Zorgvragers hebben op veel gebieden begeleiding en ondersteuning nodig. In dit hoofdstuk lees je wat verliessituaties zijn, welke fasen van verliesverwerking en reacties van een zorgvrager kan vertonen en hoe je daarmee om kunt gaan. Je leert rekening te houden met de waarden en normen van de zorgv...
Hoofdstuk 6 Begeleiden bij de emotionele verwerking van
problemen
Zorgvragers hebben op veel gebieden begeleiding en ondersteuning nodig. Je
leert rekening te houden met de waarden en normen van de zorgvrager en met
de manier waarop hij zijn leven wil invullen.
6.1
Wat is begeleiding bij emotionele verwerking?
Zorgvragers hebben te maken met verliessituaties. Ze kunnen door hun
aandoening, stoornis of het ouder worden niet meer doen wat ze ooit konden. Dit
verandert hun levensperspectief of vooruitzicht en brengt emotionele reacties
met zich mee. Als verzorgende kun je de zorgvrager steunen en begeleiden bij
het uiten en verwerken van deze emoties. Je kunt begeleiden door:
- te troosten
- in te gaan op reacties van de zorgvragers
- een helpend gesprek te voeren
- empathisch en respectvol te zijn
- reacties te signaleren
Tijdens de psychosociale begeleiding van de zorgvrager en zijn naasten bij
verliessituaties werk je samen met een aantal mensen:
- de zorgvrager
- de naasten hebben een grote inbreng in de begeleiding
- soms worden vrijwilligers ingeschakeld om steun te bieden
- de arts
- andere disciplines
Je bent veel aanwezig en staat vaak dicht bij de zorgvrager en zijn naasten.
Hierdoor observeer je snel eventuele veranderingen in de behoeften, maar ook in
de gezondheidsbeleving van de zorgvraag.
6.2
Verliessituaties zijn een normaal onderdeel van het leven, maar bij het lijden
van ernstige verliezen kan er een crisis ontstaan. Verliessituaties zijn een
onderdeel van het proces van ouder worden en je ontwikkelen. Bij iedere
levensfase van de mens treden natuurlijke verliessituaties op. In elk leven zijn er
momenten waarop verlies veel pijn doet en een diepe indruk achterlaat. Het gaat
dan om ingrijpende gebeurtenissen, die het levensperspectief ingrijpend kunnen
veranderen. Dergelijke gebeurtenissen noemt men ook wel Belangrijke Levens
Gebeurtenissen oftewel BLEG’s. Dit zijn gebeurtenissen in het leven van
mensen die crisiservaringen en verandering teweegbrengen.
6.3
Signaleren van verliesverwerking
Iedere verliessituatie wordt gevolgd door een verwerkingsproces. Een ander
woord voor dit verwerkingsproces is rouwen. Rouwen doet iedereen op zijn eigen
manier en zorgvragers kunnen vervolgens copingstrategieën vertonen.
Copingstrategieën zijn reacties die de zorgvrager vertoont op stress door de
verliessituatie. Een professionele zorgverlener met deze reacties en fasen kunnen
, herkennen.
Wanneer iemand niet meer kan voorzien in de zelfzorg, heeft dat grote gevolgen.
Hij wordt afhankelijk van anderen en moet veel van zijn privé leven of privacy
opgeven. Er kan verlies zijn van zelfstandigheid, verlies van privacy, verliezen
van sociale contacten en de status van mensen wordt vaak afgemeten aan hun
activiteiten.
Een verliessituatie kan leiden tot verandering van het levensperspectief van de
zorgvrager. Met levensperspectief wordt bedoeld: de wijze waarop iemand in
het leven staat en tegen zijn eigen verleen, heden en toekomst aankijkt, welke
plannen en mogelijkheden hij heeft. Je levensperspectief kan beïnvloed worden
door:
- de aandoening of stoornis die zorgt voor achteruitgang en verlies van
mogelijkheden en
beperkingen
- door je levensloop en je geschiedenis
- het sociale netwerk
- ook het zelfbeeld
Bepaalde situaties verergeren de symptomen van de aandoening, zoals pijn of
vermoeidheid. De zorgvrager heeft daarom informatie nodig om deze situaties te
voorkomen. Daarnaast kun je de zorgvrager in contact brengen met
hulporganisaties en patiëntenverenigingen en helpen het sociale netwerk te
onderhouden. Als iemand in een verwerkingsproces zit, kunnen alle taken die hij
dagelijks moet verrichten te zwaar zijn. Vaak neem je in het begin de zorg over
zodat de zorgvrager en zijn naasten de ruimte krijgen hun verdriet te verwerken.
Of je brengt structuur aan in het leven van de zorgvrager en zijn naasten, zodat
ze meer krijgen. Het kan ook dat je de zorgtaken overneemt van de zorgvrager.
6.4
Het verwerkingsproces
Het verwerkingsproces is nodig om je leven in evenwicht te krijgen en om een
nieuw levensperspectief te vinden. Bedenk dat verwerking van een verlies tijd
nodig heeft en dat zorgvragers heftig kunnen reageren. Volgens Elizabeth Kübler
Ross zijn er verschillende fasen in het verwerkingsproces:
- fase van de ontkenning
- fase van de woede en opstandigheid
- fase van onderhandelen
- fase van depressie en eenzaamheid
- fase van acceptatie
Verwerkingsmodel volgens de drie A’s
Afweer reacties op het verlies die te maken hebben met gevoelens van pijn:
afweer, verdoving, ontkenning en onderhandeling of marchandering
Afscheid gevolg van het verlies wordt duidelijker en langzaam wordt
emotionele en fysieke pijn toegelaten
Accommodatie aanpassing aan de nieuwe situatie en de nieuwe werkelijkheid
In de fase van afweer of protest komen vooral afweermechanismen naar voren
zoals:
- ontkenning
- verdoving
- agressie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudje92. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
