In 1594 kwamen de eerste kooplieden bij elkaar om een compagnie op te richten voor een
ontddekings- en handelsreis naar Azië. Ongeveer een eeuw na de Portugezen vonden de Nederlands
een route naar Indië. Handelaren waren heel belangrijk geworden in de tijd van steden en staten. Ze
hielden zich vooral bezig met handel en nijverheid. Door handel in luxeproducten ontstond er het
kapitalisme, hierbij steken personen geld in een onderneming om winst te maken. De
productiemiddelen (de hulpmiddelen waarmee er werd geproduceerd) waren privébezit. Deze
vroege vorm van kapitalisme = handelskapitalisme. In de tijd van ontdekkers en hervormers groeide
dit verder. Voor de reizen was er veel kapitaal nodig. Rijke kooplieden gingen hierdoor samenwerken
en ook andere handelskapitalisten. In de tijd van regenten en vorsten kwam het handelskapitalisme
tot bloei. Nederland speelde hierbij een grote rol, na hun eerste ontdekking werden ook zij actief in
Azië. Vanaf 1600 waren er 8 compagnieën en in 1602 werd het een groot bedrijf, de Verenigde Oost-
Indische Compagnie (VOC). Ze hadden de monopolie om in Azië handel te drijven, ze mochten
verdragen sluiten met vorsten, oorlog voeren en gebieden besturen. Om te beginnen verkocht de
VOC aandelen, hierdoor kregen ze veel mede-eigenaars. Met het geld konden ze nieuwe
investeringen doen in het bedrijf. De aandeelhouders kregen jaarlijks een deel van de winst en de rest
werd in het bedrijf gestoken. De VOC was het eerste bedrijf met aandeelhouders. Ook was het een
belangrijke vernieuwing voor het handelskapitalisme. In Azië stelden ze een gouverneur-generaal
aan als de hoogste bestuurder.
Het handelsnetwerk van de VOC.
In het begin van de VOC waren ze vooral geïnteresseerd in specerijen uit verschillende gebieden en
met veel geweld veroverde ze hier het monopolie op. Gouverneur-generaal Jan Pieterszoon Coen liet
de Bandanezen uitroeien. In 1618 vernietigde hij ook Jakarta en Java en maakte daarvan Batavia. Dit
werd het hoofdkwartier en een verzamelplak voor alle VOC-schepen die van en naar Europa voeren.
De VOC werd een multinational. Aan de kusten van o.a. China, Japan, Perzië, India en Ceylon. Ze
bouwde een uitgebreid handelsnetwerk op met factorijen. Hiermee nam de compagnie deel aan de
handel tussen landen van Azië. Bij Kaap de Goede Hoop stichtte de VOC een kolonie die als
verversingspost diende voor de schepen die tussen Batavia en Amsterdam voeren. In de 17e eeuw
verdiende de VOC het meeste aan specerijen. In de 18e eeuw het meeste aan koffie en thee.
Het handelsnetwerk van de WIC.
Rond 1600 werden de Nederlanders ook actief op de Atlantische Oceaan. In 1621 werd de WIC
opgericht, hun kregen het monopolie op de Atlantische Oceaan. In de eerste jaren hielden ze zich
vooral bezig met oorlog voeren tegen Spanje. Hiervoor kreeg de WIC van de overheid kaperbrieven,
toestemming om schepen te overvallen en te plunderen. Piet Heyn veroverde met een kaapvaart een
complete Spaanse zilvervloot (1628). Het handelsnetwerk ging bestaan uit handelsposten, forten,
eilanden en kustgebieden.
Het begin van een wereldeconomie.
In de 17e eeuw was de VOC de grootste Europese onderneming in Azië. In Afrika en Amerika was de
WIC minder machtig. De wereldwijde handelscontacten die de handelskapitalistische compagnieën
aanknoopten, vormden het begin van de wereldeconomie. Gebieden over de hele wereld raakten
door handel met elkaar verbonden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Fiepmarnethx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.