Analyse van bedrijfsprocessen
Hoofdstuk 1 Systeemkunde en systeembegrippen
1.1 Systeemkunde
De centrale thema’s van de systeemkunde zijn abstractie en generalisatie.
Dat betekent dat we eerst een systeem definiëren, voordat we naar de
verschillende onderdelen van dat systeem gaan kijken. Het is een
methode om processen te beschrijven, te analyseren en te structureren,
waardoor eventuele knelpunten en problemen opgelost kunnen worden.
Systeemkunde probeert hulp te bieden bij interdisciplinair (betreft
verschillende vakgebieden) werken, waarbij er tijdens het onderzoek een
voortdurende wisselwerking is tussen de verschillende disciplines
(vakgebied).
Wat kunnen we met de systeemkunde?
1. Vermindert doorlooptijden en vergroot flexibiliteit
2. Als er problemen voordoen in bedrijfsprocessen kan er snel en
simpel oplossing worden gevonden
3. Vermindert complexiteit
Er zijn meer methodes in de bedrijfskunde die gebruikt worden als
probleemoplossend; TQM, SCM, BPR, Workflow Management en SCOR
Total Quality Management (TQM) richt zich met name op kwaliteit, waarbij
het productieproces wordt gezien als één geïntegreerd systeem, waarbij
iedere volgende afdeling de klant is de voorgaande. Doel: het tevreden
stellen van de klant. Praktijk: mislukt TQM vaak, omdat het zich op één
aspect richt en ervan uitgaat dat als deze verbetert, ook de andere
aspecten zullen verbeteren. Dat is onjuiste gedachte.
Supply Chain Management (SCM) richt zich op de productstroom of op de
orderstroom dor het bedrijf. Doel:
Doorlooptijd verkorten
Voorraad verlagen
Stroom vereenvoudigen door overgangen tussen afdelingen te
verminderen
Leveringsbetrouwbaarheid vergroten
Kosten verlagen.
Praktijk: laat vaak onderdelen in de keten buiten beschouwing, zoals het
traject van idee tot productontwerp en het in productie nemen.
,Business Process Redesign (BPR) is een methode om met behulp van
informatiesystemen processen te analyseren en te vereenvoudigen om zo
te komen tot een kortere doorlooptijd, een betere beheersing en lagere
kosten. Maar deze methode heeft niet of nauwelijks aandacht voor de
noodzakelijke regelkringen ter beheersing van de processen.
Workflow Management is een hulpmiddel om de uitvoerende processen in
een model weer te geven en te analyseren. Ook hier ontbreken de
noodzakelijke regelkringen ter beheersing van de kwaliteit en kwantiteit.
Supply Chain Operations Model (SCOR) is een geüniformeerd (gelijkvormig
gemaakt) model voor een procesbeschrijving. Vijf processen centraal:
inkoop, productie, distributie, planning en retourneren. Doel: gebruikt voor
opzetten, beheersen en verbeteren van logistieke en supply-
chainprocessen. Tevens is ook een doel het vergelijken van supply chain
onderling en te verbeteren. Het model bevat drie niveaus
1. Strategisch niveau, vijf processen;
Tevens stellen gebruikers van het model key performance
indicatoren vast. Dan wordt er ingezoomd
2. Tactisch niveau, vindt verdieping plaats van de processen op
niveau één; planning, uitvoerende en ondersteunende processen.
3. Operationele niveau, is gedetailleerde vorm van niveau twee.
Al deze technieken gaan uit van het procesdenken en hebben daarmee
een doorbraak in het denken in bedrijfsprocessen veroorzaakt. Maar zij
ontberen een onderliggende theorie.
1.2 Systeem
Een systeem is een, afhankelijk van het door de onderzoeker gestelde
doel, binnen de totale werkelijkheid te onderscheiden verzameling
elementen. Deze elementen hebben onderlinge relatie/ samenhang
en eventueel relatie/ samenhang met andere elementen uit de
buitenwereld.
Elementen zijn de kleinste delen die de onderzoeker wil bekijken, gezien
zijn doel. Alle elementen samen zijn de inhoud van het systeem. Nu
kunnen die elementen ook nog eigenschappen hebben, ook wel facetten
of aspecten genoemd. Deze elementen hebben een relatie/ samenhang, of
te wel ze beïnvloeden elkaar. Alle relaties/ samenhangen* samen zijn de
structuur. Ad1. Interne(in systeem) en externe (buitenwereld*) relaties.
Ad2. Buitenwereld of totale werkelijkheid, wordt ook wel universum
genoemd. Een door ons afgeperkt systeem, zoals het schoolgebouw met
, zin elementen, zal nooit relaties hebben met het hele universum, maar wel
met zijn omgeving.
1.3 Subsysteem en aspectsysteem
Subsysteem: is een deelverzameling van de elementen van het systeem,
waarbij alle oorspronkelijke relaties tussen de elementen onveranderd
behouden blijven (Zuivelfabriek: afdeling kaasbereiding).
Aspectsysteem: is een deelverzameling van de relaties in het
(sub)systeem, waarbij alle elementen onveranderd behouden blijven
(kwaliteitszorg in alle afdelingen).
Aspect- en subsysteem kunnen samenvallen, zie figuur 1.1
1.4 Toestand, proces en gedrag
1.4.1 Toestand
De toestand van een system op een bepaald moment heeft de waarden
van de eigenschappen op dat tijdstip in het systeem. Toestand is dus en
momentopname. Als de waarde van een eigenschap van een element
verandert, en dus de toestand van het systeem wijzigt, dan vindt er een
gebeurtenis plaats. Heeft de ene gebeurtenis een andere gebeurtenis tot
gevolg, dan is dat een activiteit, en activiteiten kosten tijd. Als niet de
eigenschappen veranderen maar de relaties dan spreken we van een
verandering van de structuur.
Bij een statische systeem wordt de functie van het systeem vervuld
zonder dat de eigenschappen van de elementen veranderen.
Bij een dynamische systeem wordt de functie van het systeem vervuld,
waarbij verandering van de eigenschappen van de elementen plaats vindt.
Of te wel er vinden activiteiten en gebeurtenissen plaats. Hierbij kunnen
we de volgende aspecten onderscheiden:
Een invoer
Een doorvoer
Een uitvoer
