Samenvatting
Biologie samenvatting H1 Regeling 5 vwo
Uitgebreide samenvatting van biologie H1 Regeling. Ik heb het boek 'Biologie voor Jou' 5 vwo gebruikt.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
11.1 Regeling en homeostase
Normwaarde: Genetische vastgestelde waarde in de hersenstam, waaraan de diverse concentraties
aan stoffen (oplossingen) in het lichaam getoetst worden.
Homeostase: Het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het inwendige milieu van
organismen.
- Regelkring: Bestaat uit een sensor, controlecentrum en effector.
- Bepaalde normwaarden gehandhaafd. Er is dynamisch evenwicht.
- Bij negatieve terugkoppeling heeft het resultaat van een proces een remmende invloed op
het proces.
- Bij positieve terugkoppeling versterkt een toename van het resultaat het proces.
Bij homeostase in meercellige organismen vindt communicatie tussen cellen plaats met
signaalmoleculen, zoals hormonen en neurotransmitters.
Uitwendig milieu = de omgeving
- inhoud van darmen, longen en blaas
Inwendige milieu = cellen, weefsel, organen etc
1.2 Hormonale regulatie
Hormonen
● Communicatie tussen cellen via signaalmoleculen (signaalstoffen).
● Hormonen: Signaalmoleculen die de cellen van hormoonklieren afgeven.
○ Hormoonklieren (endocriene klieren) geven hormonen af aan het bloed (secretie).
■ Secretie: De afgifte van hormonen door de hormoonklier.
● Exocriene klieren: Klieren met een afvoerbuis.
○ Excretie/uitscheiding: Zweetklieren en speekselklieren geven hun product af via een
afvoerbuis.
Doelwitorganen
Bloed transporteert hormonen door het lichaam.
● Vanuit de bloedvaten gaan hormonen via weefselvloeistof naar alle cellen van een
organisme.
Hormonen zijn alleen werkzaam in organen waar de cellen receptoren bezitten waaraan het
hormoon kan binden → doelwitorganen.
● Binding kan een reactie op gang brengen of een reactie stoppen.
Mate van reactie van een doelwitorgaan wordt o.a. bepaald:
● Door de hormoonconcentratie (hormoonspiegel) in het bloed.
● Door het aantal hormoonreceptoren voor een bepaald hormoon op de cellen in het
doelwitorgaan.
Hormonen
● Kunnen processen in meerdere doelwitorganen regelen.
○ Blijven lang aanwezig (in bloed en weefsel), effecten houden lang aan.
● Reguleren o.a. geleidelijke processen die uitwerking hebben op het hele lichaam.
○ Groei, ontwikkeling, stofwisseling en voortplanting.
, 2
De werking van hormonen
Hormonen komen in het cytoplasma, vervolgens bindt het aan een receptoreiwit.
↓ Hormoon-receptorcomplex
● Komt via een kernporie in het kernplasma en kan bepaalde genen in DNA aan- of uitzetten.
○ Wanneer een gen aan staat, kan de cel eiwitten maken (enzym, hormoon,
receptoreiwit).
Hormonen kunnen ook binden aan een receptoreiwit op het celmembraan van de cellen van een
doelwitorgaan.
● Binnenzijde celmembraan: Bepaald signaalmolecuul gevormd of geactiveerd.
○ ↓ Second messenger: Geeft het signaal in de cel door.
■ ↓ Signaalcascade / cascade: Signaal wordt via meerdere schakels in de cel
doorgegeven.
● Signaal wordt doorgegeven van molecuul naar molecuul, zo worden
veel signaal moleculen geactiveerd en grote hoeveelheden
signaalmoleculen geproduceerd.
● 1 Signaal kan van buiten de cel (extracellulair) een enorme reactie
binnen de cel (intracellulair) opwekken.
Hormoonklieren
Hormoonstelsel bestaat uit een aantal hormoonklieren.
, 3
Hypofyse
Hypofyse: Een kleine klier (kleiner dan 1 cm) gelegen onderaan de hersenen, achter de neus en
neusbijholten.
● Hypofysevoor- en achterkwab
● Produceert verschillende hormonen,
○ Sommige daarvan, TSH, FSH en LH beïnvloeden de werking van andere
hormoonklieren.
Hypothalamus: Het gedeelte van de hersenen dat net boven de hypofyse licht.
● Sommige neuronen in de hypothalamus produceren hormonen
○ Neurosecretie: Wanneer hormonen door neuronen (zenuwcellen) worden gevormd.
■ Neurohormonen: De gevormde hormonen door neuronen.
■ Neuronen geven in de hypothalamus twee typen neurohormonen af die de
endocriene cellen in de hypofyse beïnvloeden.
● Inhibiting hormoon (IH): Zorgen ervoor dat de endocriene cellen in de
hypofysevoorkwab geen hormonen meer produceren.
● Releasing hormoon (RH): Stimuleren de endocriene cellen in de
hypofysevoorkwab om juist bepaalde hormonen te produceren.
○ Hormonen zoals TSH, FSH, LH, groeihormoon, prolactine en
adrenocorticotroop hormoon.
● Inhibiting en releasing hormoon afgeven aan haarvaten →
via bloed in hypofysevoorkwab terecht.
○ Stimuleren productie en afgifte van hypofysehormonen
Hypofysehormonen
Adrenocorticotroop hormoon (ACTH)
● Wordt o.a. geproduceerd bij stress (in de hypofysevoorkwab).
● Bevordert aanmaak van hormonen door de bijnierschors.
Groeihormoon (GH)
● Regelt de groei en ontwikkeling.
○ Reuzengroei: Wanneer de hypofyse te veel groeihormoon produceert.
○ Dwerggroei: Wanneer de hypofyse te weinig groeihormoon produceert.
Prolactine
● Speelt een rol bij het vergroten van melkklieren.
● Stimuleert de productie van melk door de melkklieren in de borst.
Oxytocine
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miuberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53022 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen