OIMA Week 1 Wetenschap, sociaalwetenschappelijk onderzoek en begrippen
- Hfst. 1, 2, en 3
- Videocolleges 1 en 2
Hoorcollege 1
Introductie: Wetenschap, kennis en begrippen
Leerdoelen
verwoorden welke vier kenmerken belangrijk zijn voor de ontwikkeling van de wetenschap;
verwoorden wat de functie is van onderzoek aan een universiteit;
verwoorden wat de belangrijkste kenmerken van onderzoek zijn;
verwoorden wat de functie is van leren onderzoeken;
verwoorden wat de belangrijkste wetenschapstheoretische kenmerken zijn en wat ze
betekenen;
de besproken wetenschapstheoretische begrippen toepassen op concrete casussen en dit
verwoorden;
concrete casussen waarin de besproken wetenschapstheoretische begrippen zijn toegepast,
kritisch beoordelen en dit verwoorden.
Wat is wetenschap:
- zoeken hoe dingen werken, zoektocht hoe dingen in elkaar zitten
- Systematische manier
- Nieuwe kennis
- Algemene geldigheid, spaarzaam/minder doen
- Extrapoleerbare kennis
= kennis verworven door methodisch onderzoek en in doorzichtige samenhang geordend.
De vier kenmerken die belangrijk zijn voor de ontwikkeling van de wetenschap:
1. Nieuwsgierigheid
2. Toeval
3. Systematiek (volgens bepaalde methode werken)
4. Sociaal verschijnsel (wetenschap staat in de samenleving)
- Conceptueel (de kennis ordenen en een patroon zoeken, analytisch denken, gericht op
samenhang)
- Reflectisch/kritisch (afstand nemen van wat je hebt gedaan, of het klopt)
- Transparantie (je moet kunnen beoordelen hoe iets verlopen is)
- Overal zichtbaar
De wetenschappelijke methode
Observeren en meten (kwantificeren)
Theorie maken voor geobserveerde verschijnselen
Predictie over wat in werkelijkheid het geval is (hypothese)
Experiment van de predictie
De functie van leren onderzoeken is
- Je krijgt er heel veel me te maken
- Je wordt geselecteerd op analytisch denkvermogen
,Fleur van Bloemendaal
De belangrijkste wetenschapstheoretische kenmerken:
Deductie = Je redeneert van een algemene regel naar een bijzonder geval.
Alles mensen zijn sterfelijk Socrates is een mens Socrates is sterfelijk
Algemeen idee Bijzondere omstandigheid Hypothese
Modus ponens Modus tollens
1. Als p dan q 1) Als p dan q
2. Welnu p; 2) Niet p;
3. Dan q 3) Dan ook niet q
Voor het bevestigen van p Voor het ontkennen van p
Voorbeeld: Voorbeeld:
1. Als NEC wint, dan wint Ajax niet 1) Als je alcohol drinkt, wordt je dronken.
2. NEC wint 2) Ik heb geen alcohol gedronken.
3. Dus Ajax wint niet 3) Dus ik ben niet dronken.
Inductie = vanuit specifiek observaties een algemeen patroon ontdekken
Ik zie dat één 18-jarige bier drinkt Data verzamelen Patroon: alle 5000 onderzochte 18-jarigen
drinken bier Opgestelde theorie: alle 18-jarigen drinken bier
Inductieprobleem
Volledig inductieprobleem Onvolledig inductieprobleem
Alle x onderzocht Paar x onderzocht
Alle x hebben eigenschap y Alle x hebben eigenschap y
Conclusie: Alle x hebben y Conclusie : Alle x hebben y
FOUT: leidt niet tot een nieuwe theorie, zijn FOUT: gegeneraliseerd (zie voorbeeld
gewoon opsommingen hierboven van bier)
Deductie
Theorie Waarneming
Inductie
Abductie = bepaalde patronen in de werkelijk zien en theorieën en modellen bedenken waarmee je zo
goed mogelijk de verschijnselen kunt duiden/ in kaart kan brengen.
Verificatie = zoeken wanneer het wel klopt (onmogelijk, je kan niet élk geval onderzoeken)
Falsificatie = zoeken wanneer het niet klopt
Context of Justification= Wat is de juiste wijze van toetsen?, hoe rechtvaardigen we onze kennis?
Demarcatiecriterium
- De vraag wanneer een uitspraak als wetenschappelijk kan worden beschouwd
- Waar ligt de scheidslijn?
, Fleur van Bloemendaal
Logisch positivisme
- Ondubbelzinnige waarnemingen als basis (het moet waarneembaar en observeerbaar zijn)
- Onderscheiden theorie en feiten
- INDUCTIE (van waarneming naar theorie)
- VERIFICATIE (gevallen zoeken die theorie ondersteunen)
- Demarcatie: of de uitspraken empirisch geverifieerd kunnen worden (synthetische
uitspraken)
Kritisch rationalisme
- Theoretische veronderstelling als basis, theorie bedenken en dan toetsen
- Relatief onderscheid tussen theorie en feit
- DEDUCTIE (vanuit algemene veronderstelling toetsen)
- FALSIFICATIE ( zoeken naar zwarte zwaan)
- Popper
- Demarcatie: alleen de uitspraken die falsifieerbaar
Kritiek op rationalisme
- Elk onderzoek/experiment dat wordt uitgevoerd leidt niet meteen tot een verwerping van de
hypothese, er kunnen meetfouten zijn
- Veel wetmatigheden in de sociale wetenschap zijn van probabilistische aard en niet van
deterministische aard, dus het gaat vaker om een grotere kans dat… .
Casus Groupthink
Mate van groepscohesie Streven naar unanimiteit aantal besproken alternatieven kwaliteit
besluit
Hoorcollege 2
Verschil sociaalwetenschappelijk onderzoek en natuurwetenschap
Sociaalwetenschappelijk onderzoek
- Samenspel tussen theorie en bewijs
Onderscheid met alledaagse kennisverwerving
- Systematiek: stuk groter dan in alledaagse leven
- Waarborg: Spelregels/Criteria (1. Openbaarheid 2. Controleerbaar 3. Herhaalbaarheid)
Onderscheid met natuurwetenschappen
- Sociale wetenschappen kunnen niet terugkijken in de tijd, door ontbreken van universele,
deterministische wetmatigheden (waarom ontbreken deze)
I. Mensen verschillen onderling in hun waarneming en interpretatie
Natuurwetenschap: actie reactie
Sociale wetenschap: aanleiding waarneming/interpretatie handeling/gedrag gevolgen
- Mensen verschillen in de mate waarin ze gevoelig zijn voor heuristic reasoning
- Mesen worden in uiteenlopende mate geconfronteerd met situaties die om de opbouw van
nieuwe achtergrondkennis vragen
- Waarbij mensen verschillen in hun vermogen nieuwe kennis te produceren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fvbloemendaal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
