. ‘lichamelijk’ is soms lastig
- Evidente lichamelijke oorzaak + psychische symptomen
- Potentiële lichamelijke oorzaak + psychische symptomen
- Psychische oorzaak + lichamelijke symptomen
Wat zijn psychische functies?
Cognitieve functies = denken/informatieverwerking
Affectieve functies = voelen
Conatieve functies = gedragsfuncties = doen
Wat is lijden, disfunctioneren?
Subjectieve beleving is kritiek bij afbakening van normaal vs. een stoornis
Lijden = hoeveel last van de verstoringen in psychische functies?
Disfunctioneren = in welke mate wordt functioneren gehinderd door verstoringen?
Psychiatrische onderzoek
Doelen:
1. Vaststellen van de aard van psychische symptomen -> aard, beloop over tijd
- Middel 1: hoofdklacht met speciele amnese -> huidige probleem; beloop
- Middel 2: uitsluiten/vaststellen andere klachten met algemene psychiatrische amnese ->
vragen over cognitieve, affectieve en conatieve stoornissen.
2. Vaststellen ernst en gevolgen van symptomen -> lijden en disfunctioneren
- Middel: uitvragen van actueel functioneren met sociale amnese
3. Vaststellen mogelijke etiologische factoren -> moeilijk vast te stellen wat de letterlijke oorzaak
is, wel vaak er achter komen wat het probleem in stand houd en wat de trigger was.
- Middel: levensgeschiedenis met biografische amnese
Doel: hypothese over etiologie -> life events in jeugd; factoren in persoonlijkheid
Diagnose: uitgebreide uitspraak over: symptomen; kwetsbaarheidfactoren; luxerende factoren;
gevolgen.
Denkfout: Psychische stoornissen hebben geen verklarende waarde!!
Nieuwe verklaring: psychische symptomen leiden tot andere symptomen -> symptomen zijn
de output van een psychische stoornis => netwerktheorie van psychische stoornissen en
symptomen
, Psychiatrisch interview
Het psychiatrische interview is het belangrijkste element in het evalueren van en zorgen voor
personen met een mentale ziekte.
Algemene technieken:
Patiënt – Arts relatie:
- Kameraadschap (rapport) = harmonieuze responsiviteit tussen arts en patiënt
- Empathie (maar wel objectief blijven)
Onbewuste processen: transference, countertransference, repressie
Onderdelen van een psychiatrisch interview:
1. Data identificeren -> naam, geslacht, etc. van de patiënt.
2. Bronnen en betrouwbaarheid
3. Voornaamste klacht -> in eigen woorden van patiënt
4. Voorgeschiedenis van de aanwezige stoornis/ziekte -> wat (symptomen), hoeveel (ernst), hoe
lang en geassocieerde factoren.
5. Vroegere psychiatrische geschiedenis
6. Middelengebruik, misbruik en verslavingen
7. Vroegere medische geschiedenis
8. Familiegeschiedenis
9. Ontwikkelingsgeschiedenis en sociale geschiedenis
10. Beoordeling van systemen - > vaststellen van elke aanwezig fysieke of psychologische
tekenen en symptomen die niet al zijn geïdentificeerd bij de huidige stoornis/ziekte.
- Stemming; Angst; Psychose; Overig
11. Mentale status examen (zie verder)
12. Fysieke beoordeling
13. Formulatie = ontwikkelen van formulatie, diagnose, aanbeveling en behandelingplanning.
14. Behandeling planning
Mentale status examen
Mentale status examen = onderzoekt alle gebieden van mentaal functioneren en toont bewijs van
tekenen en symptomen van mentale ziekten aan.
Uitgevoerd gedurende het gehele interview
Verschijning en gedrag -> gepast in deze situatie?
Motor activiteit -> normaal, verlangzaamd (bradykinesia) of opgewonden (hyperkinesia)
Spraak -> vloeiendheid, hoeveelheid, ratio, toon en volume.
Stemming -> woorden van patiënt zelf gebruiken voor beschrijving
Affect -> kwaliteit, kwantiteit range, gepastheid en congruentie.
Gedachten inhoud -> obsessieve gedachten, wanen, suïcide, moord
Gedachteprocessen -> hoe gedachten worden geformuleerd, georganiseerd en uitgedrukt.
Circumstantiality, clang association, dereailment (loose association), flight of ideas, neologisme,
perseveration, tangentiality, thought blocking.
Perceptuele verstoringen -> hallucinaties, illusies, depersonalisatie en derealisatie
Cognitie -> alertheid, oriëntatie, concentratie, geheugen rekenen, kennis, abstract redeneren,
inzicht en beoordeling
