Samenvatting van alle voorgeschreven literatuur voor probleem 1 van goederen- en insolventierecht voor Erasmus universiteit werkgroepen rechtsgeleerdheid.
O.a.
- zekerheidsrechten
- eigendomsvoorbehoud
- pand en hypotheek
Literatuur probleem 2
5.6.3 Eigendomsvoorbehoud
Eigendomsvoorbehoud is geregeld in 3:92.
Het eigendomsvoorbehoud is in de praktijk dé zekerheid van op krediet leverende verkopers van niet-registergoederen.
Voor registerzaken is het eigendomsvoorbehoud theoretisch niet uitgesloten, maar weinig zinvol gelet op het praktische
alternatief van de hypotheek.
Betaalt de koper niet, dan kan de verkoper ontbinding van de koop krijgen.
De ontbinding zelf heeft geen goederenrechtelijk effect, maar in samenhang met het eigendomsvoorbehoud verkrijgt de
verkoper bij ontbinding van de koop weer de onvoorwaardelijke eigendom van de zaak.
Hoofdstuk 7: Zekerheidsrechten
Deze zekerheden laten zich onderscheiden in goederenrechtelijke en persoonlijke.
Tot de eerste categorie behoren de rechten van pand en hypotheek. Dit zijn beperkte rechten, strekkende om op de
daaraan onderworpen goederen een vordering bij voorrang boven andere schuldeisers te verhalen. Bij deze rechten
vindt de crediteur zijn zekerheid rechtstreeks in het object van zijn recht, anders dan persoonlijke zekerheden.
Bij persoonlijke zekerheden vindt de crediteur zijn zekerheid in het feit dat een derde al of niet subsidiair
medeaansprakelijk is voor de voldoening van de vordering. Hiertoe behoren onder andere hoofdelijkheid, borgtocht en
garantie.
Onder hoofdelijkheid (6:6 e.v.) wordt verstaan dat ieder van verschillende schuldenaren afzonderlijk jegens een
schuldeiser eenzelfde prestatie in haar geheel verschuldigd is, waarbij betaling van de één de ander(en) bevrijdt.
Borgtocht is een overeenkomst tussen een derde (de borg) en de schuldeiser, waarbij de borg zich tegenover de
schuldeiser verbindt tot nakoming van een verbintenis die de debiteur (de hoofdschuldenaar) tegenover de
schuldeiser heeft of zal verkrijgen (7:850). De schuldeiser kan de borg pas aanspreken nadat hij tevergeefs de
hoofdschuldenaar heeft aangesproken (7:855 lid 1).
Het begrip garantie komt als zodanig in de wet niet voor. Wanneer de garantie strekt tot zekerheid voor de
nakoming van verplichtingen welke uit een overeenkomst voortvloeien, spreekt men van een performance
bond.
7.2 Eigendomsvoorbehoud
In theorie verschaft het eigendomsvoorbehoud de meest verstrekkende vorm van zekerheid die een schuldeiser zich kan
denken. In plaats van genoegen te moeten nemen met een verbintenisrechtelijke aanspraak jegens een derde kan de
leverancier die met succes een eigendomsvoorbehoud bedong, bij wanbetaling de geleverde zaken als zijn eigendom
revindiceren. Dit is met name van belang wanneer de afnemer in staat van faillissement wordt verklaard.
Het eigendomsvoorbehoud is niet de enige rechtsfiguur die de onbetaalde leverancier een goederenrechtelijke
aanspraak op het geleverde biedt. Een dergelijke mogelijkheid verschaft ook het recht van reclame in de zin van 7:39.
Volgens deze bepaling kan de leverancier, in zijn hoedanigheid van onbetaalde verkoper, onder bepaalde voorwaarden
de afgeleverde zaak door een schriftelijke tot de koper gerichte verklaring terugvorderen.
Een goederenrechtelijke aanspraak laat zich buiten het reclamerecht voort alleen denken indien de aan het
eigendomsvoorbehoud spiegelbeeldige constructie is gehanteerd van een opdracht onder ontbindende voorwaarden
van wanprestatie van de koper. Pleegt de koper wanprestatie, dan wordt de ontbindende voorwaarde vervuld en keert
het eigendom naar de verkoper terug (3:84 lid 4 jo. 3:38 lid 2).
Dus, eigendomsoverdracht staat in 3:92.
Onder eigendomsvoorbehoud wordt verstaan een beding in een titel tot overdracht van een zaak met de strekking dat
de eigendom van die zaak ondanks aflevering wordt voorbehouden door de vervreemder totdat de door de verkrijger
verschuldigde prestatie is voldaan.
, Bevat een titel een dergelijk beding, dan geldt het wettelijke vermoeden dat de vervreemder zich verbindt tot
overdracht onder opschortende voorwaarde van voldoening van de prestatie (3:92 lid 1).
Dit systeem brengt mee dat de verkrijger onder eigendomsvoorbehoud uit hoogde van de voltooide levering een positie
verkrijgt waarin de uitgroei tot onvoorwaardelijk eigendomsrecht uitsluitend nog afhankelijk is van de vervulling van de
opschortende voorwaarde, welke wordt bewerkstelligd door de voldoeding van de (restant)prestatie 1.
De levering van de desbetreffende roerende zaak is voltooid op het moment dat de zaken in de macht van de verkrijger
zijn gebracht (3:91).
Op het moment waarop de opschortende voorwaarde wordt vervuld, wordt de verkrijger van rechtswege bezitter en
eigenaar.
Aangezien het hier een vermoeden betreft, kunnen partijen het eigendomsvoorbehoud ook op andere wijze
construeren.
Levering vindt plaats doordat de vervreemder de zaak aan de verkrijger aflevert. Doet hij dat terwijl hij niet bevoegd is
over de zaak te beschikken, dan kan de verkrijgen onder omstandigheden een beroep doen op 3:86.
3:92 lid 2 geeft een limitatieve opsomming van vorderingen tot zekerheid waarvan een eigendomsvoorbehoud mag
worden gemaakt.
In de eerste plaats gaat hem om vorderingen tot voldoening van 'de tegenprestatie voor door de vervreemder aan de
verkrijger krachtens overeenkomst geleverde of te leveren zaken'.
De wetgever spreekt ook van een eigendomsvoorbehoud ter zake van de tegenprestatie voor alle door de
vervreemder aan de verkrijger krachtens enige overeenkomst geleverde zaak of nog te leveren zaken. Het
eigendomsvoorbehoud kan dus worden verlengd tot vorderingen uit een andere overeenkomst dan waarbij het
wordt gestipuleerd.
In de tweede plaats kan eigendom worden voorbehouden ter verzekering van de voldoening van de tegenprestatie voor
'krachtens een zodanige overeenkomst ten behoeve van de verkrijger verrichte of te verrichten werkzaamheden'.
In de derde plaats kan het eigendomsvoorbehoud worden gemaakt ter zake van vorderingen wegens het tekortschieten
in de nakoming van zojuist genoemde overeenkomsten. Gedacht kan worden aan vorderingen tot schadevergoeding.
Een beding ter zake van andere dan in lid 2 genoemde vorderingen is nietig. Het wordt in zoverre voor ongeschreven
gehouden (3:92 lid 2) teneinde de geldigheid van de overeenkomst niet aan te tasten.
Zolang na overdracht de opschortende voorwaarde niet is vervuld, is zowel de vervreemder als de verkrijger
rechthebbende (3:6). Zij zijn ieder voorwaardelijk eigenaar: de vervreemder is eigenaar onder ontbindende voorwaarde,
en de verkrijger is eigenaar onder opschortende voorwaarde. 2
In het arrest Puinbreker heeft de Hoge Raad voor het eerst uitgesproken dat een overdracht van (een aandeel in) de voorbehouden eigendom ook mogelijk is.
Ook de verkrijger verwerft een zelfstandig en voor beschikking vatbaar vermogensrecht (3:6).
Hij kan over dit voorwaardelijke eigendomsrecht beschikken. Het nemo plusbeginsel brengt mee dat de
voorwaardelijkheid van het eigendomsrecht doorwerkt in het door de derde verkregen recht 3.
Volgens de HR vindt de vervreemding of bezwaring plaats op de wijze zoals die is voorzien voor de levering
respectievelijk bezwaring van de zaken zelf.
Algemeen wordt aangenomen dat de vervreemder de onder eigendomsvoorbehoud afgeleverde zaak als zijn eigendom
kan opeisen indien de verkrijger onder eigendomsvoorbehoud ten aanzien van de nakoming van zijn
betalingsverplichting in verzuim verkeert.
Terugname kan desnoods worden gerealiseerd via beslag en executie tot afgifte (730 e.v. resp. 491 Rv).
Voorts wordt aangenomen dat terugname in beginsel tot gevolg heeft dat de (koop)overeenkomst van rechtswege
wordt ontbonden. Hierbij kan worden gewezen op 7:90 lid 1 waarin dat voor huurkoop van onroerende zaken wordt
bepaald.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isajumelet1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
