Dit is een samenvatting van de drie historische contexten die in havo 5 behandeld worden en uiteindelijk getoetst worden in het examen. Het gaat om: ''het Britse rijk (), ''Duitsland in Europa (), ''Nederland (). Deze zijn allemaal uitgewerkt aan de hand van de centrale vragen. Ik haalde altijd ron...
Op welke manier ontwikkelden zich de Engelse koloniën in de Amerika’s (1585-1833).
1620: protestantse Pilgrim Fathers stichtten een Engelse nederzetting (= bewoond gebied) met als
doel een nieuwe samenleving met veel vrijheid en weinig bemoeienis van de overheid. Omdat er
geen overheid was moesten de burgers zichzelf beschermen met wapens.
17e eeuw: steeds meer kolonisten -> aan de oostkust was een veilig gebied ontstaan, veel mensen
zochten vrijheid en gratis grond.
Ziektes + oorlog sterven de plaatselijke bevolking uit. Indianen konden niet tegen Europese ziektes,
kolonisten hadden vuurwapens.
Noordelijke kolonies: vestigingskolonies = mensen gaan hier permanent wonen. Kolonisten leven van
de landbouw, handel (met GB en indianen) en nijverheid. -> steeds meer steden.
Zuidelijke kolonies: plantagekolonies = grote landbouwbedrijven waar 1 of 2 producten worden
geproduceerd voor Europese markt. Slaven uit Afrika deden het werk. Tabak en katoen voor de
export. Katoen was een veel gevraagd product omdat je dat op een hoge temp. Kan wassen, dat was
handig voor de mensen die inde fabrieken werkten.
Driehoekshandel door Royal African Company was winstgevend.
Groot-Brittannië
Plantage producten Wapens, alcohol, ijzer
West Indië slaven West Afrika
Andere plantagekolonies zoals Jamaica en Barbados waren ook winstgevend (suikerriet)
De kolonisten kwamen in aanraking met verlichte ideeën zoals Trias Politica = wetgevende,
uitvoerende en rechtelijke macht moeten van elkaar gescheiden zijn en volkssoevereiniteit = het volk
kiest zijn eigen leiders.
1776: de kolonisten betaalden wel belasting maar hadden geen vertegenwoordigers in het Britse rijk.
(no taxation without representation) -> Kolonisten komen in opstand en vormen de Verenigde Staten
van Amerika.
Einde 18e eeuw: opkomst abolitionisme onder verlichte en religieuze mensen.
- Slaven waren christelijk geworden, verlichters waren ook christelijk.
- Verlichters waren voor vrijheid en gelijkheid.
Vanaf 1807 kwam er een verbod op slavenhandel in het Britse rijk. Mensen die slaven hadden
mochten deze houden, maar het was verboden om nieuwe slaven te halen uit Afrika. Dit betekende
economische neergang van Barbados en Jamaica: er te weinig slaven om als arbeiders op de
plantages te werken.
1833: verbod op slavernij in grote gedeeltes van het Britse rijk. De Britten konden de slaven
gemakkelijk vervangen door bijvoorbeeld arbeiders uit India.
, Waardoor werd India in de 19e eeuw de belangrijkste kolonie binnen het Britse rijk. India werd ook
wel de Kroonkolonie genoemd omdat er specerijen en katoen vandaan kwamen. (1765-1885).
Na onafhankelijkheid VS verschoof het economisch zwaartepunt naar India. De Britse East India
Company (soort Britse VOC, zij handelde ook in specerijen) had hier factorijen en dreven handel met
mongool-vorsten. Factorij = handelspost aan de kust van waaruit tientallen Britten handelden met de
plaatselijke vorsten. Lage kosten en hoge opbrengsten, plaatselijke bevolking weet meestal niet dat
de Britten er zijn.
1765: verdrag van Allahabad.
Begin Britse rijk. East India Company heerst over het grootste gedeelte van India. Ze mochten
belasting innen -> dit was eigenlijk iets wat alleen een staat mocht. Het werd een belangrijke
inkomstbron. De Britse regering accepteerde dit omdat de EIC zorgde voor specerijen, veel winst en
de afstanden te groot waren. Na verloop van tijd daalde de prijs van specerijen sterk -> kwamen in de
problemen en EIC ging failliet.
De handel van India werd gecontroleerd en beschermt door de Royal Navy, GB bezat 75% van de
wereld en was afhankelijk van haar kolonies op het gebied van grondstoffen + kapitaal. De Britse
marine moest daarom even sterk zijn dan de marines van 2 en 3 samen, en het Brits-Indische leger,
soldaten uit India onder Brits bevel. Nauwelijks migratie van Britten. Kleine groep Britten bestuurt
India door gebruik van inheemse vorsten.
Veel Indiërs accepteren het Britse gezag ondanks het feit dat de Britten de Indische religie en sociale
gebruiken afwezen -> een dele van de Indische bevolking had door dat de Britten verder ontwikkeld
waren en pasten zich aan, aan de Britse cultuur.
Echter in 1857 toch een opstand onder Indische soldaten -> de soldaten moesten zich te sterk
aanpassen aan de Britse cultuur en werden voortduren gediscrimineerd. Hard neergeslagen. Vanaf
nu India onder direct gezag Britse regering en koningin Victoria werd keizerin van India.
India was economisch zeer belangrijk voor het Britse rijk:
- Er werden handelsgewassen verbouwd zoals thee en katoen (in het Britse rijk was de
slavernij afgeschaft -> vrije Indiërs wilden wel katoen plukken, omdat ze zo arm waren).
- India werd gebruikt als afzetgebied van Britse industriegoederen (trein/spoorwegen).
Het bezit van India gaf politiek en militair aanzien:
- Politiek aanzien omdat de Britten een land bestuurden met 600 miljoen inwoners.
- Militair aanzien omdat het de Britten lukt met zeer weinig manschappen India onder
controle te houden door hun goede wapens en organisatie.
De spoorwegen waren belangrijk om de Britse macht over steeds grotere delen van India te vestigen
-> je kon met de trein sneller en makkelijker troepen aan- en afvoeren. Door de bouw van het
Suezkanaal snellere verbinding met het moederland en grotere controle mogelijk.
Britten voeren in India hun taal, rechtssysteem en onderwijssysteem in -> hierdoor meer opstanden
onder de Indiase bevolking. Maar een deel van de bevolking zag ook kansen. Door een opleiding
kregen ze toegang tot middelbare en hogere banen.
De Britten trokken zich niks aan van het kastensysteem = mensen in India moesten hetzelfde beroep
uitoefenen als hun voorouders en konden dus niet hoger op komen. De Indiërs die voor de Britten
werkten wisten dat de rest van de bevolking met hen zou afrekenen wanneer de Britten verdwenen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper metteleenaerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
