Dental public health kennisclips
Kennisclip 1 – introductie
Dental public health= een niet-klinische specialisatie gericht op de preventie van mondziekten en
bevordering van mondgezondheid op populatieniveau
‘diagnose’ van mondziekten in de populatie
- ‘ wie in de populatie wordt ziek?’
- ‘wat zijn de risicogroepen?’
- ‘gaat het beter of slechter met de mondgezondheid?’
Oorzaken en gevolgen van mondziekten
- ‘Waarom hebben sommige mensen en groepen een hoger risico op mondziektes?’
- ‘wat is de sociale impact van mondziekten op populatieniveau?’
Methoden ter bevordering van mondgezondheid op populatieniveau
- ‘wat zijn effectieve strategieën om mondgezondheid te verbeteren?’
- ‘Hoe verbeteren we de toegankelijkheid en de kwaliteit van de mondzorg?’
- ‘Hoe sluiten we zorgaanbod aan op zorgbehoeften?’
Loopbaan in public health: onderzoek&onderwijs en beleid
Wanneer is iets een public health probleem?
- Veelvoorkomend
- Impact op het individu
- Impact op de maatschappij
- Ziekte is te voorkomen en/of effectief te behandelen
Is cariës een public health probleem? ja
Kennisclip 2 – sociaal-economische gezondheidsverschillen
Armoede ziekte
- Verschil in levensverwachting tussen armste en rijkste buurten van 5 jaar
Onderwerpen van onderzoek
- Beschrijven
- Begrijpen
- Bestrijden
Beschrijven
- Wie
- Wat
- Hoeveel
voorbeeld: zie plaatje rechts
- Maatschappelijke positie, ‘sociaal-economische status’
- Meten aan:
o opleiding,
o beroep/loopbaan,
o inkomen/vermogen: huisvesting, woonomgeving, weromstandigheden
o macht/prestige: Geslacht, land herkomst, generatie
begrijpen
- waardoor?
- Waarom?
, - Hoe?
Een kwestie van leefstijl?
Socio-economische status gedrag (bewegen, roken, etc.) gezondheid, ziekte, levensduur
Ook andere factoren die die mediërende rol zoals gedrag hebben: zorg, jeugd, arbeid, stress
- Roken: vooral mensen met lage opleidingsniveaus
o Waarom verschillen in adolescentie met roken?: roken thuis, peer pressure, beeld
van rokers, stress en coping, (niet: intelligentie)
Bestrijden
- Hoe kleinere verschillen?
- Hoe meer winst bij lage SES?
Belang onderkend vroeger:
- WHO-europa
- Tweede hoofddoel
Het ging niet altijd goed:
- Bij vwo leerlingen is roken gedaald na invoer nieuwe maatregelen
- Bij lage opleiding is het roken een beetje gedaald maar niet wat je hoopte
Accijnsverhoging:
Meer effect bij lagere inkomensgroepen
Sigaretten zijn duurder geworden maar kan niet extra geld besteden zal minder sigaretten
kopen en roken rookt minder/stopt met roken
Kennisclip 3 – sociaal-economische gezondheidsachterstand
- Lager opgeleid= meer cariës bij kinderen
- Hoe lager op de sociale ladder hoe meer chronische ziekten en hoe jonger dood
Migratie = extra risicofactor
gezondheidsverschillen nemen toe
Andere voorbeelden gezondheidsverschillen
- Alleen lagere school:
o Veel vaker roken
o 6x vaker hartinfarct
- Gezin met schulden:
o Moeders 4x vaker depressie
o 2x vaker ernstig overgewicht
Waarom is armoede ongezond?
, - Luchtvervuiling
- Ongezond werk
- Eenzaamheid
- Geweld
- Sociale uitsluiting
- Piekeren
chronische stress
Chronische stress: slecht voor lichaam en geest
Meer ziekten & minder gezonde leefstijl
- Meer ziekten: diabetes, hart-vaatziekten, depressie, onvruchtbaarheid
- Minder gezonde leefstijl: minder denkkracht, meer korte termijn besluiten, meer impulsief
Gezondheidszorg en maatschappij zijn te ingewikkeld
- 18% moete met lezen en schrijven
- 29% beperkte gezondheidsvaardigheden
- Beperkt doe-vermogen
Begrijpen is meer dan kunnen lezen
2x daags 2 tabletten?
- 70% leest het correct
- 35% past het correct toe
52% patiënten in apotheek begrijpt voorschrift niet
Brede problematiek, overstijgt medisch domein gaat als spiraal naar beneden
Hele maatschappij moet hier iets tegen doen, versterken positieve factoren op 5 terreinen:
- Participatie
- Preventie en zorg
- Gedrag en vaardigheden
- Fysieke omgeving
- Sociale omgeving
Algemene maatregelen:
- Tandzorg in basispakket
- Suikerstax
- Gezonde voeding betaalbaar maken
- Begrijpelijke voorlichting en websites
Persoonsgerichte zorg: u als persoon maakt verschil!
- Sluit aan bij persoonlijke en sociale kenmerken, wensen en vaardigheden van de
cliënt/patiënt
- Gericht op alle vragen en problemen
- Positief ondersteunend en empathisch
- Zoveel mogelijk persoonlijke continuïteit
- Samenwerking rond de patiënt
Normaliseer en bespreek
Begrijpelijke communicatie: goed voor iedereen
- Ook voor hoog opgeleiden!
- Gebruik de woorden van de patiënt
- Veronderstel geen basiskennis
- Beperk uitleg en informatie
, - Check wat patiënt begrepen heeft d.m.v. de ‘terugvraagmethode’
Eenvoudige uitleg werkt:
2x per dag 2 capsules werd: ochtend 2 capsules, avond 2 capsules
Begrip ging omhoog:
- Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden: van 30% naar 79%
- Mensen met goede gezondheidsvaardigheden: van 58% naar 98%
Check of patiënt adviezen kan uitvoeren
- Hulp nodig van anderen bij taken?
o Begeleider inschakelen
o ‘warme’ verwijzing
- Financiële barrières?
- Past advies in leefwereld/omstandigheden?
- Is patiënt op dit moment gemotiveerd om advies uit te voeren?
- Wat is er nodig voor motivatie?
Houd rekening met stress
Kennisclip 4 – concepts of migration and health
Wat is migratie? het refereert naar elk proces van het verplaatsen van mensen. Via een
internationale grens of binnen een land zowel permanent of tijdelijk ongeacht de reden
- Migratie kan tijdelijk, vrijwillig of gedwongen zijn
- Internationaal of binnenslands (internal)
Redenen voor migratie: armoede
Migratie patroon:
- Vroeger minder migratie, nu meer
Motieven voor migratie:
- Push factoren: dwingen mensen om te migreren
o Oorlog
o Schending rechten vd mens
o Moeilijke economische omstandigheden
- Pull factoren: trekken mensen aan
o Educatie
o Familie reünie
o Medische zorg
Type migranten:
- Internally displaced person: gedwongen thuis te verlaten en
ergens anders binnen land te gaan leven door oorlog of
schending rechten vd mens
- Irregular migrant: een persoon die geen legale autorisatie
heeft om in een land te blijven door bv visa verloping
- Labour migrant: migrant voor een baan in een land of in een
ander land
- Asylum seeker: een persoon die asylum in een ander land zoekt vanwege persecution in hun
eigen land
- Vluchteling: een persoon die buiten zijn land ligt door angst voor persecution (door religie,
nationaliteit, politieke meningen)
o In EU bij een persoon die specifiek legale asylum heeft gezocht en ontvangen
Migratie levert ongelukken omgeslagen boten etc.