Grondslagen Psychiatrie
Minor GGZ-Agoog - Avans Hogeschool 2021
Inhoudsopgave
1. Geschiedenis
2. Psychopathologie
3. Stemmingsstoornissen
4. Wat is een psychiatrische ziekte
5. Antipsychiatrie
6. Gezondheidsmodel
7. Guislain Museum
Geschiedenis
Een korte geschiedenis van Roy Porter (Waanzin)
Szasz
- Szasz schreef: de psychiatrie wordt gewoonlijk gedefinieerd als een medische specialisme dat zich
bezighoudt met de diagnose en de behandeling van geestesziekten. Mijn stelling is dat deze
definitie, die nog altijd in brede kring wordt aanvaard de psychiatrie in het gezelschap van de
alchemie en de astrologie doet belanden en haar indeelt bij de pseudo-wetenschappen.
- Volgens Szasz: behoren geestesziekten niet tot de aandoeningen waarvan de aard
wetenschappelijk wordt opgehelderd.
Foucault
- Michel Foucault zegt: dat geestesziekten niet moeten worden opgevat als iets wat tot de menselijke
natuur behoort, maar als een cultureel bedenksel, in stand gehouden via een netwerk van
organisatorische en medische psychiatrische praktijken.
Geestesziekte
- Een geschiedenis van de waanzin die deze naam verdient, zou dan ook niet moeten gaan over
ziekte en de behandeling ervan, maar over kwesties van vrijheid en controle, van kennis en macht.
- Hoogleraar Martin Roth: Gaan er tegenin dat de bestendigheid van de psychiatrische symptomen in
de loop van de tijd aantoont dat geestesziekte niet zomaar een etiket is of een manier om
zondebokken aan te wijzen, maar een psychopathologisch fenomeen dat werkelijk bestaat en een
echt biologische basis heeft.
, Richard Hunter en Ida Macalpine (2 gerespecteerde psychiaters)
- Zetten conventionele opvattingen over krankzinnigheid op losse schroeven. Ze stelden vast dat het
in de psychiatrie een janboel was.
- Er bestaat geen objectieve methode om klinische bevindingen zonder subjectieve interpretatie te
beschrijven of anderszins door te geven, en er is ook geen nauwkeurige en uniforme terminologie
die voor iedereen precies dezelfde betekenis heeft.
- Classificaties gaan voornamelijk uit van symptomen en zijn daardoor willekeurig en mogelijk van
kortstondige betekenis.
Een kleine geschiedenis van psychiatrie en geestesziekte
- De oudheid
- Geneeskunde in de middeleeuwen
- Moderne tijd
- Biologische psychiatrie
- Romantische psychiatrie
- DSM
De oudheid
- Onverklaarbaar gedrag werd gezien als duivelse krachten
- Er was sprake van:
1. Zoantropie = een mens dat in een dier verandert (Voorbeeld: nebukadnezar)
2. Psychomachie = heilige geest en duivel die vechten om een ziel, wat uitte in wanhoop en
angst.
3. De waanzin van het kruis = openbaringen van heilige en mistici
4. Malleus Maleficarum (heksenhamer) = heksenvervolging.
- Malleus Maleficarum = handboek voor heksenjacht, geschreven door Heinrich
Kramer.
- Heksenvervolging = vervolgen van vermeende heksen. Afwijkende meningen die
gevolgen konden hebben.
Humoressen (lichaamssappen)
Zwarte gal Aarde depressie/melancholisch neerslachtig
Gele gal Vuur cholerisch geïrriteerd, snel kwaad
Bloed Lucht manie/bipolair vurig, energiek
Slijm Water weinig enthousiasme klam
Geneeskunde in de middeleeuwen
- Binnen de geneeskunde was er sprake van naturalia, non-naturalia en contra-naturalia
(ziekteverklaringen)
, Naturalia Gegevenheid vanuit de natuur (anatomie en Elementen: aarde, water, lucht, vuur.
fysiologie) Kwaliteiten: koud, warm, droog, vochtig.
Complexio: mengeling van elementen tot stof.
Non-naturalia Gegeven die manipuleerbaar zijn Voorbeeld: Hygiëne, slapen, eten, drinken, bewegen,
baden, seks etc.
Contra-naturalia Ziekten die konden worden bestreden met
medicamenten en kruiden.
- Drievoudige spiritus
1. Spiritus vitalis
- Hart: menselijke warmte en behoud van bestaan
2. Spiritus animalis
- Ventrikels van de hersenen: voelen, doen, bewegen, verstand
3. Spiritus naturalis
- Lever: bloed voor voeding, groei en voortplanting
Moderne tijd
- Krankzinnigenzorg was wrede gevoelloosheid, mensen lagen in hun eigen uitwerpselen.
- Later veranderde dat in de traditionele gestichten en dolhuizen.
- Daarna opkomst van particuliere gekkenhuizen, hier zaten mannen en vrouwen gescheiden, er
was sprake van slechte hygiëne en mensen werden geketend.
Verlichting
- Verlichting: hierdoor werden therapeutische gestichten gebouwd, in de veronderstelling dat de
waanzin te behandelen was.
→ Belangrijke namen: Battie, Chiarugi, Pinel, Esquirol.
Biologische psychiatrie
- Er werd gezocht naar een lichamelijke oorzaak voor psychiatrische problemen, dit noemde men de
biologische psychiatrie.
- Alle psychiatrie werd in de moderne tijd gezien als biologische psychiatrie, alle psychiatrische
problemen werden vanuit een biologisch perspectief benaderd.
Zenuwziekten
- In de moderne tijd was er sprake van zenuwziekten: angsten, depressies, dwangneurosen en
psychoneurosen. Deze werden behandeld in kuuroorden.
- Aandacht voor: structuur, zelfbeheersing en behandelrelatie