Het document is samenvatting geschreven voor het eerste tentamen sociologie in het eerste jaar van de opleiding social work. Deze samenvatting is gebaseerd op het boek, kennisclips en powerpoints die zijn behandeld tijdens colleges. Naast een samenvatting heb ik bij elk hoofdstuk een begrippenlijst...
Kennisclips Sociologie
Hoofdstuk 1: wat is sociologie?
Sociologie:
- De kennis van het samenleven, het samenzijn.
- “Het systematisch onderzoek van de menselijke samenleving”.
- Hoe leven we als groepen samen, hoe beïnvloeden we elkaar en hoe bepaald dat ons
individueel functioneren
Durkheim:
- Onderzoek naar zelfdoding
- Waarom plegen gescheiden mensen vaker zelfmoord?
Sociologisch perspectief:
- De samenleving waar je deel van uitmaakt beïnvloedt ons denken, voelen en handelen – een
socioloog onderzoekt dit
- De manier waarop jij naar de samenleving kijkt als individu
- Het sociologisch perspectief:
o Helpt om na te gaan wat er wel/niet klopt aan alledaags denken
o Geeft inzicht in de mogelijkheden en hindernissen die wij (als mens, maar ook als
SW’er) tegenkomen in ons dagelijks leven
o Geeft de moeilijkheid om een bijdrage te leveren aan maatschappelijke
ontwikkelingen
- Sociologisch perspectief kijkt naar allerlei factoren. Je kiest een opleiding die past bij je IQ,
dit is heel oppervlakkig. Door het sociologisch perspectief kun je verder kijken naar
bijvoorbeeld de achtergrond en het opleidingsniveau van de ouders
Drie sociologische perspectieven:
- Structureel functionalisme:
o Samenleving is een complex systeem; bestaat uit verschillende subsystemen; die
samenhangen en allemaal bijdragen aan het functioneren van de samenleving
o De samenleving bestaat uit allerlei verschillende structuren. Windesheim, gezin en
vriendengroep zijn voorbeelden van structuren. Je hebt deze structuren nodig om te
kunnen functioneren binnen de samenleving, elke structuur heeft een functie
- Conflictsociologie:
o Samenleving bestaat uit ongelijkheid, hierdoor ontstaan conflicten die verandering
veroorzaken
o Een bepaalde groep voelt zich achtergesteld waardoor er conflicten ontstaan. Die
conflicten hebben als gevolg dat er verandering ontstaat in de samenleving
- Symbolisch interactionisme:
o Richt zich op sociale interactie tussen mensen in de samenleving
,Sociologische verbeeldingskracht:
- Het vermogen om brede maatschappelijke ontwikkelingen in verband te brengen met de
individuele ervarings- en belevingswereld (Mills)
- Hoe ontstaan problemen bij mensen:
o Private troubles -> persoonlijke problemen
Depolitiseren: eigen schuld, dikke bult
o Public issues -> maatschappelijke kwesties
Externaliseren: probleem ontstaan door te doen van buitenaf (sociale
omgeving)
o Voorbeeld: is werkloosheid een persoonlijke aangelegenheid of ontstaat dit door
toedoen van buitenaf (bijv. een economische crisis)
Modernisering:
- Modernisering is een sociaal veranderingsproces welke ingezet werd door de industriële
revolutie
- Vier kenmerken modernisering:
o Verdwijnen van kleine traditionele gemeenschappen -> eigen familie en kleine groep
waar je bij hoorde (vaak meer dorps)
o Individuele keuzemogelijkheid -> wat vind je zelf belangrijk
o Grote sociale diversiteit -> buiten je gezin ook andere arbeiders etc.
o Oriëntatie op toekomst en bewustzijn -> ik moet genoeg geld verdienen om verder
te komen
- Wetenschappelijke technologische vooruitgang -> economische processen ->
maatschappelijke veranderingen
Traditioneel vs. Modern:
- Tönnies geeft het verschil tussen traditioneel en modern weer met twee begrippen, namelijk
Gemeinschaft en Gesellschaft
- Gemeinschaft:
o Traditionele samenleving
o Groepsbelang staat voor het eigenbelang
o Positie in de groep (hoe belangrijk is iemand voor de groep)
o Traditie in ere houden en groep bij elkaar houden
o Saamhorigheid
o Schaamte (eer)
- Gesellschaft:
o Moderne samenleving
o Individuele vrijheid
o Gelijkheid
o Persoonlijke mening, persoonlijke ontplooiing en verantwoordelijkheid. Als individu
heb je een stem, je mag meebepalen.
o Eigen belang
o Schuld -> als er iets niet goed gaat is dit je eigen schuld en is er geen solidair
vangnet. Jouw eigen keuzes ervoor gezorgd dat er iets misliep. Je moet het dan ook
zelf oplossen.
, Gevaren moderne samenleving:
- Tönnies: industrialisering, urbanisatie en commercialisering leiden tot verzwakking van
affectieve bindingen (solidariteit)
o Oftewel de solidariteit neemt af (zal niet volledig verdwijnen)
- Durkheim: gevaar voor anomie
o Samenleving biedt het individu weinig collectieve waarden en gedeelde normen
o Mensen gaan zich vervreemd voelen, ze houden zich niet meer aan de
regels/normen die gelden in een bepaalde samenleving, iedereen mag namelijk zelf
kiezen wat hij gaat doen
- Marx: moderne samenleving is een klassensamenleving waar macht en uitbuiting de dienst
uitmaken
o Als je succesvol bent, gaat het goed met je en word je rijk. Zij zullen de dienst gaan
uitmaken. Er ontstaat een groot verschil tussen de rijken (patriciërs) en de armen
(proletariaat)
Begrippenlijst:
Begrip: Uitwerking:
Sociologische verbeeldingskracht Het vermogen om brede maatschappelijke
ontwikkelingen in verband te brengen met de
individuele ervarings- en belevingswereld
(Mills)
Sociologische perspectief De manier waarop jij naar de samenleving kijkt
als individu
- Structureel functionalisme
- Conflictsociologie
- Symbolisch interactionisme
Private troubles vs. public issues Eigen persoonlijke problemen vs.
Maatschappelijke kwesties
Modernisering Het geheel van samenhangende
maatschappelijke veranderingen die vanaf de
industriële revolutie hebben plaatsgevonden
Rationalisering (Max Weber) De overgang van een traditionele naar een
rationele samenleving. Daarbij wordt de
werkelijkheid in toenemende mate
gesystematiseerd en geordend om de
beheersbaarheid en voorspelbaarheid te
vergroten. (Steeds meer aspecten van sociaal
leven wordt onderworpen aan berekening en
beredenering)
Kapitalisme (Karl Marx) Een economisch systeem dat is gebaseerd op
investeringen van geld in de verwachting winst
te maken. De productiemiddelen zijn meestal in
privaat eigendom van particuliere ondernemers
die daarbij veelal gebruikmaken van loonarbeid
om meerwaarde te creëren.
Kapitalistische verhoudingen:
bourgeoisie/patriciërs en proletariaat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kyarabeunk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
