Samenvatting
Samenvatting van hoofdstuk 14 van Nectar vwo
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting over hoofdstuk 14 van nectar vwo 5. Uitgebreide samenvatting met uitleg over zintuigen en ondersteund met foto's.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting biologie H14- Waarnemen14.1 Zintuigcellen (BINAS 87A/B)
Je zintuigen bevatten cellen die alleen reageren op een unieke prikkel, dit zijn
de receptorcellen. De unieke prikkel is ook wel de adequate prikkel.
Het verschil tussen zintuigen en gewaarwording wordt vaak verward, zie tabel
………. à
Zintuigcellen staan in contact met sensorische Zintuig Gewaarwording
neuronen omdat ze, na het ontvangen van hun Gezichtsvermogen Zien
adequate prikkel, een actiepotentiaal creëren Gehoor Horen
dat doorgeven moet worden aan het CZS. Smaakzin Proeven
Voor alle zintuigen zien de receptorcellen er Reukzin Ruiken
anders uit. Zo heb je de volgende Tastzin Voelen
receptorcellen: Thermoceptie Warmte/kou
- Mechanoreceptoren voelen
(Huid/evenwichtsorgaan) Nociceptie Pijn voelen
Adequate prikkel: druk. Evenwichtszin Evenwicht
- Thermoreceptoren (Huid) Proprioceptie Bewegingen
Adequate prikkel: temperatuurverandering.
- Chemoreceptoren (tong en neus)
Adequate prikkel: stoffen.
- Fotoreceptoren (Oog)
Adequate prikkel: licht.
De adequate prikkel zorgt ervoor dat het rustpotentiaal dat over het
membraan ligt veranderd doordat de poorten die gevoelig zijn voor de
adequate prikkel open gaan: er ontstaat depolarisatie.
- Mechanoreceptoren: door vormverandering van het membraan.
- Thermoreceptoren: door een warmtegevoelig eiwit.
- Chemoreceptoren/fotoreceptoren: door een secundaire boodschapper,
een receptoreiwit (van molecuul of een lichtgevoelig eiwit) zorgt voor
een signaal cascade aan de secundaire boodschapper die de ion poorten
openlaten.
- Pijnreceptoren: dit zijn geen zintuigcellen maar zenuwcellen die reageren
op schadelijke prikkels.
Wederom speelt de prikkeldrempel een rol: is de prikkel hoog genoeg dan
ontstaat er depolarisatie. De hoeveelheid vrijkomende neurotransmitters in de
synapsen bepalen de impulsfrequentie (de sterkte van de prikkel) hoe hoger,
hoe sterker de prikkel. Hoe langer de prikkel aanhoudt (langdurige constante
prikkel), hoe meer gewenning à adaptie.
, De evenwichtszintuigen zitten in je binnenoor, bij het evenwichtsorgaan. Het is
constant bezig met de bewegingen die
je maakt. Het bestaat uit het vestibulum
en drie halfcirkelvormige kanalen. De
drie halfcirkelvormige kanalen bestaan
uit 3 assen: de x-as, y-as en de z-as.
Ieder uiteinde van zo een kanaal heeft
een verdikt gedeelte: cupulae. Dit is een
soort geleiachtige stof. Hierin zitten
haarcellen (ciliën). Om de cupulae heen
is endolymfe. Draaiing wordt
geregistreerd doordat cupulae dan gaat bewegen en de ciliën meebewegen.
Als de ciliën meebewegen, geven ze de mechanoreceptoren hun adequate
prikkel, er ontstaat een actiepotentiaal. In het vestibulum zitten de maculae.
Hierin wordt vooral zwaartekracht en versnelling geregistreerd. Ook hier zijn
ciliën en een gelei laag. Op de gelei laag zitten alleen kalksteentjes, otholieten.
Als je vooroverbuigt komt er meer druk te staan op de ciliën, waardoor ze
buigen. De mechanoreceptoren registreren dit. Er ontstaat een actiepotentiaal.
14.2 Het gehoorzintuig (BINAS 87D)
Hoe regelmatiger achtergrondgeluid aanwezig is, hoe beter je thalamus de ruis
kan blokkeren. De hersenen verzwakken ook bepaalde toonhoogtes.
In het oor zijn mechanoreceptoren aanwezig: de haarcellen. Zij hebben invloed
op het toelaten van ruizen. Deze haarcellen kunnen beschadigd raken bij te
veel geluid of door slijtage. Hiermee is het moeilijker om achtergrond ruizen te
blokkeren en word horen moeilijker. Het gehoor bestaat uit 3 onderdelen:
- Het buitenoor:
Bestaat uit de oorschelp en de gehoorgang. Dit vervoert het geluid naar
het trommelvlies. Hoe groter de oorschelp hoe meer je kan ontvangen.
- Het middenoor
Bestaat uit de gehoorbeentjes (hamer, aambeeld en stijgbeugel), buis
van Eustachius en het trommelvlies. Het trommelvlies geeft trillingen af
van het geluid dat aankomt. De gehoorbeentjes versterken de trillingen
en geven deze trillingen door naar het binnenoor.
- Het binnenoor:
Bestaat uit het slakkenhuis, evenwichtsorgaan en de gehoorzenuw.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelsherrell. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,59. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75632 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen