Een totalitaire staat is een staat waar de staat over alles beslist, dus ook wat jij doet in je leven. Het
is dan meestal ook een politiestaat. Burgers zijn altijd bang om afgeluisterd te worden.
Wat is een rechtsstaat?
Nederland is een democratische rechtsstaat, een rechtsstaat is een staat waarin burgers met
grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid.
Nederland is ook een sociale rechtsstaat, er zijn allemaal wetten en voorzieningen om de welvaart te
bevorderen. Vertrouwen en wederkerigheid horen bij rechtsstaten.
Rechtsstaten zijn niet vanzelfsprekend, rechtsstaten zijn heel kwetsbaar.
2.1
Preambule – daarin staat beschreven welke idealen de samenleving koestert.
De doelen van een grondwet:
Begrenst de macht van de staat en garandeert daarmee de vrijheden van burgers
Legt de fundamentele rechten van burgers vast
Geeft aan hoe de belangrijkste organen van de staat in grote lijnen zijn georganiseerd
Drukt de eenheid van de natie uit. Binnen het staatsverband vormen alle burgers, ondanks
alle verschillen
Ontstaan van de grondwet
Staatsregeling van de Bataafse republiek – voorloper van de grondwet
Constitutionele monarchie - een koninkrijk met een grondwet
census kiesrecht – het kiesrecht dat alleen mannelijke burgers, door een betaling mochten stemmen.
Nederland werd een nachtwakersstaat, hierdoor kwam er veel onrust. Het kiesrecht was vanaf 1917
voor alle mannen beschikbaar en in 1919 voor vrouwen.
2.2
Wat staat er in de grondwet?
In de grondwet staan klassieke en sociale grondrechten.
Klassiek:
- gelijke behandeling
Dit houd in dat er niet gediscrimineerd mag worden, niet wegens ras, godsdienst etc.
, - persoonlijke vrijheid
Recht op privacy, recht op onaantastbaarheid, vrijheid van godsdienst, recht op eigendom.
- politieke vrijheid
Algemeen kiesrecht, vrijheid van meningsuiting etc.
Sociaal:
- werkgelegenheid
- sociale zekerheid
- volksgezondheid
- onderwijs
Burgers kunnen zich direct op klassieke grondrechten beroepen en bij sociale grondrechten moet de
overheid actief optreden om ze te realiseren.
2.3
Wat zijn de grenzen van onze vrijheid?
Het uitoefenen van je rechten mag geen ander schaden. ‘’behoudens ieders verantwoordelijkheid
voor de wet’’
1. Vrijheid van meningsuiting (geen discriminatie)
2. Grondrecht op eigendom (geen milieu vervuiling)
3. Vrijheid van godsdienst (in strijd met gelijkheidsbeginsel)
Verticale werking: grondrechten worden tegen staat gebruikt
Horizontale werking: burgers roepen elkaar op hun grondrechten
Er bestaat geen rangorde tussen grondwetten, daarom zal een rechter altijd de belangen van beiden
partijen afwegen.
3.1
Legaliteitsbeginsel en de rechtsstaat
Legaliteitsbeginsel –ten eerste moet alles wat de overheid doet, gebaseerd zijn op de wet. Ten
tweede mogen nieuwe wetten niet met terugwerkende kracht worden toegepast.
Bijna iedereen erkent de noodzaak van regels, het geheel van in wetten vastgelegde regels noemen
we het recht.
Om de kwaliteit te waarborgen, moeten wetten aan bepaalde eisen voldoen.
Wetten moeten algemeen zijn, ze moeten voor iedereen gelden
Wetten moeten openbaar en begrijpelijk zijn, iedereen moet de wet kunnen kennen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maxweijers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.