Uitgebreide samenvatting van alle colleges en alle relevante pagina's uit de NCSU readers. Ondersteund met veel beeldmateriaal en een oefentoets (met antwoorden).
Basistextiel V | Veredelen: Kleuren en
Kleurstoffen
Recyclelab 1e verdieping Epy Drost > Lectoraat voor stage etc.
Readers: NCSU = Color and Color Properties, (Dyeing and) Dyestuffs, x-rite understanding color/color
guide
Les 1: Kleurwaarneming en kleurmenging
Wat is kleur?
- Elektromagnetische straling (band > zichtbaar licht) > interactie tussen objecten >
kleurwaarneming.
- Psychofysisch fenomeen > Kleur zien = psychologische en fysiologische componenten =
unieke eigenschap van de mens. Psychologie van kleur is drijvende kracht voor veel
consumentenproducten > perceptie kleur beïnvloed door emotionele gesteldheid en
gezondheid.
- Gevolg van fotochemische reactie in oog > gestimuleerd door licht op optische
zenuwuiteinden achter in oog op retina (netvlies) bevinden.
- Visuele ervaring onafhankelijk van vorm of duur > beïnvloedbaar door opp. textuur, type en
vorm vezels, type en structuur garen, stofopbouw, verschillende appretuurprocessen.
o Spectraal > geproduceerd door licht door prisma > buigt licht af in afzonderlijke
kleurelementen > kleurspectrum/regenboog. Rood, oranje, geel, groen, blauw,
indigo, violet.
o Niet-spectraal > alle andere kleuren die we zien.
o Achromatische kleuren > bijzondere deelverzameling van niet-spectrale kleuren,
alleen maar zwarte, grijze en witte kleuren.
Meten van kleur is theoretisch en niet hetzelfde als de kleur daadwerkelijk zien.
Samenstelling van licht
Newton 1665 > wit licht door een prisma >
splitst licht open > kleuren spectrum.
Golfengtes van bepaalde kleuren nemen een
andere weg door prisma, waardoor de kleur
zichtbaar wordt. 2e prisma > bij elkaar voegen >
wit licht.
Wit licht is een combinatie van alle kleuren in het zichtbare spectrum.
Licht
- Energie > warmte
- Verspreidt in elektromagnetische golven >
manier van bewegen
- Reist met snelheid van licht ~300.000km/s
- Twee fundamentele eigenschappen:
o Golflengte (energie) = afstand tussen 2
toppen > meetbaar. Als afstand
veranderd, veranderd de energie die het draagt.
o Amplitude (intensiteit) = hoogte van de top.
1
,Elektromagnetisch spectrum
Zichtbaar licht gebied is ~ 400-700nm (380-
780nm) (golflengte).
Nm = een miljardste deel van m.
Naarmate je meer naar rechts gaat wordt de
golflengte steeds groter, naar links kleiner.
Radio/tv heeft golflengtes van meters tot
kilometers om signalen/informatie te verspreiden.
Hoe minder nm, hoe meer energie.
Alle typen straling > voortgebracht door sterren (zon).
Straling reist door luchtledige van de ruimte in vorm van
sinusgolven met de snelheid van het licht. Type straling
gekenmerkt door golflengtes, frequentiewaarden en
eigenschappen.
Golflengte is omgekeerd evenredig met frequentie.
Zichtbare lichtbronnen bevatten alle golflengten van zichtbaar licht > verschillen door relatieve
intensiteit van golflengten die worden gevormd.
Synthetische daglichtbron = veel krachtiger uitgangsvermogen in blauw-groene spectrum.
Wolfraam = zeer krachtig uitgangsvermogen in geel-oranje spectrum.
Consistente/uniforme kleurproductie/-evaluatie > van elke golflengte evenveel uitgangsvermogen >
bestaat in de natuur en kunstmatig niet.
