Met deze samenvatting een 9,3 gehaald!
De samenvatting bevat alle theorie die je moet kennen voor het tentamen van persoonlijkheidsleer. Gemaakt aan de hand van de studentenhandleiding van Fontys.
Mary Calkins was de eerste vrouwelijke student die aan Harvard studeerde, met dank aan
James Williams. Mary heeft echter nooit de doctorstitel gekregen.
Persoonlijkheid zijn de psychologische eigenschappen die een zekere continuïteit verlenen
aan het gedrag van een individu in verschillende situaties en op verschillende momenten.
(Ook wel de rode draad van ons leven).
Persoonlijkheid maakt ons niet alleen menselijk, maar door onze persoonlijkheid verschillen
we ook van alle andere mensen.
Persoonlijkheid is uit verschillende dingen onderbouwt:
- Biologie en evolutie (nature)
- Ontwikkeling
- Nurture
- Sociale netwerken en cultuur
Snel een overzichtelijk beeld van de huidige persoonlijkheidskenmerken van een individu?
- Theorieën over temperamenten, trekken of typen.
Zoek je een manier om iemand te begrijpen en deze persoon beschouwd als een zich
ontwikkelend, veranderlijk wezen?
- Psychodynamische theorie
- Humanistische theorie
- Existentiële theorie
- Sociaal-cognitieve theorie
Ben je geïnteresseerd in de manier waarop individuen elkaar begrijpen en wil je graag weten
welke ideeën mensen over elkaar hebben?
- Impliciete persoonlijkheidstheorieën
Vraag je je af of mensen overal ter wereld elkaar op dezelfde manier begrijpen?
- Crossculturele onderzoek
10.1.1
Displacement van agressie (verschuiving) is een term van Sigmund Freud. Het is eigenlijk
het aanwijzen van een zondebok. Voorbeelden hiervan zijn als jij op je donder krijgt van je
baas, dat je je woede dan niet op je baas projecteert maar op bijvoorbeeld een collega waar
je je veilig bij voelt.
David Barash stelde dat mensen die op pijnlijke of bedreigende situaties hebben gereageerd
door een ‘zondebok’ aan te wijzen, een evolutionair voordeel hadden omdat ze minder kans
hadden een volgende keer zelf slachtoffer te worden. Ook hadden ze meer kans zich voort te
planten en de neiging tot agressie (displacement) op hun nakomelingen over te dragen.
Sigmund Freud nam het idee van Darwin over dat we nakomelingen zijn van een lange lijn
van voorouders die waren gemotiveerd om te overleven en zich voort te planten (neiging tot
seks (genot) en agressie). We zouden ons volgens Freud doen voortkomen uit een op seks
gebaseerd ‘overlevingsinstinct’ en een ‘instinctieve’ neiging tot verdediging en agressie.
Andere theoretici stelde dat persoonlijkheid ook op andere motieven gebaseerd zijn, zoals
sociale motieven die een basis hebben in de biologie.
, Uit moderne neurologie en evolutionaire psychologie blijkt dat het onjuist is om ervan uit te
gaan dat al het menselijk gedrag door slechts enkele basale motieven wordt veroorzaakt.
De wetenschap zegt dat elk motief in onze hersenen een afzonderlijke module is, en dat de
manier waarop een motief ons beïnvloedt een deel vormt van onze persoonlijkheid.
10.1.2
Ons gedrag wordt bepaald door zowel nature als nurture.
Persoonlijkheidstheoretici zeggen dat de ervaringen die je hebt opgedaan in je vroege jeugd
een grote rol spelen. Zo wordt je persoonlijkheid in grote mate door je ouders beïnvloedt,
niet alleen door hun genen maar ook door de omgeving.
Voorbeeld: uit onderzoek in gebleken dat bij kinderen die in een arme omgeving opgroeien,
een krimping te zien is in de hersenen en dat ze hersencellen in de thalamus verliezen.
Persoon-situatiecontroverse is een theoretische discussie over de relatieve invloed van
persoonlijkheidskenmerken en kenmerken van de omgeving op gedrag.
10.1.3
Al onze ervaringen moeten door interne mentale filters, deze filters representeren
kernelementen van de persoonlijkheid. Zo zou een extravert persoon de ervaringen vanuit
een extravert standpunt interpreteren.
Introvert-extrovert is een voorbeeld van beschrijvende persoonlijkheidstheorie
(karaktertrek).
Karaktertrek is een stabiel persoonlijkheidskenmerk waarvan men aanneemt dat het zich in
het individu bevindt en dat in verschillende omstandigheden een leidraad vormt voor
zijn/haar gedachten en handelingen.
Procestheorieën gaan verder dan beschrijvingen en verklaren de persoonlijkheid in termen
van de interne persoonlijkheidsprocessen (omvat motivatie, emotie, perceptie, leren en
onbewuste processen).
10.1.4
Volgens Juris Draguns is het concept persoonlijkheidstheorie een westerse uitvinding.
Andere culturen (niet-westerse) benaderen het probleem van verschillen tussen mensen op
een andere manier, bijvoorbeeld in religie:
- Hindoes beschouwen het begrip persoonlijkheid als een vereniging van
tegengestelde kenmerken.
- Chinezen hebben yin en yang als variant op ditzelfde thema (tegengestelde
krachten).
Enkele persoonlijkheidskenmerken komen in verschillende culturen voor. Mensen variëren
bijvoorbeeld in hun angstniveau en in hun neiging extravert of introvert te zijn.
In de Verenigde Staten leggen ze de nadruk op individualisme, dit wil zeggen dat degene die
opvallen door hun talent of intelligentie worden beloond.
In Azië, Afrika, Zuid-Amerika en het Midden-Oosten ligt de nadruk op collectivisme, hier
worden mensen beloond als ze binnen een groep passen.
Je persoonlijkheid is dus voor een deel een creatie van anderen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Merel2023. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
