Naam:
Studentnummer:
Vak: Juridisch academische vaardigheden (B1 werkstuk)
Woorden: 1522
Public justice or private peace?
De zaak van Job Gosschalk beschreven vanuit drie verschillende
perspectieven.
De zaak van Gosschalks
Naar aanleiding van de ‘Me-Too’ beweging raakte Job Gosschalk in november 2017 in opspraak. De
voormalig castingdirecteur, van het bedrijf Kemna casting, zou tijdens audities seksueel
overschrijdend gedrag hebben vertoond.1 Gosschalk werd toendertijd gezien als een toonaangevend
persoon in de theaterwereld, wat de handelingen des te meer onorthodox maakt. Eind 2019
verkondigde het Openbaar Ministerie (hierna OM) dat Gosschalk niet verder zou worden vervolgd en
seponeerde de zaak voorwaardelijk. Dit was het gevolg van een positief bemiddelingstraject met het
slachtoffer. De beslissing van het OM om deze zaak te seponeren, viel niet bij iedereen goed. Bekende
mensen reageerden geschokt, aangezien seksueel overschrijdend gedrag een serieuze zaak is. 2 Een
recent artikel3 uit Trouw laat zien dat er anno 2020 nog steeds weinig veranderingen hebben
plaatsgevonden, wat betreft seksuele intimidatie in de theatersector. Hoe is het mogelijk dat situaties
omtrent seksuele intimidatie nog steeds massaal plaatsvinden? Om antwoord te geven op deze vraag
zal de zaak van Job Gosschalk beschreven worden vanuit drie verschillende perspectieven. Om te
onderzoeken of dit soort handelingen strafbaar zijn, zal dit vanuit het strafrechtelijk perspectief
onderzocht worden. De privaatrechtelijke invalshoek zal antwoord geven of er onrechtmatig is
gehandeld door te toetsen aan de onrechtmatige daad. Uiteindelijk zal vanuit de rechtssociologie
worden gekeken naar de zaak en de samenleving. Hoe reageerde de maatschappij op de zaak en heeft
dit invloed op de rechten ten aanzien van seksuele intimidatie.
Strafbaarheid van seksueel overschrijdend gedrag
In deze zaak is geen informatie naar buiten gekomen over de tenlastelegging van de aanklacht, er kan
daarom ook niet gesproken worden over een expliciet strafbaar feit. “We moeten nog maar eens kijken
of dat überhaupt strafbare handelingen zijn”, zei advocaat Gerard Spong in aanloop naar de zaak. 4 Het
begrip ’seksueel overschrijdend gedrag’ kan worden onderverdeeld in niet strafbaar seksueel
overschrijdend gedrag en strafbare ‘zedendelicten’. 5 Er bestaat dus een grens tussen ‘legaal’ seksueel
overschrijdend gedrag en ‘illegaal’ seksueel overschrijdend gedrag. Uit feitelijke omstandigheden en
context van de handeling moet blijken of zaken daadwerkelijk strafbaar zijn.
Boek veertien van het Wetboek van Strafrecht geeft meer inzicht in de misdrijven tegen de zeden.
Hierin staan de zedendelicten gedefinieerd zoals verkrachting, grooming en ontucht. Hierbij is
wederzijdse toestemming een belangrijk aspect. Als deze wederzijdse toestemming ontbreekt, is er een
onvrijwillige seksuele handeling en is er sprake van seksueel overschrijdend gedrag.
Job Gosschalk was op dat moment een grote naam in de theaterwereld, dit zorgde voor kwetsbaarheid
1
N.B., ‘Oud-castingdirecteur Gosschalk niet vervolgd voor zedendelict’, NOS.nl 19 november 2019.
2
Zie bijvoorbeeld:
-N.B., ‘Beau woedend over sluiten Gosschalk-zaak’, De Telegraaf, 21 november 2019.
- N.B., ‘Beau had nare #MeToo-ervaring: ‘In Amerika zou Job Gosschalk in gevangenis zitten’’, RTLNieuws.nl,
12 april 2018.
- S.Kooke, ‘Misbruik in theaterwereld: ‘Ik wil laten zien hoe het gebeurt om anderen te beschermen’’, Trouw 21
maart 2020.
3
S.Kooke, ‘Misbruik in theaterwereld: ‘Ik wil laten zien hoe het gebeurt om anderen te beschermen’’, Trouw 21
maart 2020.
4
N.B., ‘Aangifte en melding tegen Job Gosschalk vanwege zedendelict’, NOS.nl 30 oktober 2018.
5
N.B., ‘Bij positieve seksuele interactie is er sprake van wederzijdse instemming, vrijwilligheid en
gelijkwaardigheid.’, Openbaar Ministerie, OM.nl