In deze samenvatting (Nectar hoofdstuk 4 Voortplanting, vwo 4) staat alles wat je moet weten over voortplanting. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie voor een proefwerk en/of examen. Veel succes met leren!
H4 Voortplanting
4.1 Nieuw leven
Bevruchting
Tijdens de ovulatie komt een eicel vrij uit een van de eierstokken (ovaria) → de
eicel is omringd door follikelcellen (voedingscellen) en komt terecht in een eileider.
Bevruchting → kern van de eicel versmelt met de kern van een zaadcel.
Bevruchting in stappen:
1. Zaadcellen dringen door follikel laag en maakt contact met een doorzichtige
eiwit laag → Zona pellucida
2. De eerste zaadcel die contact maakt met het celmembraan versmelt met de
eicel. Tegelijk geeft het grondplasma stoffen aan die ervoor zorgen dat er geen
andere eicellen door de zona pellucida kunnen = bevruchtigingsmembraan.
3. De bevruchting van de eicel is afgerond → zygote is gevormd
De eerste delingen zijn de klievingsdelingen → delingen zonder plasmagroei. Na
3 dagen is de zygote een embryo van 16 cellen. Trilharen in de eileiders
vervoeren de zygote naar de baarmoeder.
Innesteling en ontwikkeling
1. Na 5 dagen vind innesteling plaats
2. Embryo bestaat dan uit een blaasje → Blastula, omgeven door een trofoblast.
Trofoblast → buitenste laag van de blastula waar de meeste cellen zich
bevinden. Binnenin bevindt zich de embryoblast, waaruit de kiemschijf
ontstaat.
3. Trofoblast produceert het hormoon HCG en vormt vlokken waarmee het
embryo zich in het baarmoederslijmvlies nestelt. Vlokken → uitstulpingen van
de blastula die het baarmoederslijmvlies ingroeien en het embryonale deel
van de placenta vormen.
4. Cellen van de kiemschijf groeien uit tot het kind. Cellen tussen trofoblast en de
kiemschijf vormen de hechtsteel → begin van de navelstreng.
5. De amnionholte groeit en vult ten slotte de gehele blastulaholte. Vruchtwater
in de amnionholte beschermt het embryo tegen schokken en stoten.
6. Om het vruchtwater twee vruchtvliezen: amnion (binnenste vruchtvlies) en
chorion (trofoblast, buitenste vruchtvlies).
, De placenta en navelstreng
Het embryo is afhankelijk van de moeder, via de navelstreng gaat het bloed van het
embryo naar de placenta. De navelstreng bevat een ader en twee slagaders. De
placenta bevat bloedvaten van het embryo en de moeder. Uitwisselingen van
stoffen vindt plaats via de celmembranen van de vlokken. In de placenta → bloed
van moeder en bloed van het embryo stroomt vlak langs elkaar heen, maar zonder
rechtstreekse verbinding! Na 8 weken zijn alle organen aangelegd en heet het
embryo een foetus.
Ontwikkeling geslachtsorganen
Meisjes hebben in hun celkern tweemaal een X-chromosoom. Bij hen groeien de
gangen van Müller uit tot de eileiders, de clitoris en de schaamlippen.
Jongens hebben in hun celkern een X-chromosoom en een Y-chromosoom. Op het
Y-chromosoom ligt het SRY-gen, waardoor het embryo zich ontwikkelt tot een
jongen. Bij hen groeien de gangen van Wolf uit tot de
testes, de zaadleider en de balzak en eikel.
Vrouwelijke geslachtsorganen
In de ovaria vindt de ontwikkeling van eicellen plaats. Vanaf de puberteit ontwikkelt
er zich elke maand in een van beide eierstokken een eicel, deze wordt opgevangen
door de eileider bij de ovulatie. Onbevruchte eicel sterft na 24 uur af. Menstruatie
→ afstoten van het baarmoederslijmvlies door samentrekkingen van de spieren van
de baarmoeder.
De vagina vormt de toegang tot de baarmoeder. Schaamlippen vormen een
bedekking en bescherming van de vagina. Maagdenvlies → soepel randje weefsel
bij de ingang van de vagina, wat bij de eerste geslachtsgemeenschap kapot gaat.
Tussen de binnenste schaamlip ligt de clitoris.
Mannelijke geslachtsorganen
Zaadballen bestaan uit sterk gekronkelde zaadbuisjes. De zaadballen zijn voor de
geboorte afgedaald in het scrotum → de balzak, Zaadbuisjes van de zaadballen
monden uit in een bijbal. Zaadcellen worden na 1 maand afgebroken als er geen
zaadlozing plaatsgevonden heeft. Zaadlozing (ejaculatie) → kringspieren duwen via
→ bijballen en zaadleiders zaadcellen naar de penis. Zaadblaasje voegen via de
zaadleider, en de prostaatklier via de urinebuis, vocht toe aan de passerende
zaadcellen → sperma.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Faxri. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
