Hoi! Hierbij mijn online samenvatting van alle belangrijke punten van Rechtstaat 2.1 tot en met 2.4. Het volledige hoofdstuk zal er binnenkort ook op staan. Zit je in de vierde klas vwo en werk je met het boek 'Thema's maatschappijleer'? Dan is dit wat voor jou!
Rechtsstaat 2.1
Waarom is het goed dat we een rechtsstaat hebben?
Een rechtsstaat is een staat waarin je als burger met grondrechten wordt beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur van de overheid. In een autoritaire staat bestaat soortgelijke
bescherming niet. Eén persoon of kleine groep mensen heeft daar de macht. Nederland is een
democratische rechtsstaat wat inhoud dat burgers mee mogen doen aan vrije verkiezingen
en zo mogen kiezen wie het land leidt en mogen mee beslissen over politieke kwesties. Ook is
Nederland een sociale rechtsstaat. Dat houdt in dat we veel wetten hebben voor het sociale
welzijn.
In een rechtsstaat heerst veel sociale cohesie. Dat betekent samenhang in de maatschappij:
mensen durven met elkaar bindingen aan te gaan, handel te drijven en
politiek/maatschappelijke verenigingen op te richten. De meeste mensen houden zich aan de
wet en verwachten van andere dat zij dat ook doen. Zo ontstaat er vertrouwen en
wederkerigheid. De overheid heeft zelf ook wetten waar zij zich aan moeten houden. Dat
zorgt voor rechtszekerheid.
Sinds de achttiende eeuw van verlichting op. Dat hield het verlangen naar maatschappelijke
geluk in. Het was verzet tegen het onrecht van de autoritaire machten. Ook door de opkomst
van nieuwe kennis gingen mensen anders denken. Voorheen was god dominant, nu ook rede.
Bij die rede bedachten mensen dat vrijheid de eerste voorwaarde van geluk is. Die vrijheid
kan pas werkelijkheid worden als macht wordt beperkt. Locke, Hobbes en Rousseau waren
contract filosofen die geloofde in een sociaal contract waarin we tot afspraken komen om in
natuurlijke vrijheid en gelijkheid te kunnen leven. De scheidsrechter is de staat. Die moet
burgers beschermen. Ze hebben dan ook geweldsmonopolie.
Hieronder de beginselen van een rechtsstaat:
- Beginsel van grondrechten (alle mensen moeten vrijheid en gelijkheid hebben)
- Soevereiniteitsbeginsel en democratiebeginsel (sociaal contract)
- Legaliteitsbeginsel (wetten voor burgers en staat)
- Beginsel van trias politica (interne scheiding van staatsmacht)
De Amerikaanse constitutie is de grondwet, onafhankelijkheidsverklaring en Bill of rights
van Amerika.
Tijdens de Franse revolutie werd de Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger
opgesteld. Dat moest leiden tot een gelukkigere samenleving. Daarin werden ook
grondrechten vastgesteld. Napoleon wilde een verlichte dictatuur waarbij de machthebber in
zekere mate rekening houdt met de bevolking. Met zijn Code Civil was t het begin van
burgerlijk recht in Nederland.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper larissalangerak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
