Dit document is een samenvatting van hoofdstuk 1 gedrag uit nectar 3e editie biologie leerboek 4VWO. Dit hoofdstuk is kennis voor het centraal examen biologie. Ondanks zorgvuldige samenstelling en controle kan er een foutje of onduidelijkheid in staan. Heb je vragen of opmerkingen, stuur mij gerust...
KENNIS VAN GEDRAG
Gedrag is alles wat dieren of mensen doen en laten. Bij gedragsonderzoek gaat het niet
om de karaktertrekken of gevoelens van dieren, maar om de reactie van dieren in
verschillende situaties. Wetenschappelijke kennis van diergedrag is nodig om dieren beter
te begrijpen en goed met dieren om te gaan.
ONTSTAAN VAN GEDRAG
Gedrag kan ontstaan door inwendige prikkels en uitwendige prikkels. Een inwendige
prikkel komt van binnenuit, bijvoorbeeld hormonen, honger- en dorstgevoel. Uitwendige
prikkels komen van buitenaf, bijvoorbeeld zintuigelijke waarnemingen. Samen vormen in-
en uitwendige prikkels de motiverende factoren. Zodra de motivatie boven de
drempelwaarde uit komt, gaat het dier over tot een bepaald gedrag.
OPBOUW VAN GEDRAG
De verschillende aparte handelingen zijn gedragseenheden, die worden beschreven in
een ethogram. Een vaste volgorde van gedragseenheden is een gedragsketen.
Verschillende gedragsketens vormen een gedragssysteem.
NATUURLIJK GEDRAG
Onderzoekers onderzoeken vaak ok de functies van gedrag. Bijvoorbeeld het overleven
van het individu en het overleven van een soort. In gevangenschap verdwijnt een deel
van dit natuurlijke gedrag vaak. Daarom zijn in gevangenschap vaak voorzieningen
aanwezig zodat dieren natuurlijk gedrag kunnen blijven uitvoeren.
WELZIJN
In Nederland bestaat een wetgeving die erop is gericht dat dieren in gevangenschap
soorteigen gedrag kunnen voortonen. Echter is toezicht op dierenwelzijn wel lastig. Men
kijkt naar het dier, de huisvesting en het gedrag van de dieren om het dierenwelzijn te
controleren.
1.2 GEDRAG BESTUDEREN
DIER ALS MACHINE
Gedragsonderzoek gebeurt objectief, zonder oordeel vooraf. Ze bekijken welke prikkels
een dier ontvangt (input) en welk gedrag vervolgens optreedt (output). Een subjectieve
benadering heet antropomorf, ze bevatten vaak emotioneel geladen termen en
menselijke interpretaties van gedrag. De tak die onderzoek doet naar gedrag is de
ethologie.
ONDERZOEK NAAR ZILVERMEEUWEN
Een sleutelprikkel is een prikkel die elke keer hetzelfde gedrag oproept, ook wel een
essentiële prikkel genoemd. Een versterkte prikkel is een supernormale prikkel.
Zilvermeeuwen hebben bijvoorbeeld een rode stip op de snavel waar jongen op pikken,
een sleutelprikkel. Een zwarte stip zorgt echter voor een versterkte reactie, een
supernormale prikkel.
ONDERZOEK NAAR GANZEN
Bij sommige soorten gebeurd aanleren van bepaald gedrag alleen in de korte periode na
geboorte, de gevoelige periode. Dit type leren heet inprenting.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janniek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
