Het leven heeft verschillende fasen. Elke periode heeft zijn eigen kenmerkende
gedragingen. De puberteit en de dood hebben geen vaste leeftijd.
- De prenatale periode
- De geboorte / de eerste 6 maanden
- Baby – dreumes (6 mnd tot 2 jaar)
- Peuter – kleuter (2 jaar tot 6 jaar)
- Basisschooltijd (6 jaar tot 12 jaar)
- Puberteit / adolescentie
- Jongvolwassenheid (20 – 40 jaar)
- Rijpere volwassene (40 – 60 jaar)
- Oudere volwassene (60+)
- De dood
Hoofdstuk 1 - De prenatale periode
● De mens(elijke biologische ontwikkeling) begint bij de conceptie
● Hoe iemand zich ontwikkelt, is afhankelijk van zowel nature (=erfelijke bepaaldheid)
als nurture (=omgevingsinvloeden)
● Fylogenese = ontwikkeling soort (erfelijkheid)
● Ontogenese = ontwikkeling specifieke individu (omgeving)
De prenatale ontwikkeling hangt af van drie factoren:
- Groei: sterk erfelijk bepaald / omgeving beperkte invloed
- Rijping: sterk erfelijk bepaald / omgeving beperkte invloed
- Leren: zowel erfelijkheid als omgeving sterke invloed
Ontwikkeling reflexen
- Het embryo (< 12 weken oud) /
de foetus (> 12 weken oud)
ontwikkelt in de baarmoeder
allerlei reflexen
- Reflexen zijn onwillekeurige
bewegingen op een prikkel
- Reflexen zeggen iets over het
functioneren van het centrale
zenuwstelsel: direct na de
geboorte worden enkele
reflexen daarom gecheckt (valt
onder de APGAR score)
- Een aantal reflexen blijft altijd
aanwezig, maar een aantal
verdwijnen ook weer
Zoekreflex: Hoofd in de richting draaien van dingen die de wang raken. Dit verdwijnt na 3
weken. De functie is het innemen van voedsel.
Stapreflex: Het bewegen van de beentjes wanneer de voeten de grond raken. Dit verdwijnt
na 2 maanden. De functie is voorbereiding op voortbeweging
,Zwemreflex: Zwembewegingen maken met de armen en benen. Dit verdwijnt na
maanden. De functie is het vermijden van gevaar.
Moro-reflex: Armen spreiden en lijken zich ergens aan vast te willen klampen. Dit verdwijnt
na 6 maanden. De functie is beschermen tegen vallen.
Babinski-reflex: Spreiden van tenen bij aanraking van de onderkant van de voet. Dit
verdwijnt na maanden. De functie is onbekend.
Schrikreflex: Bij plotseling geluid de armen en vingers gespreid en de rug recht. Dit blijft. De
functie is bescherming.
Knipper-reflex: Snel sluiten en openen van de ogen bij fel licht. Dit blijft. De functie is
beschermen van het netvlies.
Zuigreflex: Neiging om te zuigen aan dingen die de lippen raken. Dit blijft. De functie is
inname van voedsel.
Kokhalsreflex: De keel vrijmaken. Dit blijft. De functie is het voorkomen van stikken.
De omgeving van het embryo / de foetus
Er zijn veel omgevingsfactoren die negatieve invloed kunnen hebben op het
embryo / de foetus → teratogenen: middelen van buitenaf of een ziekte die schade
kunnen toebrengen, zoals vertraagde groei en gedrags- en functiestoornissen
FAS = Foetaal Alcohol Syndroom
Verwachtingen van de omgeving
Een kind dat niet aan de verwachtingen van de ouders voldoet, loopt een grotere kans op
mishandeling en verwaarlozing. Deze verwachtingen kunnen onder andere gaan over het
geslacht, het uiterlijk, intelligentie of andere talenten
Zowel lage als hoge verwachtingen van ouders kunnen schadelijk zijn:
- Te lage verwachtingen kan leiden tot het ontnemen van ontwikkelkansen bij kinderen
(ouders verwachten namelijk toch niets, dus doen ook weinig moeite)
- Te hoge verwachtingen kan leiden tot faalangst, onzekerheid en een
minderwaardigheidscomplex. Het draait hier om het niet durven teleurstellen van
ouders, omdat ze bang zijn hun steun en liefde te verliezen
De verwachtingen van ouders worden niet vaak expliciet geuit, maar juist impliciet, door
mimiek, lichaamstaal of stemintonatie. En de verwachtingen zijn vaak gelinkt aan eigen
ervaringen en potenties van ouders.
, Hoofdstuk 2 - De geboorte / de eerste 6 maanden
● Het geboorteproces verschilt enorm van vrouw tot vrouw. Gemiddeld tussen de 8 en
14 uur
● Prematuur (te vroeg geboren < 37 weken) / dysmatuur (groeiachterstand; te laag
gewicht)
● Hoe lager het geboortegewicht, hoe meer kans op ontwikkelingsstoornissen
● Goede neonatale zorg en stimulatie van de baby is belangrijk
● Complicaties tijdens de geboorte kunnen leiden tot onder andere:
○ ADHD, leerstoornissen en coördinatieproblemen, oog-handcoördinatie
problemen, dyslexie, spraak- en articulatie stoornissen, schizofrenie, autisme,
anorexia of boulimia
Baby’s zijn schattig zodat mensen zich aangetrokken voelen tot verzorgen
Neuronen (= zenuwcellen)
- Een pasgeboren baby (= neonaat) heeft ongeveer 100 miljard hersencellen
- Als een baby leert, worden er verbindingen gelegd tussen deze hersencellen
- > stimulatie van baby = versterkt verbindingen
- < stimulatie van baby = verbindingen sterven af (kan leiden tot het failure-to-thrive
syndroom)
- Neuronen die geen verbinding maken sterven af
Lichamelijke ontwikkeling
Twee groeirichtingen:
- Cefalocaudale groei
○ van hoofd tot staart
○ vanaf ongeveer 2 maanden tot 6 jaar
- Proximodistale principe
○ van centrum naar buiten
○ best zichtbaar vanaf 6 jaar
Leren via de zintuigen
- Horen: de eerste 6 maanden reageert een baby vooral met zijn gehoor op prikkels.
De hoorprikkels sturen via de hersenen zelfs de ogen aan
- Zien: na ongeveer 6 maanden is zien belangrijker dan horen. Het zicht ontwikkelt
behoorlijk in deze 6 maanden (onderscheid gezichten en voorwerpen, etc)
- Ruiken: eerste belangrijke zintuig voor baby’s. Herkennen geur moeder
- Voelen: baby’s zijn gevoelig voor aanrakingen
- Proeven: voorkeur voor zoet t.o.v zout/zuur. De mond is het kernorgaan van de baby.
Door met lippen en tong te voelen, leert een baby eigenschappen van materialen en
vormen kennen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper j.1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.