Samenvatting 'De gereedschapskist van de sociaal werker' Herman de Mönnink voor het vak 'Theorie en Methoden'. Inclusief de kerntaken van de sociaal werker volgens het landelijk opleidingsdocument, de kwalificaties volgens hetzelfde document en uitwerking van de bouwstenen.
Methodisch werken
Doelgericht Gericht op wat het handelen uiteindelijk moet opleveren.
Systematisch Achterliggende structuur, logica of systematiek van het methodisch werken dat als
inzet heeft dat helder is wat de beoogde doelen zijn, deze aansluiten bij de behoeften
van de doelgroep en de ingezette aanpak gericht is op het realiseren van die doelen.
Situationeel Verwijst naar het aanpassen van bestaande methodieken, methoden en
instrumenten naar de situatie waar het om gaat. Een situatie is een specifiek moment
in tijd en plaats. Methodisch werken grijpt in op bestaande situaties en daarom
vraagt het dat continue afgestemd wordt op wat er in die situatie aanwezig is aan
ontwikkelingen/processen, personen, waardenkaders, groepsdynamiek en
omgevingsfactoren. Situationeel overlapt voor een groot deel met wat ‘procesmatig
werken’ is aangeduid. Alleen door af te stemmen op de aard en het tempo van de in
de ander en hun omgeving aanwezige processen, kan de sociaal werker eventuele
ongewenste ontwikkelingen afremmen en gewenste of beoogde ontwikkelingen
versterken.
Relationeel Sociaal werkers grijpen met hun methodisch handelen in op het sociaal functioneren
van mensen door een werkrelatie op te bouwen met de doelgroep en hun omgeving
en daarin af te stemmen op de subject-positie van de doelgroep en van de omgeving.
Het opbouwen en onderhouden van een samenwerkingsrelatie staat bekend als
alliantievorming, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de emotionele alliantie
(persoonlijke band) en de taakalliantie (overeenstemming over doelen en hoe deze te
realiseren). Het afstemmen in het contact met de ander wordt ook wel dialogische
stijl van werken genoemd, waarbij de nadruk ligt op de communicatie die van twee
kanten wordt gestuurd en waar sprake is van een wederkerige beïnvloeding tussen
sociaal werkers en de doelgroep.
Versterkend Het proces van versterking is een gelaagd proces dat zich op twee niveaus voltrekt; 1
– in de ander en, 2 – in het systeem. In de ander begint het proces van versterken
met het vergroten van bewustzijn over de eigen situatie en mogelijkheden.
Systeemverandering is gericht op het herverdelen van macht en
verantwoordelijkheden.
Moreel Verwijst naar het normatieve karakter van het methodisch werken in contact met de
ander en hun omgeving. Durkheim stelt dat professionals, in vergelijking met burgers,
ambtenaren en technici een eigen, morele verantwoordelijkheid hebben: zij dienen
het gemeenschappelijke belang. Flyvbjerg gebruikt Aristoteles’ phronesis om
aandacht te vragen voor de deugden en belangen die ten grondslag liggen aan de
menselijke verhoudingen en het beoordelingsvermogen om op basis daarvan in de
dagelijkse praktijk de goede beslissingen te kunnen nemen. Dit wordt ook wel morele
verstandigheid of praktische wijsheid genoemd.
Tastend Verwijst naar de noodzaak om in het methodisch weken uit te gaan van het ‘onzeker
weten’.
,MultiMethodisch Sociaal Werk
Knowhow en knowwhy
- Levensgebeurtenissen Zowel negatief als positief
- Maatwerk bij elke cliënt
- Vergroten kwaliteit van leven; de persoon én omgeving (en de interactie tussen beiden)
Kwaliteit van leven (KvL) in PIE-ET (Person-in-environment empowermenttheorie)‘Het
genieten van de vervulling van de aanwezige levensbehoefte’.
KvL is gekoppeld aan de (vervulling van) levensbehoeften.
Behoefte aan bewustwording
Veiligheidsbehoeften
Affectieve behoeften
Zelfbepalingsbehoeften
- Levensbehoeften vervullen
- De SW’er brengt de cliënt en diens omgeving in beweging door gerichte aandacht aan:
o Impact van levensloop (impactfactor)
o Wijze waarop de cliënt er zelf mee omgaat (copingfactor)
o Wijze waarop de omgeving al dan niet steunend is (supportfactor)
Kwaliteit van leven wordt beïnvloed door de vervulling van (Universele)
levensbehoeften:
Survivalgerichte methoden kunnen ondersteunend zijn voor de veiligheidsbehoefte; fysiek
(lichaamsmethode), sociaal (praktisch materiële methode), psychisch vlak (traumaopvangmethode).
Impactfactor
Life-events: Stressoren of kracht
Drie fasen van de transitietheorie:
1. Bewustwording
2. Afronden
3. Opbouwen
Eerst doorléven, dan dóórleven:
1. Het loslaten van het oude
2. Het opbouwen van het nieuwe
Verandering (oorzaak), transitie (gevolg)
, Universele levensbehoeften
Kwaliteit van leven wordt beïnvloed door de vervulling van levensbehoeften (2 e stap PSA).
1. Bewustwordingsbehoeften: Wat heb ik nodig, wat zijn mijn behoeften? Behoefte aan inzicht
en overzicht.
2. Veiligheidsbehoeften: Fysieke, psychische en sociale veiligheid.
3. Affectieve behoeften: Emotionele nabijheid, creatieve expressie en behoefte aan afronding,
waardig afscheid.
4. Zelfbepalingsbehoeften: Regie en autonomie.
Pseudosatisfier
Onvervulde behoeften door pseudosatisfiers (Negatieve satisfier die positief lijkt te zijn, maar het
niet is).
- Satisfier
o Is een voorziening, een levensbron die een levensbehoefte adequaat vervult.
- Pseudosatisfier (Inadequate copingstijlen)
o Lijkt een effectieve satisfier, maar is eigenlijk een aangeprate, ineffectieve
consumptiesatisfier (te vergelijken met negatieve coping).
Copingfactoren/stijlen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marquenie99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
