Samenvatting Sociale psychologie, ISBN: 5361 Sociale Psychologie plus uitwerkingen van theoretische begrippen in overzichtelijke tabellen, zoals de verschillen tussen sociologie, sociale psychologie en persoonlijkheidsleer en informationeel conformisme en normatief conformisme.
2020-2021 Samenvatting
sociale psychologie
[Ondertitel van document]
Remco van der Schoot
DERDEJAARS STUDENT IVK
,INHOUDSOPGAVE
Sociale psychologie................................................................................................................................................. 7
1. Inleiding tot de sociale psychologie .................................................................................................................... 7
1.1. Wat is sociale psychologie? .......................................................................................................................... 7
1.1.1. Sociale psychologie, wetenschap en gezondverstand .......................................................................... 7
1.1.2. Sociale psychologie en het verschil met verwante disciplines .............................................................. 7
1.2. De macht van de situatie.............................................................................................................................. 8
1.3. De macht van sociale interpretatie .............................................................................................................. 9
1.4. De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven .......................................................... 9
1.4.1. Het motief van eigenwaarde: de behoefte aan een positief zelfbeeld ................................................. 9
1.4.2. Het motief van de sociale cognitie: de behoefte om accuraat waar te nemen .................................. 10
1.4.3. Overige motieven ................................................................................................................................ 10
1.5. Sociale psychologie en maatschappelijke problemen ................................................................................ 10
2. Methologie: hoe doen sociaal psychologen onderzoek? .................................................................................. 10
2.1. Sociale psychologie: een empirische wetenschap ..................................................................................... 10
3. Sociale cognitie: hoe denken we over de sociale wereld? ................................................................................ 10
3.1. De sociale denker ....................................................................................................................................... 11
3.2. Op de automatische piloot: denken zonder inspanning ............................................................................ 11
3.2.1. Mensen als alledaagse theoretici: automatisch denken met schema’s .............................................. 11
3.2.2. Soorten van automatisch denken ....................................................................................................... 13
3.2.3. Automatisch denken en metaforen over lichaam en geest ................................................................ 13
3.2.4. Mentale strategieën en snelle aannames: beoordelingsheuristieken ................................................ 13
3.3. De invloed van cultuur op sociaal denken ................................................................................................. 14
3.3.1. Culturele determinanten van schema’s .............................................................................................. 14
3.3.2. Holistische versus analytisch denken .................................................................................................. 14
3.4. Gecontroleerde sociale cognitie: ingespannen denken ............................................................................. 15
3.4.1. Gecontroleerd denken en vrije wil ...................................................................................................... 15
3.4.2. Het verleden mentaal ongedaan maken: tegenfeitelijk redeneren .................................................... 15
3.4.3. Gedachteonderdrukking ..................................................................................................................... 15
3.4.4. Beter leren denken .............................................................................................................................. 15
3.5. Terug naar Watson ..................................................................................................................................... 16
4. Sociale perceptie: hoe we andere mensen begrijpen ....................................................................................... 16
4.1. Non-verbale communicatie ........................................................................................................................ 16
4.1.1. Gezichtsuitdrukkingen van emoties .................................................................................................... 16
4.1.2. Cultuur en de vormen van non-verbale communicatie ...................................................................... 17
4.2. Eerste indrukken: snel en hardnekkig ........................................................................................................ 17
4.2.1. De aanhoudende invloed van eerste indrukken ................................................................................. 17
, 4.2.2. Eerste indrukken en non-verbale communicatie in ons voordeel gebruiken ..................................... 17
4.3. causale attributie: het beantwoorden van het waarom ............................................................................ 17
4.3.1. De aard van het attributieproces ........................................................................................................ 18
4.3.2. Het covariatiemodel: interne versus externe attributie ..................................................................... 18
4.3.3. De fundamentele attributiefout: de mens als persoonlijkheidspsycholoog ....................................... 19
4.3.4. Zelfdiende attributies .......................................................................................................................... 19
4.3.5. De ‘blinde vlek’-bias ............................................................................................................................ 19
4.4. De cultuur en sociale perceptie.................................................................................................................. 19
4.4.1. Holistisch versus analytisch denken .................................................................................................... 20
4.4.2. Culturele verschillen in de fundamentele attributiefout .................................................................... 20
4.4.3. Cultuur en andere attributionele biases ............................................................................................. 20
5. Het zelf: onszelf begrijpen in een sociale context ............................................................................................. 20
5.1. De oorsprong en aard van het zelfconcept ................................................................................................ 20
5.1.1. Culturele invloeden op het zelfconcept .............................................................................................. 20
5.1.2. Functies van het zelf............................................................................................................................ 21
5.2. Zelfkennis ................................................................................................................................................... 21
5.2.1. Zelfkennis door middel van introspectie ............................................................................................. 21
5.2.2. Zelfkennis door middel van zelfobservatie ......................................................................................... 21
