Week 8 (H9.3: gebruik maken van bestaande gegevens)
Gebruik van niet-uitgelokte gegevens
Neerslag van non-verbaal gedrag
-Registratie
Allerlei aspecten van het menselijk gedrag worden om de een of
andere reden geregistreerd. Zo kon, toen er vroeger maar een
televisiezender was, het geregistreerde watergebruik aantonen
welke programma’s populairder waren.
-Sporen die mensen achterlaten
Hierbij gaat het om sporen van gedrag in de fysieke omgeving, of
iets wat mensen weggooien bijvoorbeeld (populariteit
sigarettenmerk aantoonbaar door hoeveelheid pakjes van specifiek
merk op tribune na afloop voetbalwedstrijd).
Het probleem bij het gebruik van registraties en sporen is het
selectieve karakter ervan. Bij registratie blijft bijvoorbeeld alleen dat
bewaard waarvan wettelijk is vastgelegd dat het mogelijk van
historische waarde is, of dat wat in losse verzamelingen van
particulieren is terechtgekomen. Ook sporen hebben last van
selectiviteit. Plastic vergaat bijvoorbeeld minder snel dan papier.
Selectiviteit heeft dus invloed op de validiteit.
Neerslag van verbaal gedrag
Gaat om alle producten die bewaard blijven uit de enorme stromen
van informatie en communicatie (schriftelijke, audiovisuele media).
Niet alle boodschappen zijn onmiddellijk beschikbaar voor analyse,
omdat sommige gegevens alleen in persoonlijke archieven zijn
opgeslagen bijvoorbeeld.
De techniek die men gebruikt voor de analyse van verbaal gedrag
heet een inhoudsanalyse. Dit is een techniek om uitspraken te doen
over de betekenis van informatie en communicatieboodschappen op
basis van een objectieve en systematische analyse van
gespecificeerde kenmerken van die boodschappen. Men bestudeert
bestaande uitingen via coderen (eigenschappen karakteriseren).
Kwantitatieve inhoudsanalyse: objectieve, systematische
codering
Kwalitatieve inhoudsanalyse: interpretatieve codering
Men let hierbij op:
Lengte: aantal woorden, seconden, kolomcentimeters
Positie: voorpagina, gebruik van foto’s, volgorde van items
Actoren: in beeld? Hoe lang? Spreekt hij/zij?
Intercodeurbetrouwbaarheid: meerdere momenten: codeer je
nu hetzelfde als aan het eind van het onderzoek?
, Intracodeurbetrouwbaarheid: een of meerdere codeurs?
Media die officieel worden gearchiveerd zijn kranten, tijdschriften,
politieke documenten, documenten van sociale, economische en
culturele organisaties (verslagen, notulen, interne correspondentie,
nota’s), films, radio- en televisie-uitzendingen, en toevallig
bewaarde brieven. Het probleem bij de films, radio- en televisie-
uitzendingen is echter dat niet alles bewaard blijft omdat er geen
officieel archief voor is. Het vormt vaak een niet-willekeurige
selectie.
Week 9 (H7: DE ENQUÊTE)
Een enquête is een manier van onderzoek waarin men zich voor het
beschrijven, voorspellen en verklaren van sociale verschijnselen
bedient van vragenlijsten met vragen die worden gesteld aan een
groot aantal ondervraagden, gekozen uit een steekproef.
Soorten enquêtes
Beleidsonderzoek door de overheid
Cross-sectioneel onderzoek: een grootschalig, beschrijvend
onderzoek waarin men kijkt naar de verdeling van
verschijnselen in de maatschappij (werkloosheid), kenmerken
van personen (opleidingsniveau), van gedrag (televisiekijken),
van feiten (geslacht) of van opinies (mening over
kabinetsbeleid).
Longitudinaal onderzoek (panel survey): dezelfde enquête
over een langere periode meerdere malen bij dezelfde
personen uitvoeren.