Licht > afgebogen door prisma > afzonderlijke kleurstrepen > kleurtonen van monochromatisch
licht. Kleuren zijn samengesteld uit gebied van golflengtes. Menselijk oog kan geen onderscheid
maken in alle verschillende kleuren tussen afzonderlijke golflengtes binnen gebied.
‘Kleurenziend’ persoon > 22-23 miljoen verschillende kleuren zien > vermenigen van
monochromatisch licht op verschillende golflengtes en intensiteit (licht, niet voor
textielmaterialen).
Wisselwerking met materie
- Reflectie van straling > stof/materie wordt zichtbaar.
Spiegel weerkaatst al het licht > spiegelbeeld.
- Absorptie (geen licht om te reflecteren, alles wat in het
zichtbare gebied licht wordt geabsorbeerd). Zwart gat is
enige echte voorbeeld met perfecte lichtabsorptie >
onzichtbaar. Op textielstof wordt deel van licht weerkaatst,
deel geabsorbeerd.
- Glas (plastics) is een materiaal waar licht doorheen kan =
transmissie > folies/coating die ervoor kan zorgen dat niet alle
golflengtes worden doorgelaten.
o Bij textiel: als echte kleur bepaald > doorlatendheid
weggenomen (anders niet alleen daadwerkelijke kleur van
stof, ook kleur die door stof wordt doorgelaten = foutieve
bepaling werkelijke kleur) > stof vouwen totdat geen licht doorlaat > ‘vouwen van
stof tot oneindige dikte’.
- Verstrooiing (scattering) van licht/stofdeeltjes = het licht wordt diffused/uitgevaagd > bij
textiel heeft dit altijd een effect omdat niet alles gereflecteerd kan worden door de
stofdeeltjes/vezels.
2
, Wanneer een object blauw is en er wit licht op
geschenen wordt, worden enkel de golflengtes
gereflecteerd die in onze waarneming een blauwe kleur
zullen geven.
Golflengtes worden weggehaald om het zichtbaar te
maken.
Kleur textielproduct = driedimensionaal.
Textuur, geometrie, weerkaatsende eigenschappen, opp.- of vezelgladheid, vezeldikte, pooldikte en
oriëntatie > direct invloed op uiteindelijke kleur die waargenomen wordt. Bv. met pool > geeft
richtingselement aan kleur.
Textiel > verf heeft vermogen om selectief specifieke golflengtes te absorberen en weerkaatsen.
Materiaal met 1 type verf = effen (uniform van kleur).
Modern textiel met drie of meer verfstoffen > analyseren absorptie en weerkaatsing = ingewikkeld.
Kleurinstrumenten > meten kleur; de mens ziet kleur.
8,5% totale bevolking haalt kleuren door elkaar > kleurenblind. 1/8 mannen en 1/32 vrouwen.
Meeste verwarren rood/groen, kleine groep blauw/geel, kleinere groep ziet alleen zwart/grijs/wit.
Langdurig staren naar gekleurd voorwerp > kleurvermoeidheid > negatieve invloed op waarneming.
Menselijke kleurwaarneming in het oog
Heeft verschillende soorten fotoreceptoren die reageren op licht
Kegeltjes (dagzicht)
- Gevoelig voor hogere lichtniveaus (fotopisch zicht)
- Hoge resolutie
- 3 verschillende soorten
o Rood (L-kegel): 564-580 nm golflengtes (65%
van alle kegels)
o Groen (M kegel): 534-545 nm golflengtes
(30% van alle kegels)
o Blauw (S-kegel): 420-440 nm golflengtes (5%
van alle kegels)
Staafjes (nachtzicht)
- Gevoelig voor lage lichtniveaus (scotopisch zicht)
- Lagere resolutie
Rest van de golflengtes worden
geabsorbeerd door een natuurlijke
kleurstof die een
object/voorwerp/etenswaar heeft.
Spectra is uniek voor elke kleur.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JuulVermorken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,69. Je zit daarna nergens aan vast.