5.2.3. Andere mensen gebruiken voor zelfkennis ......................................................................................... 23
5.3. Zelfcontrole ................................................................................................................................................ 24
5.4. Impressiemanagement .............................................................................................................................. 24
5.4.1. Vleien en zelfsabotage ........................................................................................................................ 24
5.5. Zelfvertrouwen ........................................................................................................................................... 25
6. De behoefte om ons handelen te rechtvaardigen ............................................................................................ 25
6.1. Een stabiel, positief zelfbeeld in stand houden ......................................................................................... 25
6.1.1. De cognitieve dissonantietheorie ....................................................................................................... 25
6.1.2. Beslissingen, beslissingen en nog eens beslissingen ........................................................................... 27
6.1.3. Dissonantie in verschillene culturen ................................................................................................... 27
6.2. Zelfrechtvaardiging in het dagelijks leven ................................................................................................. 27
6.2.1. Je inspanning rechtvaardigen .............................................................................................................. 27
6.2.2. Externe versus interne rechtvaardiging .............................................................................................. 27
6.2.3. Straf en zelfoverreding ........................................................................................................................ 28
6.2.4.Het hypocrisieparadigma ..................................................................................................................... 28
6.2.5. Goede en slechte daden rechtvaardigen ............................................................................................ 28
6.2.6. Onze slachtoffers ontmenselijke ......................................................................................................... 28
6.3. Een negatief zelfbeeld en dissonatie.......................................................................................................... 28
6.3.1. Consistentie van negatief zelfbeeld met immoreel gedrag ................................................................ 28
, 6.3.2. Ons zelfconcept bevestigen of verheffen? .......................................................................................... 29
7. Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens beïnvloeden........................................................ 29
7.1. De aard en oorspong van attitudes ............................................................................................................ 29
7.1.1. Hoe ontstaan attitudes? ...................................................................................................................... 29
7.1.2. Expliciete versus impliciete attitudes .................................................................................................. 30
7.2. Attitudes en het voorspellen van gedrag ................................................................................................... 30
7.2.2. Gepland gedrag voorspellen ............................................................................................................... 30
7.3. Attitudeverandering ................................................................................................................................... 30
7.3.1. Attitudes veranderen door gedrag te veranderen: opnieuw de cognitieve dissonantietheorie ........ 30
7.3.2. Persuasieve communicatie en attitudeverandering ........................................................................... 31
7.3.3. Emotie en attitudeverandering ........................................................................................................... 31
7.3.4. Attitudeverandering en het lichaam ................................................................................................... 31
7.4. De macht van reclame................................................................................................................................ 31
7.5. Persuasieve boodschappen weerstaan ...................................................................................................... 32
8. Conformisme: sociale invloeden en aanpassingen van gedrag ......................................................................... 32
8.1. Conformisme: wanneer en waarom .......................................................................................................... 33
8.2. Informationele sociale invloed: behoefte om te weten wat ‘juist’ is ......................................................... 33
8.2.1. Het belang van accuraat zijn ............................................................................................................... 33
8.2.2. De schaduwzijde van informationeel conformisme ............................................................................ 33
8.2.3. Wanneer conformeren mensen zich aan informationele sociale invloed? ........................................ 34
8.3. Normatieve sociale invloed: de behoefte om geaccepteerd te worden .................................................... 34
8.3.1. Conformisme en sociale goedkeuring: de lijnexperimenten van Asch ............................................... 34
8.3.2. Het belang van accuraat zijn, vervolg.................................................................................................. 34
8.3.3. Wat er gebeurt als men normatieve sociale invloed weerstaat ......................................................... 34
8.3.4. De sociale impacttheorie..................................................................................................................... 34
8.3.5. Minderheidsinvloed: als een paar mensen meerderheid beïnvloeden .............................................. 34
8.4. Strategieën voor het gebruiken van sociale invloed .................................................................................. 35
8.4.1. De rol van injunctieve en descriptieve normen .................................................................................. 35
8.4.2. Gedragsverandering door middel van normen: pas op voor het boemerangeffect ........................... 35
8.4.3. Andere technieken van sociale invloed ............................................................................................... 36
8.5. Gehoorzaamheid en gezag ......................................................................................................................... 36
8.5.1. De rol van normatieve sociale invloed ................................................................................................ 36
8.5.2. De rol van informatieve sociale invloed .............................................................................................. 36
8.5.3. Andere redenen waarom we gehoorzamen ....................................................................................... 36
8.5.4. De gehoorzaamheidsstudies: toen en nu ............................................................................................ 36
9. Groepsprocessen: invloed in sociale groepen ................................................................................................... 36
9.1. Wat is een groep? ...................................................................................................................................... 37
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RSCHO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
