Week 1
Lecture 1
Meten is het, volgens regels, toekennen van symbolen/numerals aan individuen zodat de symbolen
de psychologische eigenschap van het individu weergeeft. Het toekennen van deze symbolen gaat
aan de hand van een testprocedure, zoals bij een vragenlijst.
Een test is een systematische procedure om het gedrag tussen twee of meer mensen mee te
vergelijken. Zo moet een test:
- Er moeten samples worden genomen.
- De samples moeten op een systematische manier verzameld worden.
- Het gedrag van twee of meer moet met elkaar vergeleken kunnen worden. Dit kan ook dezelfde
persoon op een ander moment zijn.
Tijdens een norm-referenced test wordt de score van elke deelnemer vergeleken met een norm. De
score wordt dan vergeleken met de score van anderen. Het is belangrijk dat de normgroep
representatief is voor het doel van het onderzoek.
Tijdens een criterion-referenced test is het de bedoeling dat je een bepaalde score behaalt, een
criterium. Je score wordt hier niet vergeleken met die van andere, maar is puur voor jezelf.
Tijdens speeded tests doen mensen een test waar tijdsdruk op zit. Het is niet de bedoeling dat
iemand het af redt, maar iemand moet zoveel mogelijk kunnen beantwoorden in zo weinig mogelijk
tijd.
Tijdens power tests is er geen tijdsdruk en gaat het echt om het aantal goed dat je hebt.
Tijdens een test kunnen er problemen optreden:
- Constructen moeten verklaard of vertaald kunnen worden in een score, zoals een IQ-score.
- Reactiviteit: Mensen kunnen zich anders voordoen als zij weten dat ze geobserveerd worden.
- Social desirability
- Overdrijven
- Verwachtingen en bias
- Score sensitivity: Hoe gevoelig een instrument is in het waarnemen van verschillen tussen
proefpersonen.
- Iemand heeft geen kennis van de psychometrische methode.
Psychometrie is de wetenschap van de eigenschappen van psychologische testen, er worden dus
psychologische concepten gemeten zoals persoonlijkheid. Psychologische testen kunnen
bijvoorbeeld vragenlijsten, non-verbale testen, actieve testen of conversatietesten zijn.
Sommige variabelen zijn niet direct zichtbaar, zoals extraversie, dit zijn latente variabelen/latente
trekken. Deze latente variabelen zijn een construct. Door middel van een test, zoals een vragenlijst,
kan een latente variabele zichtbaar worden, door bijvoorbeeld een testscore.
Om dit zichtbaar te maken zijn er een aantal dingen nodig:
- Psychologische theorie
- Causaliteit
- Statistiek
- Een grafische weergave van de relatie tussen observeerbare variabele en de latente psychologische
variabele, een pad diagram.
Bij elke meting spelen meetfouten een rol, geen enkele test is helemaal zuiver. Zo zijn sommige
testen afhankelijk van de gemoedstoestand of afleidende factoren. Ook meetfouten zijn niet altijd te
,observeren en zijn daarom ook latente variabelen.
In pad diagrammen worden geobserveerde variabelen, zoals item scores, weergegeven in een
rechthoek en niet-geobserveerde (= latente) variabelen met een ovaal. Elipsen geven latente
variabelen weer en pijlen geven een causale relatie aan.
Statistiek is belangrijk om uitspraken te kunnen doen over latente variabelen. Een psychometrische
analyse is een analyse om individuele verschillen in itemresponsen aan te tonen. Er wordt een relatie
gemaakt tussen latente variabelen en observeerbare variabelen.
De pearson product moment correlatiecoefficient is de lineaire relatie tussen variabelen. Dit kan
weergegeven worden in een correlatiematrix. Een correlatiescore varieert tussen de -1 en de 1, een
hogere absolute relatie betekent een sterkere associatie.
Een correlatie geeft alleen een lineaire relatie weer. Er kan dus wel een relatie zijn, maar als deze niet
lineair is zal er een lage pearson score uitkomen. Dit betekent dus niet dat er helemaal geen relatie
is, de relatie kan ook parabolisch zijn.
Er kan ook een associatie zijn tussen verschillende items binnen eenzelfde test. Items die ongeveer
hetzelfde meten kunnen gebruikt worden om te kijken of iemand consistent en serieus meedoet.
Items kunnen ook met elkaar correleren omdat ze dezelfde latente variabele meten, zoals
extraversie. Dit kan gemeten worden door te vragen of iemand graag naar feestjes gaat en door te
vragen of iemand graag met andere mensen praat.
Een theorie vertelt wat de relevante variabelen zijn. Zo weten we waar we op kunnen letten als we
iets willen meten. Zo is persoonlijkheid beschreven in de Big Five, dit zijn dan de relevante variabelen
voor een meting. Aan de hand van een theorie kan iets dat niet te observeren is toch observeerbaar
worden. Zo kan extraversie gemeten worden met een test en is de score op de test wel zichtbaar.
Sommige wetenschappen, zoals de psychologie, gaan uit van veel niet direct observeerbare
concepten, dit wil niet gelijk zeggen dat deze tak van wetenschap dan minder sterk is.
Een theorie kan ook iets zeggen over de meetniveau`s:
- Nominaal: Dit is vooral categoriseren, er is een identiteit. De categorieen moeten arbitrair zijn. De
categorieen zijn wederzijds uitsluitend, zo kan iemand bijvoorbeeld alleen maar in één categorie
geplaatst worden. Zo is iemand man of vrouw, iemand is het één of het ander
- Ordinaal: Dit is een natuurlijke rangorde van laag naar hoog in één dimensie. Er is sprake van
transitiviteit, er kunnen aannames gemaakt worden op basis van de rangorde. Als je weet dat 0<1 en
1<2, dan weet je ook dat 0<2.
- Interval: Er is een gelijke ruimte tussen verschillende schaalpunten, kwantiteit. Verschillen tussen
mensen kunnen gegeven worden in bepaalde meeteenheden met gelijke intervallen. Deze
meeteenheden zijn vaak universeel geaccepteerd. Ook zijn de meeteenheden vaak deelbaar en
kunnen in andere eenheden worden omgezet, zoals van centimeter naar meter. Er is hier wel sprake
van een relatief nulpunt, hier betekent de nul niet dat er niks is, zo kan het -5 graden celsius zijn en
betekent het bij 0 graden dat water bevriest.
, - Ratio: Er is een absoluut nulpunt, er is dan een afwezigheid van de eigenschap. Bij nul is er niks, als
de afgelegde afstand nul is betekent dit dat iets niet is verplaatst. Dit komt in de psychologie
nauwlijks voor, de eigenschappen van mensen zijn vaak beschreven in een spectrum. Zo is de
eigenschap extraversie of intelligentie ook onderdeel van een spectrum, deze is nooit helemaal nul.
Er wordt er vanuit gegaan dat er een causale relatie is tussen een latente variabele en een
oberseerbare variabele, zoals een item op een test.
Als er van causaliteit wordt uigegaan, wordt er gesproken over reflectieve items. De itemscores
reflecteren de positie op de latente variabele. Deze reflectiviteit is wel een theoretische aanname.
Formatieve items zijn niet-reflectieve items. De item-scores zijn niet causaal afhankelijk van de
gebruikte index.
