Samenvatting
Samenvatting Overzicht stromingen/auteurs rechtsfilosofie
- Vak
- Rechtsfilosofie
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Een overzicht van iedere stroming en bijbehorende auteur van het vak Rechtsfilosofie
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Utilisme Bentham
= Grootste geluk voor de meeste mensen (nutsprincipe).
- Deterministisch mensbeeld = mens streeft naar voorkomen pijn en opzoeken geluk.
- Kijkt naar gevolgen.
- Hedonistische calculus: geluk = plezier – pijn. Ieders geluk telt even zwaar.
Regelutilisme
Mill
= Beste regel i.p.v. de beste enkele handeling.
Verfijnd utilisme
Mill
- De mens is niet gedetermineerd, maar kan zich verheffen (vermogen jezelf te ontwikkelen).
- Geluk is geen na te streven doel, maar hooguit een toegift.
- Kwaliteitsprincipe: onderscheid in vormen geluk.
Deontologie/plichtenethiek
Kant
= Mensen hebben bepaalde plichten die altijd gelden, waar geen uitzondering op mogelijk is.
- Categorisch imperatief (mens als rationeel autonoom individu)
1. Zorg dat je handelen universaliseerbaar is (waarvan je kunt willen dat het een algemene wet
is): je moet dat doen waarvan je kunt willen dat iedereen het altijd zo doet.
2. Mensen niet als middel, maar als doel op zich = menselijke waardigheid.
Deugdenethiek
Aristoteles
= Je moet jezelf ontwikkelen tot een deugdzaam mens.
- Gulden middenweg. Wat is een goed burger? Wat is een goede samenleving?
Hobbes
Klassiek sociaal contract
- Pessimistisch mensbeeld + pessimistische natuurtoestand.
- Vrede en veiligheid.
- Overdracht alle natuurlijke vrijheden aan absolute soeverein die namens ons het zwaard (&
bisschopstaf) draagt. Uitzondering: individuele recht van zelfbehoud (op die grond mogelijk
in opstand te komen) (vgl. noodweer).
- Absolutisme (rule of man) en geen machtenscheiding.
- Grondrechtenbescherming niet mogelijk.
Locke
Klassiek sociaal contract
- Gematigd optimistisch mensbeeld + rechten in natuurtoestand, maar kwetsbare vrede en
gebrek aan organisatie en machtenscheiding.
- Veiligheid en bescherming van natuurlijke, voorstatelijke en onvervreemdbare rechten staan
centraal als belangrijkste overheidstaak. Bij schending property collectief verzet mogelijk.
= Property: recht op leven, vrijheid en bezit.
, - Overdragen recht op zelfbehoud -> wetgevende macht & recht tot straffen -> uitvoerende
macht. Uitvoerende macht gebonden aan wetten wetgevende macht (constitutionele
monarchie).
- Rule of law en liberaal.
- Onder 2 voorwaarden inperking grondrechten mogelijk:
1. Indien nodig t.b.v. algemeen welzijn (proportioneel)
2. Indien er een wettelijke grondslag voor is
Rousseau
Klassiek sociaal contract
- Optimistisch mensbeeld + optimistische natuurtoestand, maar onmogelijk er te blijven i.v.m.
introductie privébezit en t.b.v. menswording.
- Staat waarin sprake is van zelfwetgeving: samenleven en toch zo vrij mogelijk blijven (alleen
gehoorzamen aan wetten die je jezelf hebt opgelegd). Volk moet zich laten leiden door de
Algemene Wil: datgene wat een redelijk denkend mens zou moeten willen als hij algemeen
belang voor ogen zou houden. Overdracht alle natuurlijke vrijheden aan Algemene Wil.
! AW niet gelijk aan wil van allen.
! AW kan niet worden gebonden, is onvervreemdbaar, is ondeelbaar en altijd gericht op het
juiste en kan niet dwalen.
- Democratisch (volk heerst over volk) en totalitair (overdracht natuurlijke vrijheden en
rechten, absolute soeverein, geen machtenscheiding, geen ruimte diversiteit, geen
partijendemocratie, onvervreemdbaar).
Rawls
Modern sociaal contract
- Filosofisch liberalisme & egalitarisme.
= Taak overheid is rechtvaardige verdeling van goederen.
Universele rechtvaardigheidsbeginselen
1. Ieder heeft gelijk recht op fundamentele vrijheden en rechten, voor zover verenigbaar met
dezelfde vrijheden voor allen.
2. Sociaaleconomische ongelijkheden zijn slechts gerechtvaardigd, indien:
a. Gelijke kansen voor eenieder
b. Ongelijkheid aantoonbaar ten goede komt aan minstbedeelden (bijv. via toeslagen of
belastingheffing)
- Justicie as fairness (juiste procedure). A.d.h.v. gedachtenexperiment original position + veil of
ignorance.
- Mensbeeld = vrij, gelijk, rationeel, bereid tot samenwerken en risicomijdend
Nozick
Libertarisme
1. Beperkte invulling property; i.d.z.v. Estate (bezit).
2. Verabsolutering eigendomsrecht als heilig en onvervreemdbaar. Eigendomsrecht mag niet
worden aangetast = pleidooi minimal state en vrije markt.
3. Self-ownership = maximaal zelfbeschikkingsrecht (geen ruimte voor paternalisme /
moralisme).
Kritiek Rawls: herverdeling schendt eigendomsrecht en in strijd met self-ownership.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper verona10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen