Aanvankelijk en technisch lezen-
Henk Huizenga
Wolters- Noordhoff
Tweede druk
Isbn 9789001800444
Hoofdstuk: 2, 4 t/m 9
, 2 Leesproces
2.1 Lezen als informatieverwerking
De lezer maakt gebruik van vier verschillende niveaus van informatieverwerking.
2.1.2 Informatie niveaus
o Visueel niveau: hier gaat het om speciale kenmerken van letters en woorden. Je kunt denken
aan de lettervormen (hoe ziet de letter eruit) en de frequentie (hoe vaak wordt het gebruikt)
van letters. Bij het aanvankelijk lezen maken kinderen gebruik van dit niveau.
o Semantisch niveau: de opbouw van een woord. Bij het lezen maakt de lezer gebruik van de
kennis van de opbouw van woorden. Het herkennen van voorvoegsel en achtervoegsels zorgt
voor en versnelt leesproces.
o Semantisch niveau: de betekenis.
o Syntactisch niveau: relaties tussen woorden, woordgroepen en zinnen. De volgorde van
woorden in een zin is soms bepalend voor de betekenis.
2.1.2 Modellen over lezen
Het bottom-up model is een proces waarbij kinderen de tekst woord voor woord lezen. De lezer
herkent de letters, daarna de opbouw van woorden en woordgroepen en als laatste stap wordt er
betekenis aan de zin toegekend. Er worden geen stappen overgeslagen en de verschillende
informatieniveaus oefenen ook geen invloed uit op elkaar. Het geeft geen correct beeld van het
leesproces.
Het top- downmodel bestaat uit voorspellen, selecteren en toetsen. De lezer kijkt heel globaal en
maakt relatief weinig gebruik van alle informatie op het visuele niveau. Het geeft geen correcte
analyse van het leesproces. Lezer kunnen niet heel precies voorspellen wat de rest van de zin zal zijn.
Het interactiemodel is een afwisseling tussen voorspellend lezen en woord voor woord lezen.
Bij het fonologisch coherentiemodel vindt er een uitwisseling plaats tussen drie knopen in het
geheugen: foneemknopen (spraakklanken), letterknopen (kennis van letters) en semantische knopen
(betekenis).
Bij een spellende lezer is de relatie tussen de foneemknopen en letterknopen niet zo sterk. Hij moet
lang nadenken voor hij de klank noemt die bij een letter hoort. Een radende lezer legt vanuit de
letterknopen een directe verbinding met de betekenis.
Geoefende lezers maken gebruik van de fonologische route: letters, klankkoppeling en vervolgens de
betekenis.
2.2 Leesstrategieën
Er zijn verschillende manieren om een tekst te decoderen.
2.2.1 De elementaire leeshandeling – visueel niveau
Het letter voor letter lezen, /m/, /aa/, /n/, /maan/.
De elementaire leeshandeling bestaat uit drie stappen:
1. het van links naar rechts koppelen van fonemen(hoe het klinkt) aan grafemen (hoe je het
schrijft);
Werken volgens de leesrichting → visuele analyse in grafemen → koppelen van foneem aan grafeem
→ fonemen op volgorde onthouden.
2. auditieve synthese (klanken samenvoegen tot één woord);
3. betekenis geven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Karin1990. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.