Recht en Safety - aantekeningen
Week 1
Indeling van het recht:
Onderscheid naar rol overheid
Publiekrecht:
tussen burger en overheid óf tussen overheidsorganisaties
algemeen belang staat centraal
bv. vergunning aanvragen voor iets, aanvragen studiefinanciering, rijbewijs ophalen
bij de gemeente, hoe is de staat ingericht (wat doet de eerste kamer, wat doet de
tweede kamer)
o.a. staatsrecht, bestuursrecht, strafrecht
overheid verricht een handeling die alleen door de overheid gedaan kan worden
handhaving van regels hiervan wordt aan de overheid overgelaten
Privaatrecht:
Tussen burgers of bedrijven onder elkaar
ook rechtspersonen, LET OP soms is de overheid ook een rechtspersoon bij bv.
als zij een koopovereenkomst opstellen met een leverancier
individueel belang staat voorop
bv. burenruzies, trouwen/scheiden
handhaving van regels hiervan worden aan de partijen zelf overgelaten
Onderscheid naar onderwerp
Staatsrecht: gaat over de indeling van de staat, wat zijn de bevoegdheden van alle
overheidsorganen
Bestuursrecht: alles wat tussen de overheid en burger geregeld moet worden; bv.
vergunning aanvragen, rijbewijs, paspoort, belastingen, verzekeringen, bouwen, milieu
Strafrecht: staat in wat er als strafwaardig wordt gezien, wat je als straf krijgt en hoe dit
proces verloopt bij het krijgen van een straf; gaat altijd tussen verdachte en de
samenleving, waarbij OM voor de samenleving optreedt.
Burgerlijk recht: alles wat er tussen burgers en bedrijven speelt, de overheid speelt
geen rol
Materieel recht:
Beschrijft de rechten en plichten van mensen, instellingen, overheden; geboden,
verboden en de consequentie
Inhoudelijke regels
Vind je in het burgerlijk wetboek of het wetboek van strafrecht
Een koper heeft bv. recht op een schadevergoeding
Wat?
Formeel recht (proces recht):
Hoe worden de materiële regels gehandhaafd
, Het recht wat gaat over de procedure/proces, wat gebeurt er als een regel van materieel
recht wordt geschonden en wat kun je doen als je het niet eens bent met de straf?; bv.
iemand aanhouden, hoe lang gaat iemand naar de gevangenis, hoe gaat de rechter
beslissen of iemand strafbaar is, hoe claim je je schadevergoeding
Vind je in het wetboek van strafvordering of het wetboek van burgerlijke
rechtsvordering
Hoe komt de koper aan die schadevergoeding
Hoe?
Wet in formele zin:
Een wet die is vastgesteld door regering en Staten-Generaal
Als er in de naam van een regeling ‘wet(boek)’ staat is dit het geval
Wet in formele zin zegt alleen iets over wie de wet heeft gemaakt en niks over de inhoud
Een rechter mag een wet in formele zin niet toetsen aan de Grondwet
Wet in materiële zin:
Algemene rechtsregel waaraan burgers gebonden zijn en die afkomstig is van (evt. een
lager) overheidsorgaan dat bevoegd is.
De regels zijn dus van toepassing op iedere burger
Herhaalde toepassing
De meeste wetten in formele zijn ook wetten in materiële zin
Arbeidsomstandighedenwet dient voor:
Het veilig kunnen werken voor werknemer
Bescherming van de gezondheid van werknemer (voor sommige categorieën
werknemers kunnen ook nog strengere regels worden gesteld, zoals zwangere vrouwen
of mensen onder de achttien jaar)
Geschiedenis Arbowet:
Door liberalisme bestond de opvatting dat ondernemen vrij is, dus bedrijven bepaalde
zelf hun normen. Hierdoor ontstond kinderarbeid en lange arbeidstijden
Door het Kinderwetje van Houten werd kinderarbeid afgeschaft (dit betekent niet dat het
verdween, dat gebeurde pas grotendeels toen de leerplicht er kwam). Deze wet werd
ingevoerd omdat kinderen door kinderarbeid ziek werken en dus later niet konden
werken wat slecht zou zijn voor de economie.
