Samenvatting psychopathologie
DSM
1. Begrijpen wat er aan de hand is
2. Begrijpen wat voor behandeling er nodig is
3. Hoe gaat het aflopen
Hebben psychiatrische gedachten negatieve gevolgen, de ja of de nee? Zo niet dan hoeft er niet naar
gehandeld te worden.
Er zijn processen die psychiatrische gevolgen hebben.
- Voorbeeld: Door COVID-19 hebben veel jongeren psychiatrische klachten
DSM
Van Os stelt voor om geen standaard vragenlijstjes meer af te vinken om tot één van de vierhonderd DSM-
diagnoses te komen, maar om tot een persoonlijke diagnose te komen door vier vragen te stellen:
- Wat is er met je gebeurd?
- Wat is je kwetsbaarheid en weerbaarheid?
- Waar wil je naar toe?
- Wat heb je nodig?
Criteria voor abnormaliteit
Belemmeren van het algemeen dagelijks functioneren op:
- Uitzonderlijk: De emoties die iemand toont die niet passen bij de beleving/ situatie. Bijvoorbeeld hard
schreeuwen, terwijl je blij bent.
- Sociaal afwijkend gedrag
- Foute perceptie of interpretatie van de realiteit: Mensen die denken dat de aarde plat is
- Aanzienlijk emotioneel lijden: zichtbaar hevige emoties waar iemand onder lijdt
- Ongepast of contraproductief gedrag: Ik wil niet werken, ik wil een uitkering, want ik wil niks. Dit kan niet.
- Gevaar voor jezelf of anderen
Definitie psychiatrische stoornis (Horwitz, 2002)
1.Het betreft een “abnormaal” verschijnsel dat afwijkt van een sociale norm of van wat in de betreffende
cultuur als “normaal” gedrag geldt.
2. Dit abnormaal verschijnsel veroorzaakt ongemak, lijden of bezorgdheid bij de betrokkene en/of de
omgeving.
3. Kenmerken van het “gestoord” gedrag komen ook bij anderen voor en zij worden ook door hen al storend
ervaren en zijn te beschrijven en te ordenen binnen het begrippenkader van de psychopathologie.
Historische visies en ontwikkelingen in de psychiatrie
- Melancholie: in oudheid is een term voor ernstige depressie.
- Tot 1700: Gekte is bezeten door de duivel of behekst. Dolhuizen: armen, psychiatrische patiënten, lichamelijk
zieken en delinquenten. Het doel was opsluiting
- Vanaf 1750: Een krankzinnige is een ziekte, dus een patiënt. Het doel is heropvoeden
- 1800 Hervormingen: Er kwam internationaal een brede beweging op gang die krankzinnige als een ziekte en
als patiënt zag en ook als zonading wilde behandelen. De voortrekkers van deze beweging werden gedreven
door humanitaire motieven. De start van psychiatrie: Vooral inrichtingen voor behandeling, steeds meer
biomedisch gericht: ‘Geesteszieken zijn hersenzieken’ (W. Griesinger).
- Antipsychiatrie: Jaren ‘60 en ‘70 tegen de inrichtingspsychiatrie en het medisch model. De mens is meer dan
een schizofreen. Het doel is erkenning voor afwijkend gedrag, erkenning rechten van patiënt als autonoom
individu en gewone burger. Dit leidde tot een wetswijziging rondom de gedwongen opname in 1994, de Wet
Bijzondere Opname Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ).
- Heden: Evidence based medicine? Evidence-based medicine is het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig
gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal bij het nemen van beslissingen over de zorg voor individuele
patiënten.
, Bio-psycho-sociaal model
Bij het ontstaan van een stoornis zijn er altijd biologische factoren, psychologische factoren en sociale factoren
die maken dat iemand een stoornis kan ontwikkelen.
- Biology – Epidemiologie – etiologie
Geslacht, leeftijd, genetische kwetsbaarheid, lichamelijke gezondheid, stressreacties, beperkingen,
middelengebruik en je leefstijl.
- Psychologie – omgevingsinvloeden, stedelijke context, etc.
Temperament, coping vaardigheden, gedrag, emoties, trauma, persoonlijkheid en verliezen.
- Social context – omgevingsinvloeden
Gezinsachtergrond, sociale ondersteuning, culturele tradities, sociaal economische status, scholing
Multi conditioneel denken
Multiconditioneel denken vereist het analyserend kunnen kijken vanuit verschillende invalshoeken (met
verschillende brillen op).
- Erfelijkheid, risicofactoren, omgeving, lichamelijke afwijkingen, enz.
- Verslaving
- Burn-out
Vuistregel voor de agoog
- Verschijnselen interpreteren
- Vertaling maken naar het handelen op basis van theorie
- Handelen in het aangaan van het contact met de cliënt
DSM V
- Internaliserende en externaliserende problemen:
Internaliserende problemen: Over controle van emoties, ze worden naar binnen gericht en leiden tot innerlijke
rust, zoals sociaal teruggetrokkenheid.
Externaliserende problemen: Te weinig controle over de emoties, zoals conflicten met de maatschappij en
agressie.
Autisme
Autisme valt onder de neurobiologische ontwikkelingsstoornissen. Autisme ontstaat in de vroege kinderleeftijd
voor het einde van het derde levensjaar. Autisme wordt gezien als een ernstige stoornis aan het spectrum. (Er
is een grote variatie in de manier waarop de stoornis tot uiting komt). Bij autisme verloopt de verwerking van
informatie vanuit de omgeving niet goed.
- Bleuler (1857 – 1939): in zichzelf gekeerde patiënten met schizofrenie die het contact met de wereld verloren
hadden.
