Samenvatting met alle belangrijke termen uit het desbetreffende thema + overzichtelijke afbeeldingen om de stof goed te begrijpen. Deze samenvatting is duidelijk en krachtig geschreven zonder langdradige stukken tekst. Hierdoor ben je optimaal voorbereid voor je school- en eindexamens! Veel succes ...
Thema 1: Inleiding in de biologie
1.1 Wat is biologie?
Begrippen:
Stofwisseling: alle chemische reacties in een organisme
● Enzymen spelen hierbij een rol (= katalyseren de chemische reacties van
stofwisselingsprocessen)
Soort: organismen die onderling kunnen voortplanten en daarbij vruchtbare nakomelingen
krijgen
Populatie: groep organismen van dezelfde soort die onderling met elkaar voortplanten en in
dezelfde gebied wonen
Emergente eigenschap: het ontstaan van een nieuwe eigenschap op een hoger
organisatieniveau die er op het lagere organisatieniveau niet is
Interactie: biologische eenheden op elkaar en de invloeden uit hun omgeving
Biologie is een natuurwetenschap en bestudeert organismen(levende wezens):
- Alle organismen vertonen levensverschijnselen:
● Voortplanting, groeien, ontwikkelen en stofwisseling
- Organisme dat geen levensverschijnselen meer vertoont = dood. Dingen in de natuur
die nooit hebben geleefd = levenloos
- Elk organisme heeft een levensloop die begint direct na het ontstaan van het
organisme en eindigt met de dood van het organisme
● Elke soort heeft een eigen levenscyclus en doorlopen dezelfde fasen van
ontwikkeling
-
Organisatieniveaus in de biologie (van laag naar hoog):
- Molecuul → bouwstenen van stoffen, bijv. DNA
- Organel → deel van een cel met een bepaalde
functie
- Cel
- Weefsel → groep cellen met dezelfde bouw en
functie
- Orgaan → weefsels die samenwerken aan dezelfde
taak
- Organisme
- Populatie → groepen organismen van dezelfde soort
- Ecosysteem
- Systeem aarde/biosfeer
1.2 Organen, weefsels en cellen
Begrippen:
Orgaanstelsel: groep organen die bepaalde functie uitoefenen
Het verband tussen de vorm en functie van organismen:
- Langwerpige, holle botten bij de mens: licht en stevig
- Gewelfde vorm van de botten in voeten: dragen het gewicht en vangen schokken op
, 4 soorten weefsels:
- Dekweefsel (epitheel)
● Beschermt inwendige en uitwendige lichaamsoppervlakten
● Kenmerk: rechthoekige cellen en liggen dicht bij elkaar
○ Voorbeeld: holle organen (darm, longen)
- Zenuwweefsel
● Ontvangen, maken en doorgeven van elektrische signalen (actiepotentialen)
● Kenmerk: motorische, sensorische zenuwcellen en schakelcellen
○ Voorbeeld: organen van zenuwstelsel (hersenen, ruggenmerg)
- Spierweefsel
● Samentrekken van langgerekte spiercellen
● 3 typen:
○ Dwarsgestreept spierweefsel
■ Willekeurige spieren
■ Versmolten cellen van spiervezels
■ Werken snel maar zijn snel vermoeid
● Voorbeeld: Skeletspieren (armspieren)
○ Glad spierweefsel
■ Niet versmolten cellen (langgerekte spiercellen)
■ Werken traag en langdurig
■ Onwillekeurige spieren
● Voorbeeld: in de wanden van holle organen (vb. maag,
darmen, bloedvaten)
○ Hartspierweefsel
■ Onwillekeurige spieren
■ Versmolten spiercellen
■ Dwarsgestreept met vertakt netwerk van spiervezels
● Voorbeeld: wand van het hart
- Bindweefsel
● Geven steun aan het lichaam, beschermen de organen en bepalen hun vorm
en onderlinge beweeglijkheid
● Kenmerk: cellen liggen verder van elkaar met daartussen tussencelstof
○ Voorbeeld: kraakbeenweefsel en botweefsel
Bij veel weefsels liggen de cellen niet direct tegen elkaar aan, maar komt tussencelstof voor.
Het soort tussencelstof hangt samen met de functie van het weefsel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper deminguyen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
