In deze samenvatting (Nectar hoofdstuk 2: Cel en leven, vwo 4) staat alles wat je moet weten over het onderwerp cel en leven. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie voor een proefwerk en/of examen. Veel succes met leren!
H2 Cel en leven
2.1 Cellen leven samen
Organisatieniveaus van klein naar groot
1. Molecuul: kleinste deeltjes van een stof met alle eigenschappen van die stof.
2. Organel: deel van een cel met een bepaalde taak.
3. Cel: de functionele basiseenheid van elk organisme. Bv celkern, cytoplasma
en celmembraan.
4. Weefsel: groep cellen met dezelfde vorm en functie.
5. Orgaan: verschillende weefsels die samenwerken aan een bepaalde taak.
6. Orgaanstelsel: groep samenwerkende organen die een bepaalde taak
hebben.
7. Organisme: een levend wezen.
8. Populatie: groep organisme van hetzelfde soort in een bepaald gebied.
9. Levensgemeenschap: alle organisme in een bepaald gebied.
10. Ecosysteem: een begrensd gebied met bepaalde eigenschappen waar
soorten
samen leven.
11. Systeem aarde: alle ecosystemen op aarde.
2.2 Cellen
Menselijke en dierlijke cellen
Cellen zijn omgeven door een celmembraan van fosfolipiden. Tussen het
celmembraan en de celkern bevindt zich het cytoplasma bestaand uit het
grondplasma (de waterige inhoud van een cel) en organellen.
Menselijke en dierlijke cellen zijn heterotroof → leeft van organische stoffen.
Dierlijke cellen kunnen de volgende organellen en onderdelen bevatten
Celkern:
o Begin van de eiwitproductie.
o Bevat DNA-moleculen met bouwinstructies om eiwitten te maken.
Ribosoom:
o Bestaat uit eiwitten en rRNA (ribosomaal RNA).
o Koppelen aminozuren aan elkaar tot eiwitten.
o Liggen los of gebonden aan het ER.
Endoplasmatisch Reticulum (ER):
o 2 typen:
, Ruw ER (met ribosomen) bewerkt en transporteert eiwitten die
door de ribosomen zijn gemaakt.
Glad ER (zonder ribosomen) maakt onder andere vetachtige
stoffen zoals fosfolipiden en maakt giftige stoffen onschadelijk.
Transportblaasje:
o Transport van eiwitten van het ene organel naar het
andere.
Golgi-systeem:
o Transportsysteem die eiwitten bewerken voordat ze werkzaam zijn en de
blaasjes afsnoert die eiwitten naar het celmembraan vervoeren.
Mitochondrium:
o Energiecentrale van de cel.
o Breekt glucose af met behulp van O2 wat energie (ATP) oplevert.
Lysosoom:
o Blaasje met enzymen afkomstig uit het Golgi-systeem.
o Breekt versleten organellen en opgenomen stoffen af.
Celskelet:
o Geeft stevigheid en vorm aan een cel en bestaat uit een netwerk van
eiwitdraden.
Centrosoom:
o Bestaat uit 2 loodrechte op elkaar staande buisjes van eiwitten
(centriolen) in dierlijke cellen, die een rol spelen in de celdeling.
Plantencellen
Plantencellen hebben geen centrosoom maar wel:
Celwand:
o Geeft stevigheid en vorm.
Vacuole:
o Een met water gevuld blaasje in een volwassen plantencel.
o Bevat opgeloste stoffen (vaak ook kleurstoffen).
o Geeft stevigheid.
Chloroplasten:
o Bladgroenkorrels.
o Hierin vindt fotosynthese plaats.
Chromoplasten:
o Geven planten een andere kleur dan groen, zogenaamde
kleurstofkorrels.
Amyloplasten:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Faxri. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
