Dit document is een samenvatting van hoofdstuk 3 ecosystemen uit nectar 3e editie biologie leerboek 4VWO. Dit hoofdstuk is kennis voor het centraal examen biologie. Ondanks zorgvuldige samenstelling en controle kan er een foutje of onduidelijkheid in staan. Heb je vragen of opmerkingen, stuur mij g...
HOOFDSTUK 3. ECOSYSTEMEN
3.1 KWETSBARE ECOSYSTEMEN
Een ecosysteem is een min of meer afgebakend gebied met eigen biotische en
abiotische relaties. Energie vastgelegd door producenten komt terecht in organische
stoffen. Bij gebruik door zowel producenten (planten) als consumenten verlaat
energie als warmte het ecosysteem. Mineralen doorlopen in een ecosysteem een
kringloop. Via reducenten (bacteriën en schimmels) gaan mineralen van (delen van)
dode organismen naar producent. Reducenten zetten organische stof om in anorganische
stof. Beperkende factoren bepalen de grootte van de verschillende populaties in een
gebied. De opheffing van de beperkende factor vergroot de draagkracht (maximum
populatie die een gebied kan onderhouden) van het ecosysteem. Dor allerlei factoren
verandert de grootte van een populatie. Dit is de populatiedynamiek. Ontstaat een
verandering in korte tijd en leidt hij tot een langdurige grote verandering in het
ecosysteem, dan spreek je van een verstoring.
3.2 ENERGIE
De biomassa is het gewicht aan organische stof van de organismen in een bepaald
ecosysteem. Door de biomassa’s van de producenten en consumenten
van een ecosysteem grafisch weer te geven als op elkaar gezette staven,
ontstaat een voedselpiramide. Elke staaf is een trofisch
niveau. Consumenten en reducenten halen hun energie uit
de organische stoffen die ze opnemen uit hun omgeving. Dit zijn
heterotrofe organismen. In een energiestroomschema
staan de energie-inhouden van de verschillende stoffen die een
organisme eet, uitpoept, verbruikt voor zijn activiteiten en
gebruikt voor zijn groei en onderhoud van cellen. Producenten
maken met behulp van zonlicht uit anorganische stoffen. Zij zijn
autotroof. De gevormde organische stof is de primaire productie van het ecosysteem.
Eutrofiëring treedt op door een grote aanvoer van meststoffen voor algen. Door de
extra toevoerkunnen algenpopulaties snel groeien; algenbloei.
3.3 REDUCENTEN
Reducenten leven van de organische stoffen uit de humuslaag en de compostbak. Zij
recyclen de mineralen uit deze stoffen, waardoor ze weer opneembaar zijn voor planten.
Zo ontstaan kringlopen. Sommige reducenten breken organische stoffen aeroob af, dus
ze hebben dan zuurstof nodig. Andere doen het anaeroob, zonder zuurstof. Bij de
anaerobe afbraak van eiwitten ontstaan vaak vies ruikende stoffen, dit heet rotting.
Afbraak van stikstofhoudende organische verbindingen verloopt anaeroob en aeroob.
Ammonificerende bacteriën zetten organische stikstofverbindingen anaeroob om in
ammonium. De nitrificerende bacteriën makken van ammonium nitraat. Ze doen dit
aeroob. Denitrificerende bacteriën werken anaeroob. Zij zetten nitraat om in N2- gas.
Stikstoffixerende bacteriën kunnen N2 uit de atmosfeer anaeroob omzetten in NH4+.
Sommige planten kunnen dit opnemen voor hun aminozuur productie, andere planten
kunnen alleen nitraat opnemen en zijn dus afhankelijk van de aerobe nitrificerende
bacteriën. Mensen gebruiken bacteriën voor de afbraak van organisch materiaal.
3.4 VERANDERDE ECOSYSTEMEN
Successie is de opeenvolging van gemeenschappen van planten, dieren enzovoort in de
tijd. Het start met pionier planten, aangepast aan wisselende abiotische
omstandigheden. De successie eindigt met een grote biodiversiteit als climaxstadium.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janniek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.
