Hoofdstuk 10 Bestuursrecht en bestuursprocesrecht
§10.1 Relatie overheid – burger
Bij de rechtsgebieden ondernemingsrecht en vermogensrecht staan de particulieren centraal
die handelingen met elkaar verrichten. Het gaat hierom een horizontale verhouding
Bij bestuursrecht spreken wij van een verticale verhouding. Hierbij wordt bedoeld de relatie
tussen een particulier en een overheidsinstelling (zoals een gemeente).
Overheid - Burger:
Verticale verhouding
Het bijzondere daarvan is dat een overheidsinstelling niet naar haar eigen belang streeft,
maar naar het algemeen belang.
Particulieren mogen hun eigen belangen optimaal nastreven, maar een overheidsinstelling
denkt vanuit het collectief en behartigd de belangen van het collectief.
Vaak kun je niet zomaar iets doen en heb je ‘toestemming’ nodig van de overheid/soms ben
je afhankelijk van de overheid. De burger is afhankelijk van de overheid, bijvoorbeeld:
Het bestuursrecht regelt namelijk de juridische verhoudingen tussen de overheid en de
particulier die ermee te maken krijgt.
Je hebt vier verschillende bestuursrecht:
1. Algemeen bestuursrecht de centrale onderwerpen binnen het bestuursrecht, deze
gelden ALTIJD!
2. Bijzonder bestuursrecht dat is meer ingezoomd op een bepaald beleidsterrein,
bouwregelgeving, regels over bijstand, vreemdelingenwet
Het algemeen bestuursrecht gaat altijd voor, tenzij de wet uit het bijzondere
bestuursrecht iets daarover zegt! Lex specialis derogat lex generali
3. Formeel bestuursrecht procesrechtelijke regels die de burgers beschermen tegen
te lichtvaardig handelen van de overheid
Als iemand een uitkering aanvraagt en hij wordt afgewezen door het bestuursorgaan
en wordt geen verdere verklaring ervoor gegeven mag dat niet. Het bestuursorgaan
is verplicht redenen te geven waarom de aanvraag is geweigerd.
4. Materieel bestuursrecht houdt in rechten en plichten van burgers, daarmee kan
een bestuursorgaan het gedrag van een burger beïnvloeden.
- Last onder bestuursdwang is een voorbeeld van materieel bestuursrecht, zoals je
fiets moet in een fietsenstalling anders wordt je fiets meegenomen
Dit is alleen mogelijk als het bestuursorgaan bevoegdheden toegekend heeft
gekregen.
, §10.2 Overheidshandelingen
Mensen die werkzaam zijn bij een overheidsorgaan verrichten in eerste plaats feitelijke
handelingen. Handelingen die worden verricht zonder dat een bepaald rechtsgevolg
erachter zit.
- Onderhoud van parken
- Het aanleggen van wegen en kanalen of
- Het ophalen van huisvuil
Die dingen moeten eenmaal gebeuren en verricht worden. Stel dat het vuil voor een week
niet opgehaald wordt, merk je meteen vervuiling in de stad.
Een overheidsinstelling zelf kan geen beslissing nemen of een handeling verrichten, hiervoor
zijn mensen werkzaam die dat namens de overheid doen Bestuursorgaan (belangrijke 1e
B in het bestuursrecht)
Naast feitelijke handelingen verrichten overheidsorganen ook rechtshandelingen
Een rechtshandeling is gericht op rechtsgevolg: de handeling wordt verricht met de
bedoeling een bepaald rechtsgevolg tot stand te brengen. Vb. Als een visvergunning wordt
verleend, mag je daadwerkelijk gaan vissen. Dat was daarvoor niet.
Op welke wijze verricht een bestuursorgaan rechtshandelingen?
1. Privaatrechtelijke rechtshandelingen
2. Publiekrechtelijke rechtshandelingen
Privaatrechtelijke rechtshandelingen betreffen bijvoorbeeld het huren van meubilair voor
een nieuwgebouwd departement of het kopen van auto’s waarmee huisvuil mee wordt
opgehaald of bladblazers om de parken schoon te maken. Bij deze voorbeelden is het
rechtsgevolg erg gewild.
- Allebei de partijen willen hetzelfde de ene wilt het verkopen en de ander kopen
rechtsgevolg
Rechtshandelingen beoogd altijd rechtsgevolg. Handelen van de overheid binnen het
privaatrecht (koop en grondeigendom):
- Bladblazer kopen
- Auto’s voor het huisvuil
- Etc.
Als uitgangspunt kun je aannemen dat de overheid voor dit soort rechtshandelingen gewoon
onderworpen is aan de regels die tot het privaatrecht worden gerekend en die voor een
belangrijk deel in het burgerlijk wetboek staan uitgetekend. Eigenlijk maakt het voor het
beginsel niet uit of het een particulier dan wel een overheidsorgaan is, die de betreffende
rechtshandeling verricht
Publieke rechtshandelingen zijn rechtshandelingen die door een bestuursorgaan worden
verricht om een publieke taak uit te oefen: een taak die in het kader van het algemeen
belang wordt verricht, dat kan alleen maar omdat er een wet is die deze bevoegdheid aan
dat bestuursorgaan toekent.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirabeissel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.