Week 1 – Staat, gezag en soevereiniteit
Staat
Oorsprong;
o Bodin en de république (16e eeuw); ondanks de religie van de vorst is hij volgens
Bodin de soeverein -> grondslag; onbeperkte macht
o Hobbes en de convenant (17e eeuw); onderdanen hebben behoefte aan een vorst,
omdat de onderdanen dat willen -> grondslag; onderdanen leidt tot
maatschappelijk verdrag
o Rousseau en de citoyen (18e eeuw); gebondenheid aan de wetten die je zelf
maakt als burger
Soevereiniteit
Antwoord op de vraag waarom het recht geldt
o Bodin; de soeverein heeft de onbeperkte en eeuwigdurende macht
o In het NL recht geen idee waarom het recht geldt, en wie de soeverein is
Democratie
Formele en materiële defenitie van democratie;
o Formeel; vorm van de democratie -> staatkundig bestuursmodel met een
besluitvormingsprocedure en procedurele spelregels
o Materieel; de waarden van de democratie en de inhoudelijke eisen waaraan een
democratisch bestuursmodel moet voldoen -> grondrechten
Verschijningsvorm;
o Direct; de burger heeft zelf invloed op de wetgeving
o Indirect; volksvertegenwoordiging en parlementen -> de burger stelt politieke
representanten
Burke; het parlement vertegenwoordigt de wil van het hele volk en niet
slechts delen
Rechtsstaat; nieuwer dan de democratie maar onlosmakelijk verbonden met elkaar
o Machtsbeteugeling; onvrijheid van de Staat
Locke, Montesquieu en Rousseau
o Elementen;
Legaliteitseis (geen terugwerkende kracht)
Machtenscheiding (normstelling, uitvoering en geschilbeslechting)
Functioneel en persoonlijk
Democratische wetgevingsprocedure en onafhankelijke rechtspraak
Vrijheidsrechten
Declaration des droits de l’homme et du citoyen
Nederlandse democratie;
o Democratie in de Grondwet;
Status quo; art. / 67 lid
Toekomst; gaat er nog een algemene bepaling komen
o Referendum;
Status quo; Wet Raadgevend referendum ingetrokken in 2018
Toekomst; correctief referendum? (Lage drempels, hoge dijken)
Tot 2018 kon er een raadplegend referendum plaatsvinden ten aanzien
van wetten en andere belangrijke zaken
o Politieke partijen
Status quo; juridisch stiefkind
Toekomst; wet politieke partijen?
, Mensenrechten
Motor en maatstaf van de democratie
o Motor; mensen moeten daadwerkelijk mee kunnen doen
o Maatstaf; overheid moet niet de burger kleineren
Axioma’s van mensenrechten;
o Inherent (gelijkheid)
o Aanspraak (staatstaak)
Democratie, rechtstaat en mensenrechten;
o Wederkerigheid; preambule en beperkingsgronden EVRM (artt. 8/9/10/11)
o Refah partisi; democracy appears to be the only political model… compatible
with the Convention -> in NL is dat art. 2:20 BW jo. art. 8 Gw)
I – Procedure (herkomst)
II – Facts (voorgeschiedenis; nationaal recht)
III – The Law
Rechtsvergelijking
Interference (reikwijdte)
Justified (legitieme beperkingen) -> standpunten partijen/ vaste
jurisprudentie / toepassing
Week 2 – Kiezer en gekozene
Vertegenwoordiging
Vertegenwoordigen
o Art. 50 Gw; De Staten-Generaal vertegenwoordigen het gehele Nederlandse volk
Niet in privaatrechtelijke zin opvatten
Staatsrechtelijk (1); niet meer als afgevaardigden van de staten van de
soevereine provinciën, maar als centrale ambt voor de eenheidsstaat
Staatsrechtelijk (2); de (leden van de) Staten-Generaal behartigen het
algemeen belang, geen lokale regionale of andere deelbelangen
o Kortmann; de vertegenwoordiging van het gehele Nederlandse volk houdt op
zich genomen geen verband met het aantal kiezers van de leden van de Staten-
Generaal, noch met het kiesstelsel
Kiesrecht (art. 4 Gw); iedere Nederlander heeft gelijkelijk recht de leden van algemeen
vertegenwoordigende organen te verkiezen alsmede tot lid van deze organen te worden
verkozen, behoudens bij de wet gestelde uitzonderingen
o Algemeen vertegenwoordigende organen;
De vanouds bekende vertegenwoordigende organen (PS,GS, S-G)
Andere organen die wat betreft taken en bevoegdheden daarmee
grotendeels overeenkomen
Samenstelling / afspiegeling; hoe groter de groep
vertegenwoordigden, hoe zwaarderwegend
Bevoegdheid; hoe groter het takenpakket, hoe groter de noodzaak
van de democratische legitimatie
In het bijzonder; de bevoegdheid tot het vaststellen van
algemeen verbindende voorschriften
o Kiesrecht in artikelen:
Art. 3 EP EVRM; de Hoge Verdragsluitende Partijen verbinden zich om
met redelijke tussenpozen vrije, geheime verkiezingen te houden onder
voorwaarden die de vrije meningsuiting van het volk bij het kiezen van de
wetgevende macht waarborgen
Art. 25 IVBPR; elke burger heeft het recht en dient in de gelegenheid te
worden gesteld zonder het onderscheid bedoeld in art. 2 wordt gemaakt,
en zonder onredelijke beperking
o Geschiedenis kiesrecht;
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leontiencombee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,74. Je zit daarna nergens aan vast.