Week 1-A – Welvaart, Markten en economie
Voorkeuren
Volledige voorkeursordening
Transitief; als F wordt geprefereerd boven D en D boven B, dan wordt F geprefereerd
boven B
Meer boven minder
Indifferentiecurven brengen voorkeuren van een individu in beeld
o Meer van alles geeft de hoogst bereikbare indifferentiecurve
o Wel kijken wat het hoogst mogelijke is voor iemand -> bijv. iemand heeft een
budget
o Helling van indifferentiecurven; verandering van X tegenover Y
Is iemand bereid meer van het een op te offeren om meer van het ander
te krijgen
o Optimale keuze; hoogst bereikbare indifferentiecurve
Helling van de indifferentiecurve = helling van de budgetlijn
o Pareto verbetering; nut van A wordt groter zonder dat het nut van B kleiner
wordt -> Oog van verbetering
Interpersonele nutsvergelijking; hulpmiddel om te onderzoeken welke
invloed een bepaalde verandering heeft op de gezamenlijke maatschappij
Pareto optimum; wanneer de indifferentiecurven van A en B elkaar raken
kan er sprake zijn van een situatie van een gezamenlijk
welvaartsoptimum als er geen Pareto verbeteringen meer mogelijk zijn
De contractcurve is een weergave van de verzameling van Pareto opima,
en bestaat uit de verzameling van punten waarin de indifferentiecurven
van de betrokken individuen elkaar raken
o Hicks-Kaldor criterium; een verbetering van de gezamenlijke welvaart wordt
gerealiseerd indien er sprake is van een verandering waarbij alle betrokkenen
erop vooruit zouden kunnen gaan
De in geld uitgedrukte nutswinst van de winnaars overtreft het geld in
uitgedrukte nutsverlies van de verliezers
Toepassing; kosten-batenanalyse
Uitdagingen;
Geldwaarde op een bepaald moment
Geldwaarde voor rijk en arm verschilt
Kwalitatieve en kwantitatieve elementen
Marktfalen
Externe effecten
Collectieve goederen
o Non-exclusief
o Non-rivaliserend
Onvolledige mededinging/monopolies
Onzekerheid/informatiegebreken
,Week 1-B – Welvaart, markten en overheid
Waarom zijn er markten
Specialisatie -> hogere productiviteit -> ruilen om hier van te profiteren
Transactiekosten;
o Hindernis in het ruilproces;
Zoeken van informatie over prijzen en kwaliteiten
Het voeren van onderhandelingen over de verkoopvoorwaarden
Het afsluiten van overeenkomsten
Het controleren van de naleving van overeenkomsten
Het zo nodig afdwingen van de naleving van overeenkomsten
o Zijn afhankelijk van;
De mate waarin er investeringen nodig zijn die specifieke voor de
desbetreffende transactie worden gedaan
Frequentie waarmee de transacties plaatsvinden
Complexiteit van de transactie en de onzekerheid over de kwaliteiten van
de goederen
Ingewikkeldheid van het meten van de kwaliteiten
De mate waarin een partij afhankelijk is van derden
Consequenties van markten voor de maatschappelijke welvaart
Vraagcurve -> naar beneden hellend
Aanbodcurve -> naar boven hellend
Winstmaximalisatie bij MO = MK
Evenwicht van de markt; kopers en verkopers zijn tevreden met hun hoeveelheden
respectievelijk de marktprijs -> bij snijpunt vraag en aanbod
o Tegen prijzen boven de evenwichtsprijs wordt minder verkocht
o Tegen prijzen onder de evenwichtsprijs kunnen consumenten niet het aantal
producten krijgen dat ze willen
Week 2-A
Certification of licesing
Algemene regels m.b.t. informatievoorziening
o Een verbod op foutieve en misleidende informatie
o Verplichte openbaarmaking van informatie (bijv. labels)
Certification (=certificering, keurmerken)
o Risico; te hoge investering in opleiding (en signaleringseffecten)
o Vaak in de vorm van private regulering, maar kan ook ondersteunend worden
door publieke handhaving
Licensing (=vergunningenstelsel);
o Geen discriminatie op basis van opleiding of intelligentie consument
o Bepaalde producten of diensten worden van de markt geweerd
o Risico; substitutie effect
> heterogeniteit van consumentenvoorkeuren is een belangrijk criterium in het maken
van de keuze tussen certification en licensing
, Marktfalen vs. overheidsfalen
Private interest benadering;
o Belangengroepen theorie
Economische reguleringstheorie (Chicago School)
Markt voor regulering; aanbod en vraag
Stigler, Peltzman, Posner, Becker
o Toetredingsbelemmeringen (wettelijk vs. traditioneel)
o Industrie vs. andere belangengroepen
o Ook; grandfather clauses en shadow interest groups
Public choiche (Virginia School)
Economische analyse van het gedrag van politici / bestuurders
Tullock, Buchanan, Krueger etc.
Rent seeking gedrag; focus op kosten van lobbying
Gemeenschappelijk; passieve rol van de bestuurder
o Olson’s criteria voor succesvolle lobbying
Lage transactiekosten;
Relatief kleine groepen
Die goed georganiseerd zijn -> maakt het gemakkelijker om bij
elkaar te komen om in de politiek te bekijken hoe je erop vooruit
gaat
En die een duidelijk doel hebben (single-issue oriented)
Hoge informatiekosten voor ‘public at large’ – hoe complexer de
regulering, hoe meer voordelen er worden doorgespeeld naar
belangengroepen i.p.v. de samenleving in het algeheel
o Tollbooth theorie;
Bestuurders als monopolist
Bewust inefficiënte regulering met het doel rents te behalen via
bijv. omkoperij en campagnebijdragen
Corruptie
Actieve rol van bestuurders
Kan worden beschouwd als onderdeel van public choice
Publieke en private regulering omvat o.a.;
o Private regulering omvat o.a.;
Private certificering
Private normen en standaarden
Zelfregulering
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
o Soms ondersteund door de wetgever
Criteria voor zelfregulering (Miller, 1985)
Specifieke kennis
Flexibiliteit van zelfregulerende instanties
Lagere kosten bijv. naleving van zelfregulering (compliance costs)
Criteria gelden ook voor andere vormen van private regulering?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leontiencombee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.