Dit document is een samenvatting van hoofdstuk 21 planten uit nectar 3e editie biologie leerboek 6VWO. Dit hoofdstuk is kennis voor het centraal examen biologie.
Ondanks zorgvuldige samenstelling en controle kan er een foutje of onduidelijkheid in staan. Heb je vragen of opmerkingen, stuur mij ge...
KRUISEN EN SELECTEREN
Klassiek veredelen is een langdurig proces, men kruist dan de veelbelovende
tomatenplanten met goede eigenschappen. Een nieuwere techniek, genomics, werkt
sneller. Hierbij gebruikt men de kennis van het genoom van het planten ras, hierdoor kan
hij voor dat planten zijn gegroeid al uitkiezen welke planten het gewenste allel hebben.
Soms hebben polyploïde planten positieve eigenschappen, zoals een snijroos. Om
polyploïde planten te maken wordt de vorming van trekdraden tijdens de mitose
verhinderd, non-disjunctie. Hierdoor krijg je een cel met 4 homologe chromosomen.
GESLACHTELIJKE VOORTPLANTING
Bij zelfbestuivers komt het stuifmeel uit de meeldraden op de stamper van dezelfde
bloem. Insecten kunnen er echter voor zorgen dat stuifmeel ook op andere stampers
terecht komt. Als een veredelaar planten wil kruisen, moet hij echter handmatig
bestuiven. Eerst verwijdert hij de meeldraden, daarna brengt hij stuifmeel van een andere
plant op de stamper aan van de plant zonder meeldraden. Geslachtelijke voortplanting
levert nieuwe combinaties allelen en mogelijk een veelbelovend nieuw ras.
ONGESLACHTELIJKE VOORTPLANTING
Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn nakomelingen genetisch identiek aan de
ouderplant. In de okselscheuten van tomatenplanten groeien planten met dezelfde
eigenschappen als de ouderplant. Dit is gunstig als een nieuwe plant met gewenste
eigenschappen is ontdekt.
PLANTEN UIT HET LAB
Via genetische modificatie ontstaan planten met extra allelen voor nieuwe
eigenschappen. Bij een cisgene plant zijn deze afkomstig van dezelfde soort, bij
transgene planten zijn de allelen afkomstig van andere soorten. De laborant isoleert het
gewenste cel en brengt dit aan in een plasmide (klein cirkelvormig bacterie DNA). De
plasmide brengt het allel als vector, transportmiddel over naar de plant.
GEZONDE TOMATEN
Tomaten zijn gezond, ze bevatten onder andere de rode kleurstof lycopeen,
kankerremmend. Een nieuw ontwikkelde paarse tomaat bevat daarnaast ook
anthocyanen, die zou het ontstaan van tumoren tegen gaan. Twee allelen uit een
leeuwenbekje leverden de transgene tomaat. Transgene gewassen zijn in Europa
verboden.
21.2 WATER
SCHIMMEL OP TOMAAT
Tomaten hebben dagelijks veel waternodig. Als een schimmel de wortels infecteert kan hij
de watertoevoer naar de rest van de plant verhinderen. Schimmels groeien uit sporen,
haploïde cellen die dienen voor de vermeerdering van schimmels. Schimmelsporen
zweven overal in de lucht, als hij in de buurt van de wortel komt dan kiemt hij en groeit
hij het wortelstelsel binnen. Daarna groeien de haploïde cellen als schimmeldraden, het
mycelium, omhoog de stengel in. Hier worden nieuwe sporen gevormd en de plant
verwelkt.
WATEROPNAME
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janniek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