Er ontstaat een stelsel van sociale voorzieningen; ziektewet, WAO, WIA.
Verschil bestuursrecht en strafrecht:
Strafrecht
Is gericht op het bestraffen van de consequentie (letsel, overlijden, vernieling) van
iemands gedrag
Handhaving: gericht op straf
Bestuursrecht:
Is gericht op het voorkomen van een nadelige situatie
Handhaving: gericht op herstel, bv. geven van een waarschuwing
De Arbowet behoort tot het bijzonder bestuursrecht, het geeft namelijk specifieke regels
over arbeidsomstandigheden. Je kan hier echter NIKS vinden over hoe je in bezwaar of
beroep gaat of de definities van besluit, bestuursorgaan etc. Als je je antwoord dus niet kunt
vinden in de Arbowet, moet je in de Algemene wet bestuursrecht kijken (Awb).
Privaatrecht, bestuursrecht en strafrecht hebben vaak raakvlakken, voorbeeld:
Een werknemer is klem komen te zitten tussen een lift op werk en is daaraan overleden. De
werkgever heeft de lift niet volgens de voorschriften gemaakt en heeft zich dus niet
gehouden aan de wet.
, Strafrecht: dood door schuld, wordt door OM bepaald welke straf het bedrijf krijgt.
Privaatrecht: werkgever heeft zorgplicht voor werknemer, maar die is niet nageleefd. De
werknemer heeft in deze situatie mogelijk recht op een schadevergoeding. In een
procedure kan hier naar geëist worden door werknemer (in dit geval nabestaanden) vs.
werkgever.
Week 2
Het beantwoorden van een tentamenvraag:
juiste wetsartikel
rechtsvoorwaarden uit wetsartikel
nadere toelichting op rechtsvoorwaarden (definiëren van andere juridische termen in het
artikel)
toepassing van feiten uit casus/vraag op rechtsvoorwaarden
conclusie
Voorbeeld:
Dré werkt bij Dierenwinkel ‘Het Baasje’.
In zijn arbeidsovereenkomst staat dat hij voor 36 uur in de week zowel
winkelwerkzaamheden moet verrichten, als verzorging van kleine huisdieren op zich moet
nemen. Tot de winkelwerkzaamheden hoort o.a. het aanvullen van het assortiment, zoals
grootverpakkingen honden- of paardenbrokken. Dré krijgt last van zijn rug en vraagt zich af
of hij beschermd wordt door de Arbowet.
Stappenplan:
1. Is de Arbowet van toepassing? Kijk wanneer iemand werkgever/werknemer is in de zin
van de Arbowet.
2. Analyseer nu de rechtsvoorwaarden en rechtsgevolgen. Art. 1 lid 1 Arbowet; sub a
geeft aan wanneer iemand werkgever is en sub b geeft aan wanneer iemand werknemer
is.
SUB A:
SUB B: werknemer = ‘de ander’
3. Zoek de definitie van de andere juridische termen; ‘arbeidsovereenkomst’. Art. 7:610 BW
geeft aan wanneer iets een arbeidsovereenkomst is. Zoek de definitie van
‘publiekrechtelijke aanstelling’. Zoek de definitie van ‘een ander beschikbaar stellen voor
arbeid aan een derde’.
4. Uit bovenstaande gegevens komt dat een werkgever iemand is die iemand anders werk
laat verrichten op basis van een arbeidsovereenkomst (behalve als personeel in dienst
uitgeleend wordt aan iemand anders)
5. Kijk terug naar het voorbeeld:
Dré = ander
Het baasje = degene jegens wie
Arbeidsovereenkomst
